Wat te doen met de ‘foute vriend’ van mijn zoon?

Moeder: „De beste vriend van onze zoon van 15 is al een paar keer wegens vandalisme in aanraking gekomen met de politie. Eén keer was onze zoon daar ook bij. Moeten wij de vriendschap (tijdelijk) gaan ontmoedigen of heeft dat geen zin? Met mijn zoon zelf gaat het goed, op school en daarbuiten.”

Weerbaarheid creëren

Jelle Jolles: „Veel jongens in deze leeftijdsfase houden van spanning. Ze zijn ‘sensation seekers’, maar hebben nog weinig zicht op mogelijke consequenties. U wilt uiteraard voorkomen dat uw zoon betrokken raakt bij grensoverschrijdend gedrag, of een strafblad krijgt.

„Ga op een geïnteresseerde manier met hem in gesprek. Als u het gedrag van zijn vriend sterk afkeurt, of de vriendschap verbiedt, bestaat het gevaar dat uw zoon het contact doorzet maar u er niet over vertelt.

„Creëer een situatie waarin uw zoon makkelijk kan beschrijven wat er is gebeurd, en hoe hij daartegenaan kijkt. Het is mogelijk dat ook hij het gedrag van zijn vriend als een probleem ziet maar niet weet hoe daar met hem over te praten. Midden-adolescenten zitten vaak vast in een sociale groep of in een vriendschap waarin ze zich niet lekker voelen maar nog niet weten hoe ze daar mee om kunnen gaan.

„Dat de politie het gedrag afkeurt is voor sommige jongens van deze leeftijd geen drijfveer om het niet te doen, integendeel. Wellicht dat uw zoon de achting van zijn vriend nodig heeft, en erbij wil horen.

„Laat zien dat u begrip heeft voor uw zoon. Pols wat zijn eigen ideeën zijn hoe hier voor-taan mee om te gaan. Vraag wat het met hem doet dat zijn vriend nu meerdere malen in aanraking is gekomen met de politie. En hoe vinden andere vrienden dat?

„Door dit gezamenlijke ‘verwoorden’ ontwikkelt uw zoon de vaardigheid om genuanceerder over zijn eigen positie tegenover zijn vriend en diens gedrag na te denken. Daardoor kan hij ook makkelijker met deze jongen het gesprek aangaan. Zo creëert u weerbaarheid bij uw kind.”

Deuren open

Loes Keijsers: „Probeer in te schatten hoe ernstig het gedrag van de vriend van uw zoon is. Bij crimineel gedrag onder jongeren onderscheiden we twee vormen: je hebt de serieuze variant, waarbij kinderen vaak van jongs af aan in de problemen komen. Daardoor missen ze een normale schoolcarrière en groeien ze door naar een zwaardere vorm van criminaliteit.

„De andere vorm is onschuldiger, en hoort bij experimenterend opgroeien: een winkeldiefstal, een fikkie stoken, te veel drank op. Hier groeien de meeste kinderen overheen.

„Zorg dat u uw kind goed informeert over de consequenties. In aanraking komen met de politie kan ingrijpende consequenties hebben. Wie een strafblad heeft, mag bijvoorbeeld soms geen stage lopen. U kunt zeggen: ‘Doe dat soort dingen een beetje met verstand. Zorg dat mensen er geen last van hebben.’ Spreek scenario’s door: ‘Stel dat het voor jou te ver gaat, heb je dan een smoesje klaar om weg te lopen?’

„De vriendschap verbieden werkt mogelijk averechts. Kinderen kunnen goed accepteren dat ouders regels stellen over bijvoorbeeld drank- en drugsgebruik, want dat hoort bij ouderlijke zorgzaamheid. Vrienden verbieden is een ander verhaal: dat gaat over de persoonlijkheid van jongeren, en daarin laten ze zich niet dwarsbomen.

„Nodig in plaats daarvan deze jongen en de rest van de vriendengroep thuis uit. Zet een beamer neer, een PlayStation. Dan hebben ze iets te doen, en kunt u een beetje meekijken.”