Drukke weken voor de advocaten van ING. Waar de bank bijna drie weken geleden te horen kreeg dat het zich moet voorbereiden op een juridische strijd met Milieudefensie aangaande haar klimaatbeleid, plofte woensdag een dagvaarding op de deurmat van een groep van 158 grote beleggers. Inzet: een schadevergoeding van 500 miljoen euro.
Hiermee is een nieuwe hoofdstuk toegevoegd aan een hoofdpijndossier van ING dat maar dikker blijft worden: het falende anti-witwasbeleid van de bank in het vorige decennium. ING heeft voor het ernstig falen in haar rol als ‘poortwachter van het financiële systeem’ in het najaar van 2018 al 775 miljoen euro moeten betalen als onderdeel van een schikking met het Openbaar Ministerie.
Financiële instellingen zoals banken zijn verplicht om klanten en hun transacties door te lichten op mogelijk witwassen. Volgens het OM had ING daarin tussen 2010 en 2016 „ernstig tekortgeschoten”. De bank heeft „structureel de wet overtreden en zich schuldig gemaakt aan een groot aantal strafbare feiten”, zo stond destijds in de schikkingstekst.
Die tekst – waarin de feiten als onderdeel van de schikking niet mochten worden ontkent door ING – is nu een belangrijke bron voor de claimzaak, blijkt uit de dagvaarding die is ingezien door NRC. De beleggers menen onder meer uit het relaas van het OM te kunnen opmaken dat ING haar aandeelhouders niet goed heeft geïnformeerd. De beleggers, die allemaal tussen 2010 en 2020 enige tijd een of meer aandelen van ING in het bezit hadden, menen dat de bank veel eerder de markt had moeten informeren over de problemen van de bank bij haar anti-witwasbeleid.
Problemen bij ING stonden pas op bladzijde 232 van het jaarverslag
Intern zou al ver voor de schikking met het OM gewaarschuwd zijn dat het poortwachtersbeleid tekortschoot. Ook zou al eerder bekend zijn geweest dat dit mogelijk flinke financiële gevolgen kon hebben voor ING. Zo heeft het OM al in 2017 gewaarschuwd dat als de bank niet zou meewerken en het tot een strafzaak zou laten komen, een boete van 10 procent van de omzet kon worden uitgedeeld, omgerekend 1,7 miljard euro.
Te summier
ING heeft de markt uiteindelijk in het jaarverslag over 2016 geïnformeerd over het onderzoek van het OM. De aandeelhouders menen dat dit veel te summier was. „Dat was op bladzijde 232 van het jaarverslag”, vertelt advocaat Koen Rutten van advocatenkantoor Finch. „Maar dit was zo ernstig, dat de bank dit in een persbericht duidelijk had moeten maken aan de markt. Zoals ze gisteren wel netjes een persbericht hebben uitgedaan over onze dagvaarding.”
Door de markt niet te informeren of onjuist te informeren – de bank schreef jarenlang in de jaarverslagen dat het poortwachtersbeleid prima op orde was – menen de beleggers dat zij voor een te hoog bedrag hun aandelen hebben gekocht. Dat wordt volgens hen bewezen omdat na 2017, steeds als er weer nieuws kwam over vermeende poortwachtersproblemen, de koers van ING een duikeling maakte van enkele procenten. Een economisch expert heeft de totale schade van de 158 aandeelhouders op 500 miljoen euro geschat.
De dagvaarding is niet alleen naar de bank gegaan. De aandeelhouders menen dat zij ook schade kunnen verhalen op de verantwoordelijke bestuurders en commissarissen. Dit gaat om onder meer voormalig topman Ralph Hamers, huidig topman Steven van Rijswijk (die onder Hamers risicodirecteur was) en Jeroen van der Veer en Hans Wijers, die beiden voorzitter zijn geweest van de raad van commissarissen.
Het proces wordt betaald door het Amerikaanse DRTT, dat eerder al een van de financiers was van de zaak tegen Ageas/Fortis, waarin aandeelhouders 1,3 miljard euro schadevergoeding kregen. Wie de 158 beleggers zijn willen zij nu niet bekendmaken – mede omdat zij ook gewone zaken doen met ING. Volgens Rutten gaat het om pensioenfondsen, vermogensbeheerders, een collega-bank en verzekeraars. Als de dagvaarding over circa zeven maanden bij de rechtbank wordt bezorgd, moeten de partijen zich openbaren. De vraag is of het zover komt. De aandeelhouders staan ervoor open te schikken. Rutten: „Het is voor iedereen beter als dit in een schikking wordt opgelost, die recht doet aan de belangen van alle betrokkenen.”
ING liet in het persbericht, waarin de dagvaarding werd bevestigd, weten het niet eens te zijn met de beschuldigingen. „We zullen ons hiertegen en tegen de gevorderde schadevergoeding verdedigen.” De bank meldde al een aantal keer in het jaarverslag dat dit soort procedures van beleggers er mogelijk aankwam. De bank heeft geen geld opzij gezet voor een eventuele schadevergoeding.
