Spanning rond Taiwanese eilanden na Chinese inspectie van toeristenboot

Een groep Taiwanese dagjesmensen die een boottochtje wilden maken, beleefde maandag angstige momenten toen hun schip werd geënterd door de Chinese kustwacht. De boot, de King Xia, voer met de toeristen in de buurt van Dadan en Erdan, twee piepkleine eilandjes die deel uitmaken van de Taiwanese eilandengroep Kinmen. Die wordt weliswaar bestuurd door Taipei, maar ligt slechts enkele kilometers voor de kust van het Chinese vasteland. De door wolkenkrabbers gedomineerde skyline van de miljoenenstad Xiamen is er aan de horizon goed te zien.

Lees ook Taiwanees, maar dichtbij China: op het eiland Kinmen is de spanning voelbaar

Een Taiwanese oesterboer op Kinmen, met op de achtergrond de Chinese stad Xiamen.

De Chinese kustwacht was ongeveer een half uur aan boord en inspecteerde het reisplan en de papieren van de elfkoppige bemanning, terwijl de 23 passagiers zich nerveus afvroegen of ze naar het vasteland zouden worden afgevoerd, berichtten lokale media. Maar na de controle kon het schip met alle toeristen aan boord terugkeren naar Kinmen.

Het Taiwanese Kinmen, lange tijd militair gebied, ligt tegenover de Chinese stad Xiamen. Een veerboot overbrugt de afstand in een half uurtje.
Foto Ann Wang/Reuters

Hoewel het Taiwanese ministerie van Defensie zegt bewust niet te hebben ingegrepen om escalatie te voorkomen – en ook de Taiwanese premier Chen Chien-jen naderhand opriep tot ‘redelijkheid’ en ‘billijkheid’ – draagt het incident bij aan de spanningen in het gebied.

Die zijn flink toegenomen, nadat vorige week woensdag twee Chinese vissers waren verdronken na een achtervolging door de Taiwanese kustwacht. De vissers zouden zich schuldig hebben gemaakt aan stroperij. Twee andere bemanningsleden van het Chinese vissersschip werden opgepakt, maar mochten dinsdag terugkeren naar de Chinese havenstad Quanzhou. Familieleden van de twee omgekomen vissers arriveerden deze week op Kinmen en eisen opheldering, meldden Chinese staatsmedia.

Als reactie op dat incident kondigde de Chinese kustwacht zondag al aan inspecties te zullen uitvoeren in de wateren rond Kinmen, „om de levens en eigendommen van vissers te beschermen”. Dinsdag verjoeg de Taiwanese kustwacht een schip van haar Chinese tegenhanger dat Kinmen te dicht was genaderd.

Een familielid van een van de twee Chinese vissers die vorige week verdronken bij een achtervolging door de Taiwanese kustwacht, is op Kinmen aangekomen en stond daar te pers te woord.
Foto CNA via AFP

Presidentsverkiezingen

In januari werden de presidentsverkiezingen op Taiwan gewonnen door Lai Ching-te, de huidige vicepresident, die een zelfstandige koers ten opzichte van China voorstaat. Vooraf werd gevreesd dat een overwinning van Lai zou leiden tot een fikse reactie van Beijing, dat Taiwan beschouwt als een afvallige Chinese provincie die vroeg of laat met het moederland zal worden herenigd. Toen de toenmalige voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi het eiland in 2022 bezocht, toonde de Volksrepubliek met een grootscheepse militaire oefening dat het Taiwan zo van de buitenwereld zou kunnen afsluiten.

Lees ook Taiwans politiek blijft ongewild wereldwijd in de aandacht staan

<strong>De nieuw gekozen Taiwanese president Lai Ching-te</strong> (midden links) en zijn vicepresident Hsiao Bi-khim (midden rechts) vieren hun overwinning bij de verkiezingen van zaterdag.

Maar hoewel Taiwan de laatste weken regelmatig melding maakt van Chinese ballonnen in zijn luchtruim, en Chinese schepen en vliegtuigen zich steeds minder aantrekken van de denkbeeldige lijn halverwege de Straat van Taiwan die als informele grens gold, is een grootschalige militaire reactie tot nu toe uitgebleven. Wel zet China de weinige landen onder druk die nog diplomatieke betrekkingen met Taiwan onderhouden. Zo besloot het eilandstaatje Nauru kort na de Taiwanese verkiezingen voortaan de Volksrepubliek te erkennen, in plaats van de regering in Taipei, nadat Beijing extra steun had toegezegd.