Trump ‘verloochende zijn eed en gaf groen licht voor geweld’ zegt commissie

Oud-president Donald Trump verzaakte in de drie uur dat de Capitoolbestorming plaatsvond zijn plicht het Congres te beschermen en hij gaf daarmee „groen licht” voor geweldplegingen. Dat stelde althans de commissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden die onderzoek doet naar de gebeurtenissen van 6 januari 2021 in de achtste hoorzitting die in de nacht van donderdag op vrijdag werd uitgezonden. Ondanks herhaalde oproepen van familieleden en naaste medewerkers om het geweld te sussen, bleef Trump zijn aanhangers vieren. Zo noemde hij ze per tweet „heel bijzonder”.

In deze achtste zitting werd dieper ingegaan op de rol die de voormalige president speelde tijdens de bestorming. Enkele van zijn belangrijkste medewerkers getuigden, onder wie woordvoerder Sarah Matthews en veiligheidsadviseur Matthew Pottinger. Aan de hand van die getuigenissen stelde de commissie dat Trump zich passief gedroeg tijdens de Capitoolbestorming – hij keek televisie en deed niets om te helpen terwijl de aanval op dat moment plaatsvond.

Pence

Matthews en Pottinger veroordeelden beiden een tweet van Trump over zijn toenmalig vicepresident Mike Pence, waarin Trump zei dat Pence niet de „moed” had gehad om „ons land en onze grondwet te verdedigen”. Daarmee verwees Trump naar de onwil van de vicepresident om de legitieme verkiezingsuitslag – de winst van Joe Biden – te verwerpen. Volgens Pottinger en Matthews zweepte deze tweet Trumps aanhangers in het Capitool op.

„Hij had dat niet moeten doen”, aldus Matthews. „Hij had tegen deze mensen moeten zeggen dat ze naar huis moesten gaan en het geweld moeten veroordelen.” Volgens Matthews had Trump op ieder moment naar het spreekgestoelte in de persruimte kunnen lopen om zijn aanhangers een halt toe te roepen, maar weigerde hij dat.

Onder meer hoofdjurist Pat Cipollone van het Witte Huis en Trumps dochter Ivanka probeerden de president er in de drie uur van de bestorming toe te bewegen iets te doen. Volgens Cipollone moest Trump „snel” tegen de bestormers zeggen dat ze moesten vertrekken.

Verschillende getuigen vertelden dat Trump weigerde zijn minister van Defensie, de minister van Binnenlandse Veiligheid of de procureur-generaal te bellen om iets te doen tegen het geweld. Tijdens de hoorzitting werd een audiofragment afgespeeld van de voormalige baas van de Amerikaanse strijdkrachten, topgeneraal Mark Milley. Daarop was te horen dat Milley met verbazing reageerde op de lakse reactie van Trump. „Jij bent de opperbevelhebber. Er is een aanval gaande op het Capitool van de Verenigde Staten van Amerika. En er is niets? Geen oproep? Niets? Nul?”

‘Destructieve energie

Adam Kinzinger, een van de Republikeinse commissieleden, stelde dat de president zelfs tevreden was over het geweld. Volgens hem bereikte de menigte het doel van president Trump, dus „koos hij ervoor om niet in te grijpen”.

„Deze man van ongebreidelde destructieve energie kon op 6 januari 187 minuten lang niet in beweging worden gebracht”, zei commissievoorzitter Bennie Thompson tijdens de hoorzitting. „Niet door zijn assistenten, niet door zijn bondgenoten, niet door de gewelddadige relschoppers, of de wanhopige smeekbeden van degenen die de menigte het hoofd boden. Hij was niet in beweging te brengen.” Thompson, die vanwege een coronabesmetting via een videoverbinding sprak, benadrukte dat er voor de aanval op het Capitool verantwoording moet worden afgelegd, „helemaal tot aan het Oval Office”.

Hoewel het de achtste hoorzitting was, was het pas de tweede keer dat de hoorzitting tijdens primetime – 20.00 uur aan de Amerikaanse oostkust – werd uitgezonden. In september worden er nieuwe hoorzittingen gehouden als nieuw bewijsmateriaal en getuigen blijven binnenstromen, zei de Republikeinse vicevoorzitter Liz Cheney. „Deuren zijn geopend, nieuwe dagvaardingen zijn uitgevaardigd en de dam begint te breken.”

Lees ook: Terwijl de democratie wankelde, keek Trump glunderend tv