Met ‘massale aanvallen’ op Oekraïne dempt Poetin even de binnenlandse kritiek

De reeks vernietigende aanvallen op Oekraïense infrastructuur en burgerdoelen die heel Oekraïne maandag onderdompelde in chaos, paniek en rouw, is in Russische radicale oorlogskringen met enthousiasme ontvangen. Daar werd de afgelopen weken steeds openlijker kritiek geuit op het in hun ogen falende beleid van het Russische ministerie van Defensie en van president Vladimir Poetin zelf.

„Nu ben ik voor de volle 100 procent tevreden over de speciale militaire operatie”, schreef de Tsjetsjeense leider Ramzan Kadyrov, die vorige week door Poetin tot generaal werd gepromoveerd, op zijn Telegramkanaal. „Dit is er eentje voor de Krimbrug. Hoera!”, schreef de auteur van het beruchte militaire oorlogskanaal Moscow Calling. Ook de benoeming door Poetin, direct na de Krim-explosie, van de als zeer gewelddadig bekendstaande legercommandant Sergej Soerovikin, werd het weekend met enthousiasme onthaald. Eerder werd geroepen om het ontslag van defensieminister Sjoigoe en van legergeneraal Valeri Gerasimov.

Lees ook Regen van kruisraketten op Oekraïne toont ook zwakte Russisch leger

In totaal schoot Rusland maandag volgens Oekraïne ruim tachtig raketten af op vrijwel alle grote Oekraïense steden. Daarbij vielen zover bekend zeker elf doden en ruim zestig gewonden. De aanvallen vormen een directe vergeldingactie voor de „terroristische aanval” op de Krimbrug, afgelopen zaterdag in de Straat van Kertsj, zei president Vladimir Poetin maandagochtend in een speciale vergadering van de Russische veiligheidsraad. Poetin stelde de regering in Kiev gelijk aan een „terroristische groepering”.

De Russische president verwees daarmee naar de bijeenkomst die hij zondagavond had met Aleksandr Bastrykin. De voorzitter van de Onderzoekscommissie had Poetin daarin medegedeeld dat de explosie op de Krimbrug, die volgens Rusland werd gepleegd met behulp van een met explosieven geladen vrachtwagen, een „terroristische daad” betrof van de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe. In Rusland gold een aanval op de brug als rode lijn. Hoewel Poetin twee dagen nodig had om te reageren, was de reactie zoals verwacht: vernietigend.

‘Massale aanval’

„Vanmorgen is op voorstel van het ministerie van Defensie en volgens de plannen van de Russische Generale Staf een massale aanval uitgevoerd met nauwkeurige langeafstandswapens in de lucht, op zee en op land, waarbij energievoorzieningen, militaire objecten en communicatie-faciliteiten in Oekraïne zijn geraakt”, zei Poetin tegen de twaalf permanente leden, onder wie zijn trouwe adjudanten vicevoorzitter Dmitri Medvedev en secretaris Nikolaj Patroesjev, inlichtingenchefs Aleksandr Bortnikov (FSB) en Sergej Narysjkin (SVR), en defensieminister Sergej Sjoigoe. Poetin dreigde dat nieuwe „pogingen tot terroristische aanslagen” door Oekraïne net zo krachtig zullen worden beantwoord.

Daarnaast beschuldigde de president Oekraïne van „moordaanslagen op openbare figuren, journalisten en wetenschappers”, van „terroristische beschietingen op Donetsk”, van een aanslag op de Turkish Stream-gasleiding en van „nucleair terrorisme”, gericht op de kerncentrales van Zaporizja in Oekraïne en de zuid-Russische stad Koersk. Ook refereerde hij aan de Nord Stream-gasleiding, die onlangs het doelwit was van een, volgens het Westen door Rusland gepleegde, sabotageactie. „We kennen allemaal de uiteindelijke begunstigde van die daad.”

Toen Poetin Sjoigoe het woord gaf, werd de live-verbinding verbroken. In plaats daarvan liet de speciale vertegenwoordiger van het Russische Defensie-ministerie, Igor Konasjenkov, in een separate briefing weten dat „alle geplande doelen waren gehaald” in Oekraïne. Noch Poetin, noch Konasjenkov repte met een woord over de Oekraïense burgerslachtoffers.

‘Verslagen Russisch leger’

De vraag is of, en voor hoe lang, Poetin de aanzwellende kritiek op de radicale flank kan dempen met harde vergeldingsacties en personeelswisselingen. Want kritiek klonk er maandag ook meteen. Zo schreef het vaak aangehaalde militaire kanaal ‘Boelba Prestolov’ dat dit de reactie was „die meteen had moeten volgen” op de Russische inval in Oekraïne eind februari. „En dan drie of vier weken lang.” De auteur sprak zijn ergernis uit over het feit dat Zelensky en zijn entourage nog altijd niet zijn uitgeschakeld. „Dit is voor het eerst in acht maanden dat niet schuren en lege plekken het doelwit zijn. Maar [deze aanval] komt erg laat, met een gemobiliseerd vijandelijk leger, de stroom van westerse hulp, en een verslagen [Russisch] leger.”

De Russische staatsmedia focusten de laatste dagen vooral op het razendsnelle herstel van het verkeer over de ‘onverwoestbare’ Krimbrug. Zaterdagavond trad in het propagandaprogramma ‘Solovjov Live’ de Russische politiek analist Dmitri Estafjev op, die Russen in hun huiskamers belerend toesprak. „We hebben allemaal ontzettend veel zin om te klagen, maar de brug die staat en zal blijven staan. Klagen is een teken van zwakte. Nu is de tijd om te handelen, om je als vrijwilliger aan te melden”, aldus een vermoeid zuchtende Estafjev.