Subtiele boodschappen

In een poging tot afleiding gaf ik me dit weekend over aan het komende Songfestival. Samen met enkele Eurovisie-vrienden beluisterde ik de liedjes die tot dusver werden ingezonden en analyseerden we hun kansen. Het sfeervolle De diepte van onze S10 staat momenteel op de achttiende plaats bij de bookmakers. De huidige nummer één is uiteraard Oekraïne.

„Niet bepaald geweldig”, zei een vriend over folkrap-nummer Stefania dat Kiev dit jaar inzond. „Maar het zal zeker winnen.”

Ja. Hoe hard de organisatie ook altijd beweert van niet, het draait bij het Songfestival om veel meer dan muziek. In 2016 verklapte een Zweedse ambassadeur aan de BBC dat diplomaten het muziekfestijn uiterst serieus nemen. De liedjes, het podiumbeeld, de scores, het zijn allemaal subtiele boodschappen naar zowel vijanden als bondgenoten. Toen Noorwegen een keer geen punten van Stockholm kreeg werden Zweedse diplomaten in Oslo de volgende dag op het matje geroepen voor tekst en uitleg. In jongere landen is die politieke dimensie nog veel sterker aanwezig. Daar is deelname voor republieken als Montenegro of Albanië ook meteen een sollicitatie naar EU-lidmaatschap.

In Rusland werd het festival de afgelopen twintig jaar juist gezien als een kans om Europa op haar eigen feestje te overtroeven. Kosten noch moeite werden gespaard. Men schakelde wereldberoemde liedjesschrijvers in, zette Olympisch kunstschaatskampioen Evgeni Plushenko in als eenmansshowballet en vloog uit Songfestivalparadijs Zweden hele achtergrondkoren in. Met als gevolg dat zelfs na de annexatie van de Krim Rusland steevast in de top tien eindigde. Ondanks het boe-geroep uit de zaal scoorde Moskou hoog bij zowel vakjury’s als publiek, en haalde sinds 2014 twee keer brons en eenmaal zilver.

En nu mogen ze vanwege de oorlog niet meer meedoen.

„Ik denk”, zei een van mijn Eurovisievrienden, „dat die uitsluiting hen toch wel dwars zit. Niet alleen de politici maar ook de hele bevolking, want de kijkcijfers rezen daar altijd de pan uit.”

Nou ja, ook al zou Rusland wel mee mogen doen (wat ik overigens toejuich, want artiesten zijn niet het regime, nodig bij twijfel gewoon Pussy Riot uit), inmiddels dreigt daar een staat van beleg. Het is nog maar de vraag of er dan überhaupt nog iets van Europese makelij wordt uitgezonden.

Net zoals het ook steeds meer de vraag is of het Songfestival dit jaar doorgaat. Als je bekijkt hoezeer Europa in anderhalve week is veranderd, valt er niet meer te voorspellen hoe we er over twee maanden voor zullen staan. Met iedere ontwikkeling verstommen de stemmen. Elke dag lijkt mei verder weg dan ooit.