Shell gaat zijn Nigeriaanse dochterbedrijf SPDC verkopen aan Renaissance, een consortium van vijf vooral lokale oliemaatschappijen, voor in totaal 2,4 miljard dollar (2,2 miljard euro). Dat heeft het Britse concern dinsdag laten weten.
In eerste instantie ontvangt het Shell 1,3 miljard dollar, waar Renaissance na voltooiing van de overdracht nog 1,1 miljard dollar zal bijleggen. De Nigeriaanse regering moet de verkoop nog wel goedkeuren, aldus het concern op zijn website.
Shell-dochter SPDC runt in de Nigerdelta een netwerk van 263 oliebronnen en ruim drieduizend kilometer aan pijpleidingen. Daarnaast bezit het 30 procent van de aandelen in de SPDC Joint Venture, dat nog vijftien oliewinningsvergunningen (OML’s) bezit op het land en drie vlak langs de kust. SPDC blijft ook na de verkoop functioneren zoals het nu doet. Ook het personeelsbestand blijft intact, aldus Shell.
Onderzoek
De Nigerdelta, waar Shell in 1958 voor het eerst olie oppompte, is ruim zestig jaar belangrijk geweest voor het concern. De lucratieve olie- en gaswinning op zee wil Shell behouden. Maar het bedrijf wil al jaren af van oliebronnen en andere bezittingen op het Nigeriaanse vasteland.
Daar kampt het met talloze olielekken, door illegaal aftappen van pijpleidingen door oliedieven en haperende infrastructuur, en door veel publiciteit genererende rechtszaken als gevolg daarvan. Veelal eindigen die in dure schikkingen. Al in 2021 zei toenmalig bestuursvoorzitter Ben van Beurden dat waar Shell in de Nigerdelta aan wordt „blootgesteld” niet meer zou passen „bij de risico’s die we willen nemen”.
Lees ook Shell en de Nigerdelta zijn voorlopig nog tot elkaar veroordeeld
Sinds in 2010 een wet van kracht werd in Nigeria die de deelname van Nigeriaanse bedrijven aan de olie-industrie moest stimuleren, en hun het recht gaf op eerste koop als oliebronnen op de markt kwamen, is de verkoop aan lokale bedrijven in een stroomversnelling geraakt. Ook Renaissance bestaat vooral uit lokale bedrijven: ND Western, Aradel Energy, First E&P en Waltersmith. Twee daarvan namen al eerder bezittingen over van SPDC. Het vijfde bedrijf in het consortium is Petrolin, een in Zwitserland gevestigde handels- en investeringsmaatschappij.
Bewoners en milieuorganisaties in de Nigerdelta maken zich grote zorgen over de doorverkoop van oliewingebieden en infrastructuur aan lokale oliebedrijven. „Veelal zijn die alleen geïnteresseerd in snelle winst, en missen ze het kapitaal en de capaciteit – en de interesse – om, als zich nieuwe olielekken voordoen, die adequaat op te ruimen”, zegt Audrey Gaughran van de Stichting onderzoek multinationale ondernemingen (SOMO). Die organisatie liet onderzoek doen naar de ‘desinvesteringen’ in de Nigerdelta.
Strenger
Maar de zorgen gelden zeker ook voor de langere termijn, als de olie niet meer winstgevend genoeg is of als de vraag naar fossiele brandstoffen inzakt door de energietransitie. Het is de vraag of de lokale bedrijven de oliebronnen en (verouderde) infrastructuur op verantwoorde wijze sluiten, zonder gevaar voor nieuwe olielekken.
Een nieuwe oliewet, die in 2021 in werking trad, verplicht bedrijven jaarlijks een fors bedrag daarvoor apart te zetten. Gaughran: „Shell heeft die bezittingen van de hand gedaan, zonder geld beschikbaar te stellen voor de ontmanteling ervan, voor zover wij weten. Dat betekent dat dit waarschijnlijk nooit op een goede manier gaat gebeuren en dat de lokale bevolking achterblijft met roestende pijpleidingen en oliebronnen die niet veilig zijn afgesloten.”
Volgens Richard Steiner, zeebioloog en internationaal consultant voor natuurbescherming, die afgelopen jaar voor SOMO onderzoek deed in de Nigerdelta, is de Nigeriaanse wet strenger voor off shore-boorinstallaties dan voor infrastructuur aan land. „De huidige richtlijnen voor de olie-industrie in Nigeria bepalen dat de oorspronkelijke eigenaren altijd aansprakelijk blijven voor vervuiling of andere schade door afgesloten oliebronnen op zee. Maar in de oliewet van 2021 ontbreekt die bepaling voor infrastructuur aan land”, zegt hij vanuit de Amerikaanse staat Alaska.
Volgens hem willen Nigeriaanse parlementsleden een wetswijziging doorvoeren, waardoor die aansprakelijkheid ook bij de eerste eigenaar blijft bij verlaten olie-installaties aan land. „Als de wet wordt aangepast, zal dat bij de internationale oliebedrijven de behoefte afremmen hun bezittingen door te verkopen. Want dat is een belangrijke reden voor de verkoop: om onder de aansprakelijkheid uit te komen.”
