Hoe overleef je de sociale ratrace van de middelbare school als je in armoede opgroeit?

„Ar-mee-ni.” Nourdin spreekt de merknaam van zijn gloednieuwe patta’s met trots uit – en reageert als door een wesp gestoken wanneer Brienne hem lachend corrigeert: „Armani is het, met een A, het is een Italiaans merk, sukkel!” Nourdin probeert nog even vol te houden, maar wanneer iemand in het publiek Brienne gelijk geeft, haalt hij bakzeil.

Nourdin (Marouan Bendehmane) en Brienne (Rochelle Deekman) zijn twee van de drie hoofdpersonages in Arm met een dure smaak, de nieuwe jeugdtheatervoorstelling van regisseur Gavin-Viano bij HNTJong. Ze hebben, samen met hun klasgenoot Shanna (Florence Vos Weeda), alle drie één ding gemeen: op hun middelbare school worden ze met de nek aangekeken omdat ze uit een arm gezin komen. Ze proberen hun sociale status zo goed en zo kwaad als het gaat op te vijzelen met dure merkkleding, om zodoende in het gevlij te komen bij de Dior Crew, het kliekje van de populairste jongens en meisjes.

Gavin-Viano giet de voorstelling in een slimme vorm: de drie sociale outcasts krijgen gezamenlijk de opdracht om de eersteklassers (wij, het publiek) op hun school rond te leiden. De tour biedt aanleiding om te schakelen tussen dialogen tussen de drie ‘vrienden’ en scènes waarin wij als brugklassers van de sociale do’s en don’ts worden voorzien. Zo leren we dat we bij de lokale sjacheraar terecht kunnen voor van alles: van tampons tot pillen. En dat het broodje kip in de kantine een aanrader is. Zo portretteert de cast op levendige wijze een sociaal ecosysteem, wat de volwassen kijker herinnert aan de tijd dat de school je hele wereld vormde.

Lees ook Theatermaker Gavin-Viano: ‘Ik gebruik humor als glijmiddel voor de tragedie’

Regisseur, programmamaker en performer Gavin-Viano.

Mengelmoes van stijlen

Net als de eerdere voorstellingen van Gavin-Viano is Arm met een dure smaak een interessante mengelmoes van stijlen en vormen. Net na de openingsscène barst Vos Weeda opeens in zingen uit en daarna schakelt ze meteen door naar een satirisch telefoongesprek met een medewerker van de belastingdienst, om vervolgens naar het publiek haar ervaringen met de Toeslagenaffaire uit de doeken te doen. Daarnaast verschijnt op het decor geregeld een videoprojectie waarop de ‘ziel’ van een van de hoofdpersonages, wit geschminkt en met een vervreemdende motoriek en tekstbehandeling, hem of haar van wijze raad voorziet.

Het levert een onvoorspelbaar maar ook wat rommelig geheel op. Voor iedere goede scène – zoals die waarin Nourdin vertelt over zijn droom om directeur van de school te worden zodat hij wraak kan nemen op de racistische docent die de pik op hem heeft – is er een passage die te veel kabbelt of de thematiek juist te letterlijk uitlegt.

Wat beklijft is de geloofwaardige belevingswereld van de hoofdpersonages. Door de jongerentaal en de rijkgeschetste schoolgemeenschap word je als kijker ondergedompeld in de ziekmakende stress van de sociale ratrace én de helende solidariteit die Brienne, Nourdin en Shanna beginnen op te bouwen. Als sociale mobiliteit onmogelijk lijkt, kun je maar beter je eigen kliek vormen.

https://www.youtube.com/watch?v=cRL6PPImBGw