In een poging in vredesnaam de hulp aan Oekraïne over de streep te trekken, had Senaatsvoorzitter Chuck Schumer president Volodymyr Zelensky uitgenodigd zijn collega’s toe te spreken. Achter gesloten deuren zouden Amerikaanse politici dinsdag per videoverbinding worden bijgepraat over de hachelijke situatie waar Oekraïne deze winter voor staat.
Als het Congres niet deze maand een nieuw miljardenpakket aan militaire bijstand levert, raken de middelen om zich te verdedigen tegen de Russische invasie op, zo waarschuwde het Witte Huis maandag al. „Er is geen magische pot met financiering beschikbaar. Het geld is op en de tijd raakt op”, schreef Joe Bidens begrotingshoofd. „Het afsnijden van de stroom van Amerikaanse wapens en uitrusting zal Oekraïne belemmeren op het slagveld (…) waardoor de kans op Russische militaire overwinningen toeneemt.”
Lees ook IJskoude douche dreigt voor Oekraïne in de EU, terwijl de oorlog een cruciale fase ingaat
Desondanks zegde Zelensky – op het laatste moment en zonder opgaaf van reden – de virtuele bijeenkomst met de Amerikaanse politici af. „Het is oorlog, dus de situatie kan veranderen”, verklaarde Defensieminister Roestem Oemjerov, op bezoek in de VS. Zelensky’s afwezigheid maakte het voor Republikeinse senatoren gemakkelijker om de hoge nood van Oekraïne te negeren en hun publieke gevecht voor het praktisch sluiten van de Amerikaanse grens met Mexico voort te zetten. Meerdere senatoren liepen demonstratief weg uit een briefing over de staat van de oorlog en zullen woensdag tegen een nieuw hulppakket stemmen.
De Democraten, onder leiding van Schumer, zijn er als de kippen bij om de Republikeinen ervan te beschuldigen dat zij Oekraïne gijzelen in een poging Trumpiaanse grensmaatregelen door te drukken. Maar het is president Biden zelf die, in een nationale veiligheidspakket van ruim 100 miljard dollar, de steun aan Oekraïne, Israël én de grens met elkaar heeft verknoopt. De strategie daarachter was dat hulp aan Oekraïne (waarvoor het Witte Huis ruim 60 miljard heeft gereserveerd), indien los ingediend zou stranden in het Congres.
Republikeinen willen geen belastinggeld meer naar oorlog die ver weg voelt
In de door Democraten gedomineerde Senaat is ruim voldoende steun voor het voortzetten van hulp aan het land, maar in het Republikeinse Huis van Afgevaardigden is de meerderheid van de Republikeinen tegen. Zij willen, zeker met verkiezingen in het vooruitzicht, niet meer Amerikaanse belastinggeld pompen in een oorlog die voor veel van hun kiezers ver weg en bodemloos voelt. Om dat argument weg te nemen benadrukt het Witte Huis dat 60 procent van de hulp die Oekraïne tot nu kreeg, de VS nooit verlaat. Die miljarden gaan naar de Amerikaanse wapenindustrie „en goedbetaalde banen in tientallen staten”.
Omdat Bidens grensmaatregelen onvoldoende tegemoetkomen aan de Republikeinse wensen, ontbreekt het hem nu ook aan draagvlak in de Senaat, waar zestig van de honderd, stemmen nodig zijn. Senatoren die Oekraïne zeggen te steunen maken dit nu voorwaardelijk aan het bouwen van een muur aan de zuidgrens en het drastisch inperken van de mogelijkheid om in de VS asiel aan te vragen.
Lees ook interview met NAVO-topmilitair Rob Bauer
De Amerikaanse impasse en vergelijkbare strubbelingen binnen de Europese Unie etaleren de oorlogsmoeheid in de westerse landen die Oekraïne nu bijna twee jaar steunen. Nu het Oekraïense tegenoffensief gestrand lijkt, rijst de vraag of en wanneer met Rusland onderhandeld moet worden. Zowel in de Verenigde Staten en Europa wordt gezegd dat alleen Oekraïne kan bepalen wanneer het daar klaar voor is, maar het opdrogen van militaire en financiële steun zou het gehavende land voor het blok zetten en Rusland helpen in de uitputtingsslag.
Hoewel tijd hier de vijand van Oekraïne lijkt, is het ook diens vriend. Het Congres heeft er een Kersttraditie van gemaakt om telkens vlak voor het eind van het jaar met kunst en vliegwerk grote financiële beslissingen te nemen. Schumer heeft zijn Democratische senaatsfractie al gewaarschuwd dat ze „in Washington moeten blijven totdat we klaar zijn met ons werk”.
Mike Johnson, de nieuwe conservatieve Huisvoorzitter die kort voor zijn benoeming tegen het voortzetten van hulp aan Oekraïne heeft gestemd, zou volgens de The Wall Street Journal gebrand op een akkoord. „We kunnen niet toestaan dat Vladimir Poetin door Europa marcheert en begrijpen de noodzaak om daar te hulp te schieten”, zei hij recent. Maar ook voor hem staat of valt de hulp bij de bereidwilligheid van de Democraten om een strenger grensbeleid in te voeren. Iets waar progressieven faliekant tegen zijn.
Om Oekraïne even uit de brand te helpen, maakte de Buitenlandse Zakenminister Anthony Blinken woensdag 175 miljoen vrij voor munitie. Maar als het Congres deze maand geen consensus bereikt wordt Oekraïnes positie heel penibel. In een verkiezingsjaar zoals 2024 zijn compromissen in Washington nog zeldzamer.
Leeslijst
