Ook de Europese Unie heeft donderdagavond de druk op Israël opgevoerd om geen grondoffensief te starten in Rafah. Eerder probeerden de Verenigde Staten al de regering van Benjamin Netanyahu ervan te weerhouden om een grootschalige operatie te beginnen in de stad in het zuiden van Gaza waar een groot deel van de bevolking naartoe is gevlucht. De Europese boodschap is volgens premier Rutte kortweg samen te vatten als: „don’t do it”.
De Europese regeringsleiders riepen ook eensgezind op tot een „onmiddellijk humanitaire pauze in Gaza die moet leiden tot een duurzaam staakt-het-vuren, de onvoorwaardelijke vrijlating van alle gijzelaars en de toelating van humanitaire hulp”. Donderdag bereikten ze op een top in Brussel vrij snel een akkoord over de gezamenlijke tekst.
De snelle eensgezindheid is opvallend. De EU is over Israël/Palestina van oudsher sterk verdeeld. In oktober kwamen de leiders niet verder dan het oproepen tot „humanitaire pauzes” omdat veel landen een staakt-het-vuren toen te vroeg vonden. Het recht van Israël om zichzelf te verdedigen na de terreuraanslag van Hamas stond toen voor veel landen voorop. Naarmate de oorlog aanhield, het aantal slachtoffers snel steeg en het voedsel in Gaza schaars werd, nam de behoefte Israël tot matiging te bewegen toe.
‘Eensgezinde boodschap’
„We wilden een krachtige en eensgezinde boodschap sturen”, zei de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel na afloop. Hij hield een pleidooi voor een terugkeer naar een politiek proces dat moet uitmonden in de tweestatenoplossing. De Europese leiders onderstreepten in hun slotverklaring het belang van VN-organisatie UNRWA die in opspraak raakte omdat medewerkers betrokken zouden zijn geweest bij de terreurdaden van 7 oktober. Een aantal landen staakte daarop de steun voor de organisatie. UNRWA is een VN-vluchtelingenorganisatie die zich ontfermt over Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten.
Op de vraag of Netanyahu zich iets van het Europese statement zal aantrekken, wees Michel erop dat niet de alleen de EU eensgezind was, maar dat het Europese initiatief aansluit bij de tekst van een VN-resolutie die de VS hebben voorgelegd aan de Veiligheidsraad.
Eerder op de dag deed de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de Portugees António Guterres, een beroep op de Europeanen met betrekking tot Gaza dezelfde normen in acht te nemen als voor Oekraïne. „Het basisprincipe van internationaal humanitair recht is de bescherming van burgers. We moeten in Oekraïne en Gaza deze principes huldigen, zonder dubbele standaarden”, zei Guterres. Een VN-organisatie waarschuwde begin deze week dat hongersnood aanstaande is in het noorden van Gaza.
