Er zijn „goede redenen” om aan te nemen dat strijders van Hamas tijdens hun aanval op Zuid-Israël van 7 oktober seksueel geweld tegen vrouwen gebruikten en hen in sommige gevallen ook verkrachtten. Ook is er „duidelijke en overtuigende informatie” dat door Hamas gemaakte gijzelaars tijdens hun gevangenschap aan seksueel geweld, inclusief verkrachting, zijn blootgesteld. Mogelijk gebeurt dat ook nu nog. Tegelijkertijd zijn er sterke aanwijzingen dat Israëlische militairen Palestijnse gedetineerden eveneens aan seksueel geweld onderwierpen, al waren er daarbij geen meldingen van verkrachtingen.
Dit zijn de voornaamste conclusies van Pramila Patten, de speciale VN-gezant voor seksueel geweld in conflictgebieden. Patten verbleef tussen 29 januari en 14 februari met een team van negen deskundigen op uitnodiging van de Israëlische regering in Israël en op de Westelijke Jordaanoever om informatie te vergaren over seksueel geweld. De Gazastrook zelf bezocht de VN-delegatie niet. Patten onderstreepte maandag dat er meer onderzoek nodig is om preciezer te kunnen vaststellen wat er op 7 oktober en daarna op dit vlak allemaal is gebeurd. Ze was nu grotendeels aangewezen op Israëlische bronnen en had niet altijd toegang tot de mensen die ze wilde spreken.
Lees ook Gal op 7 oktober werd verkracht, valt lastig te bewijzen
Het seksuele geweld in en rond de Gaza-oorlog is een uiterst gevoelig thema. De Israëlische regering probeert de wereld er al maanden van te doordringen dat Hamas zich bij zijn aanval van 7 oktober aan excessen op dit punt schuldig zou hebben gemaakt. Hamas ontkent dat laatste, al zijn er de laatste maanden in diverse media veel verhalen verschenen die wel degelijk op veel seksueel geweld van de kant van Hamas wezen. Sommige van de beschuldigingen aan het adres van Hamas bleken overigens later niet te kunnen kloppen.
Ontklede lichamen
Meteen na het uitkomen van Pattens rapport maandag beschuldigde Israël, dat een gespannen relatie heeft met veel instellingen van de Verenigde Naties, VN-secretaris-generaal António Guterres ervan de bevindingen van Patten onder het tapijt te hebben willen schuiven. Hij had volgens de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Israël Katz, de Veiligheidsraad van de VN bijeen moeten roepen over de kwestie. Uit protest riep Israël zijn VN-ambassadeur terug uit New York voor overleg. Een woordvoerder voor Guterres ontkende echter stellig dat de secretaris-generaal de zaak in de doofpot had willen stoppen.
Het VN-team zei dat er reden was om aan te nemen dat er op tenminste drie plaatsen, waaronder het terrein van het muziekfestival Supernova, sprake is geweest van seksueel geweld. „Op de verschillende locaties van de aanvallen van 7 oktober, constateerde het missieteam, werden er verscheidene volledig naakte of deels naakte lichamen gevonden – meestal vrouwen – met de handen gebonden en meerdere keren beschoten, vaak in het hoofd. Hoewel dit indirect bewijs is, kan zo’n patroon van ontkleding en in bedwang houden duiden op sommige vormen van seksueel geweld”, zo staat in het rapport.
Ten aanzien van de circa 250 gijzelaars die Hamas meenam naar de Gazastrook, concludeerde het team dat sommigen van hen duidelijk waren „onderworpen aan verschillende vormen van seksueel geweld, waaronder verkrachting en seksuele marteling evenals een seksueel getinte wrede, onmenselijke en vernederende behandeling.” Patten schreef ook redenen te hebben om te geloven dat zulk geweld nog steeds plaatsvindt.
Hoewel Pattens team met tientallen mensen sprak, kreeg het geen toegang tot de weinige overlevende slachtoffers van seksueel geweld. Die zijn nog onder behandeling in verband met hun traumatische ervaringen. Sommigen missen volgens het rapport ook elk vertrouwen, zowel in hun eigen regering als in een multilaterale organisatie als de VN. Wel spraken Patten en haar medewerkers met enkele vrijgelaten gijzelaars.
Palestijnse gevangenen
Het VN-team bezocht ook de Westelijke Jordaanoever, waar het onder meer sprak met een viertal onlangs vrijgelaten Palestijnse gedetineerden. Pattens team zei dat het bij de gesprekken ook aanwijzingen kreeg dat Palestijnse gevangenen waren betast in hun schaamdelen en naakt waren gefotografeerd door Israëlische militairen. Ook zou er zijn gedreigd met verkrachtingen, al lijkt dat in de praktijk niet te zijn gebeurd.
De VN-missie ontkrachtte voorts enkele verhalen die door diverse media in omloop waren gebracht. Onder meer dat van een zwangere vrouw, wier buik zou zijn opengesneden. De foetus zou met messteken zijn gedood, waarna ook zijzelf werd vermoord. De onderzoekers zeiden dat uit nieuwe informatie of innerlijke tegenstrijdigheden binnen dit verhaal bleek dat dit niet waar kon zijn.
