Column | Oncomfortabel

Wouter Koolmees zit nog te kort bij NS om hem de donderdag aangekondigde prijsstijgingen aan te rekenen, maar het was een prima eerste statement geweest als hij daar met z’n hele D66-hebben-en-houwen voor was gaan liggen. Gemiste kans, hopelijk heeft hij zijn D66-voorganger achter gesloten deuren wel een schop onder de kont gegeven, want wat is het bij NS (en zusje ProRail) toch een zootje. Nooit eerder was het draagvlak om met het openbaar vervoer te reizen zo groot, maar de grootste reden om toch maar met de auto, het vliegtuig of elk ander alternatief te gaan, is NS zelf.

Ze kunnen daar helemaal niets. Het is onkunde gecombineerd met onwil. Je hoeft de letters NS maar ergens aan te koppelen en het loopt gegarandeerd spaak. Alles bij dat bedrijf straalt uit dat niemand er zin in heeft.

Mijn persoonlijke woede is opgebouwd door jaren treinen, dus ik weet waar ik over praat. Ook als je vertragingen incalculeert, valt reizen met de trein altijd tegen. Op station Wormerveer wordt het niet eens meer medegedeeld als de stoptrein van of naar Amsterdam niet komt. Wat maakt het ook uit? Ze tellen het niet als vertraging, want vertraagde treinen kunnen geen vertraging hebben, redeneren ze bij NS.

De reiziger moet zelf maar ontdekken dat ze na betaling nergens op hoeven te rekenen. In plaats van langer maken ze de treinen korter, alles om de reis zo oncomfortabel mogelijk te maken.

Personeelsgebrek is de officiële reden, maar het personeel dat er is, lijkt ook niet vooruit te branden. Het komt regelmatig voor dat treinen moeten wachten op hun machinist in plaats van andersom, en de conducteurs die ik zie, gaan gebukt door de coupes. Of ze hangen onderuit in de eerste klas om met elkaar de vakbondsacties door te nemen.

Alleen bij de spoorwegvakbonden lopen ze zich het vuur uit de sloffen. Ze maakten dit jaar over de rug van de reizigers handig gebruik van het slappe management en sneden met een veel te scherp geslepen mes dwars door weeë managementlagen om meer salaris te eisen terwijl spoorwegpersoneel helemaal niet onderbetaald werd en wordt.

Wouter Koolmees heeft maar één opdracht: breng NS zo snel mogelijk terug naar de staat. Openbaar vervoer is geen verdienmodel, NS is in alles geen commercieel bedrijf. De klant is er geen koning, maar een zeurende last die ze zuchtend en steunend op de afgesproken plek proberen af te leveren en die ze dan vervolgens met een strak gezicht een prijsverhoging door de strot duwen. De doelstelling staat haaks op de bedrijfsvoering, ProRail en NS lijken vooral te bestaan om iedereen voor een veel vervuilender alternatief te laten kiezen.