Vragen over toezicht op verwarde geradicaliseerden na aanslag in Parijs

De 26-jarige Armand R-M., een tot de islam bekeerde Fransman met Iraanse ouders, werd in 2018 veroordeeld tot een vierjarige gevangenisstraf omdat hij een aanslag op het Parijse zakendistrict La Défense voorbereidde. R-M. stond op een lijst voor geradicaliseerde islamisten. Hij had in het verleden plannen om zich bij IS aan te sluiten en had contact met meerdere bekende Franse jihadisten onder wie Larossi Abballa, die in 2016 twee agenten doodstak in Magnanville, en Abdoullakh Anzorov, de Tsjetsjeen die in 2020 docent Samuel Paty onthoofdde (beiden zijn na hun daad doodgeschoten door de politie). Ook leed R-M. al jaren aan ernstige psychische problemen.

R-M. een „bekende van de politie” noemen is dus zacht uitgedrukt. Toch lukte het de 26-jarige Fransman om zaterdag gewapend met een hamer en een mes naar het centrum van Parijs te reizen en vlak bij de Eiffeltoren toeristen aan te vallen. Een Duits-Filippijnse man stak hij dood, twee anderen raakten lichtgewond. Achteraf bleek dat R-M. de aanslag net voor zijn daad had opgedragen aan IS. In een verhoor verklaarde hij „het niet meer aan te kunnen” dat er „door het westen” moslims sterven in Gaza en Afghanistan.

In Frankrijk vraagt men zich af hoe een bewezen verwarde en geradicaliseerde man een dergelijke daad kon uitvoeren – te meer omdat sinds de moord op een docent in het Noord-Franse Arras half oktober het hoogste dreigingsniveau voor terroristische aanslagen geldt. Volgens regeringswoordvoerder Olivier Véran is „het medische, administratieve en strafrechtelijke traject voor deze persoon in overeenstemming geweest met wat mogelijk was binnen het kader van de wetgeving”, zo zei hij maandag op RTL.

Extra wetgeving

Precies om deze reden wil zijn collega van Binnenlandse Zaken Gérald Darmanin die wetgeving aanscherpen. Darmanin wil onder meer onderzoeken of het mogelijk is om geradicaliseerden bij wie psychische problemen zijn vastgesteld (dat is in 30 procent van de gevallen zo, aldus de minister) verplicht te laten behandelen. En de minister legt een deel van de schuld bij de behandeld artsen van R-M.: op BFM TV zei hij dat er sprake was van een ‘mislukking’ omdat „de artsen, meermaals, hebben vastgesteld dat het beter met hem ging en dat hij (…) in vrijheid kon leven”.

Of een dergelijke aanscherping van de wet een volgende aanslag kan voorkomen is de vraag – zeker eenmansaanslagen zoals die van zaterdag zijn moeilijk van tevoren op te merken. In Parijs kijkt men ook met argusogen naar de Olympische Spelen, die over acht maanden in de Franse hoofdstad plaatsvinden. De autoriteiten proberen die angst te sussen: zo benadrukte locoburgemeester Emmanuel Grégoire tegenover FranceInfo dat de terreurdreiging vanaf het begin is meegenomen in de voorbereidingen van het massa-evenement en onderstreepte hij dat in de Franse hoofdstad ook tal van andere evenementen zonder problemen hebben plaatsgevonden – zoals het WK rugby deze herfst . Dankzij Parijs’ „pijnlijke geschiedenis” met aanslagen zou de stad „een grote ervaring met zulke onderwerpen hebben opgebouwd”.

Leeslijst Mail de redactie