Feesthoedjes, zo op de koppen van de duiven geplakt

‘Zie je dat? Haar achterste teen zit helemaal naar voren geklapt.” Hélse pijnen levert dat voor de duif op, vertelt Billie Savage (53) aan de nieuwe vrijwilligers die zich hebben aangesloten bij haar stichting Stadsduiven Hulp Nederland. Ze zit op een bankje aan de Elandsgracht in Amsterdam, waar ze een duif op haar schoot heeft liggen. Met een pincet, een nagelschaartje en een oplossing van water en betadine verwijdert ze de draden die het pootje van het dier verminken.

Stringfoot heet de aandoening, zegt ze. Een veelvoorkomend probleem in grote steden, en vooral in Amsterdam. De duivenpopulatie is er te groot, net als de mensenpopulatie. Als de hongerige duiven op straat op zoek gaan naar voedsel, lopen ze bijvoorbeeld het risico te worden overreden door fietsers, of omvergelopen door kinderen die het leuk vinden om door een groep duiven heen te rennen. Of ze raken verstrikt in de haren die uit de hoofden van bewoners en toeristen vallen, waardoor hun tenen worden afgekneld, gaan ontsteken, en hun poten langzaam afsterven.

Vroeger had ze niet per se iets met vogels, vertelt Savage, van oorsprong Amerikaanse. De duiven zijn gewoon op haar pad gekomen. Ze is yogadocent, en toen haar sportschool sloot tijdens de lockdown maakte ze veel stadswandelingen en zag ze een duif op de grond liggen die niet kon lopen vanwege zijn ontstoken poten. Be good, do good, zei haar eigen yoga-docent altijd, en dat is wat ze deed. Maar nadat ze die duif had geholpen, zag ze overal ineens gewonde duiven. „Niemand zorgt voor deze groep”, zegt Savage, behalve die paar oude Amsterdammers die elke dag de stad doorkruisen om ze te voeren.

Ze vindt het een vorm van speciësme dat mensen zich eerder om het leed van een kat of zwaan bekommeren dan om dat van een duif. Met vochtige ogen vertelt ze over wat ze afgelopen zomer heeft aangetroffen: een paar duiven met kleine roze hoedjes op hun kop gelijmd. Levensgevaarlijk, aangezien duiven bijna 360 graden zicht nodig hebben om te kunnen vliegen, en kunnen sterven aan stoffen in de lijm. „Een van die duiven had stringfoot. Hij had medische húlp nodig. En in plaats daarvan kreeg hij een feesthoedje opgeplakt.”

Ze wordt inmiddels tijdens haar ‘stringfootwalks’ in de stad geholpen door andere dierenliefhebbers, maar er zijn structurele oplossingen nodig, zegt ze. Het huidige voederverbod vindt ze ineffectief. Wat wel helpt: „De eieren van de duiven vervangen door nepeieren om de duivenpopulatie te stabiliseren. Er moeten duiventillen komen. En een duivenasiel.” Het kost haar veel tijd en geld om onderdak te vinden voor ernstig gewonde duiven, maar aan stoppen denkt ze niet. „Elke dag dat ik niet op pad ga, weet ik dat er duiven rondlopen die ik van hun pijn had kunnen verlossen.”