‘Voor Gazanen met brandwonden zijn er geen pijnstillers of zalf’

De ontheemden worden beschoten, de opslag voor medische apparatuur en hulpmiddelen is uitgebrand en er is nauwelijks genoeg eten. Al drie weken wordt het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis in het zuidelijke deel van Gaza omringd door tanks, sluipschutters en drones.

Dinsdag gaf het Israëlische leger een evacuatiebevel voor ontheemden die schuilen in het complex. Daarop probeerde een groot deel van de zesduizend tot zevenduizend ontheemden te vertrekken, maar ze waren nauwelijks buiten het terrein of ze werden beschoten door Israëlische sluipschutters, zegt ziekenhuisdirecteur Atef al-Hout in een audiobericht. „Mensen waren doodsbang en keerden terug naar het complex.”

Het leger nam opnieuw contact op en verzekerde de ziekenhuisdirecteur dat de weg veilig was. Een aantal ontheemden vertrok, maar keerde al snel opnieuw terug uit angst voor beschietingen.

Volgens Al-Hout verblijven er nog ruim vierhonderd patiënten in het ziekenhuis. De meesten van hen kunnen het complex niet zelfstandig verlaten, maar moeten worden vervoerd in het geval van een volledige ontruiming. Onder hen zijn achttien patiënten op de intensive care, drie baby’s in couveuses en 35 patiënten die dialyse nodig hebben.

Onder de ontheemden bevinden zich ook familieleden van het medische personeel, die na het begin van het Israëlische grondoffensief in Khan Younis afgelopen december hun toevlucht hebben gezocht in het ziekenhuiscomplex.

Een Palestijnse jongen in een kamp voor ontheemden in Rafah, Gaza.
Foto Mohammed Abed/AFP

Oorlogsmisdaden

Sinds 7 oktober zijn er 350 Israëlische aanvallen geweest op de gezondheidszorg in Gaza, aldus de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Het Israëlische leger beweert dat Hamas in en rond de ziekenhuizen opereert. Mensenrechtenorganisaties willen dat onderzocht wordt of de aanvallen op gezondheidsinstellingen oorlogsmisdaden zijn.

Van de 36 ziekenhuizen in Gaza is minder dan de helft gedeeltelijk operationeel. Het Nasser-ziekenhuis is, net als andere ziekenhuizen in Gaza, overvol en heeft een tekort aan alles. Tijdens de belegering kon in eerste instantie geen enkele auto het complex op- of afrijden, vervolgens kon niemand het ziekenhuis meer in of uit. Inmiddels nemen Israëlische sluipschutters het complex onder vuur. Daarbij zijn verschillende doden en gewonden gevallen.

Lees ook Gazanen vrezen Israëlisch grondoffensief in Rafah

Een oudere vrouw loopt langs jongeren nabij gebouwen die zwaar zijn beschadigd door Israëlische bombardementen, zondag in Rafah in het zuiden van de Gazastrook.

En dan stroomt het rioolwater uit de omgeving ook nog eens richting de begane grond en dus richting de spoedeisende hulp van het ziekenhuis, zegt directeur Al-Hout, en hebben granaten een opslag voor medische middelen en apparatuur vrijwel volledig verbrand.

Ook dreigt de elektriciteit die wordt opgewekt uit zonnepanelen binnen enkele dagen op te raken. Bovendien komt er sinds de blokkade geen eten meer binnen; het personeel eet één maaltijd per dag, uitsluitend uit blik.

Een dokter onderzoekt een Palestijnse vrouw die gewond is geraakt bij een Israëlisch bombardement op Rafah.
Foto Hatem Ali/AP

Hevige beschietingen

In een videobericht uit het Nasser-ziekenhuis, deze woensdag gedeeld via sociale media, vertelt arts Haitam Ahmed dat een van de poorten rond het ziekenhuis vernietigd is door een bulldozer. In het gebied ten noorden van het ziekenhuis vinden hevige beschietingen en bombardementen plaats. „Het is een hele angstige situatie. We proberen uit alle macht de controle over het ziekenhuis te houden.”

Journalist Ahmed al-Madhoun trok de afgelopen maanden van het noorden naar het zuiden van Gaza. Ook verbleef hij enkele dagen in het belegerde Nasser-ziekenhuis. „Als de belegering doorzet, is straks vrijwel de gehele gezondheidszorg in de Gazastrook ingestort. Dat zou een medische catastrofe zijn.”

Door de recente bombardementen op Rafah, de stad in het uiterste zuiden van Gaza waar zich ruim een miljoen ontheemde Palestijnen bevinden, is ook de druk op ziekenhuizen in de omgeving toegenomen. Het aangekondigde Israëlische grondoffensief in Rafah zal die nood alleen maar verhogen.

Lees ook Welke invloed hebben andere landen op Israël? ‘Er is grote onwil om het land te dwingen zich aan internationaal recht te houden’

<strong>Een Palestijnse familie</strong> ontvlucht Rafah met een truck vol bezittingen.

Zware verwondingen

Met een vermoeide stem neemt Youssef al-Aqqad de telefoon op. Hij is directeur van het Europese ziekenhuis in Khan Younis, ten noorden van Rafah. De nacht daarvoor, van zondag op maandag, zijn er tientallen doden en gewonden uit Rafah binnengebracht. Bij Israëlische bombardementen daar werden afgelopen weekend zeker honderd Palestijnen gedood, aldus de Palestijnse Rode Halve Maan.

„Omdat de kleinere ziekenhuizen in Rafah alleen basale medische zorg verlenen, worden gewonden overgebracht naar het Europese ziekenhuis in Khan Younis,” zegt Al-Aqqad. Enkele van de binnengebrachte patiënten stierven aan hun zware verwondingen.

Momenteel verblijven er volgens de directeur ongeveer negenhonderd gewonden en zieken in het Europese ziekenhuis. De capaciteit van 240 medische bedden van voor de oorlog is aangevuld met simpele bedden en matrassen. Maar het is niet genoeg. „Gewonden liggen op de grond in de gangen.”

Volgens Al-Aqqad is alleen het Europese Ziekenhuis nog in staat in om specialistische operaties uit te voeren. Het Nasser-ziekenhuis, in het westelijke deel van Khan Younis, kan geen nieuwe patiënten opnemen vanwege de langdurige belegering. Daar komt nog bij dat het Europese Ziekenhuis ook onderdak biedt aan duizenden ontheemden op het ziekenhuisterrein.

„Het ziekenhuis kan het grote aantal gewonden, zieken en ontheemden helemaal niet aan”, zegt Al-Aqqad. Er is een gebrek aan dagelijkse benodigdheden als eten, water en elektriciteit, en aan middelen en medicijnen als anesthesie, antibiotica, en pijnstillers. „Patiënten met hevige pijn door zware verbrandingen kunnen we geen pijnstillers of zalf geven. De situatie van de gewonden in het ziekenhuis is miserabel.”

Palestijnen treuren om hun familieleden die werden gedood bij een Israëlische aanval op Rafah, Gaza.
Foto Haitham Imad/EPA

Gebrek aan mankracht

Tijdens de bombardementen op Rafah in de nacht van zondag op maandag sprak de directeur van het Koeweit-ziekenhuis in Rafah, Suwaid al-Hams, met de Arabische nieuwszender Al Jazeera. „Er bereiken ons veel zware gewonden die we niet kunnen behandelen vanwege het gebrek aan middelen en medicijnen.” De gewonden zijn onder meer verbrand of moeten amputaties ondergaan. „Er zijn geen volwaardige ziekenhuizen meer in Rafah”, zegt Al-Hams.

Directeur Al-Aqqad van het Europese ziekenhuis in Rafah in maakt zich grote zorgen om een aanstaand grondoffensief in Rafah. „Als het Israëlische leger Rafah binnenvalt, is dat een catastrofe. Een bloedbad. Er zullen duizenden doden en gewonden vallen. En de toch al in nood verkerende gezondheidszorg zal de situatie helemaal niet aankunnen.”