Eindhoven geeft schilderij Kandinsky terug aan erven Joodse vrouw

De gemeente Eindhoven zal het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van de Russische kunstenaar Wassily Kandinsky restitueren aan de erven van een Joodse vrouw. Dat heeft het Van Abbemuseum donderdagmiddag met een persbericht bekendgemaakt.

De gemeente heeft daartoe besloten na een bindend advies van de Restitutiecommissie, de commissie die adviseert over teruggaveverzoeken op het gebied van naziroofkunst. Op basis van nieuwe feiten concludeert de commissie na twee jaar onderzoek dat voldoende aannemelijk is dat Johanna Margarethe Stern-Lippmann (1874-1944) het schilderij onvrijwillig heeft verloren tijdens het naziregime. Dat staat in het donderdag gepubliceerde advies.

Het is het tweede bindende advies over het kostbare werk dat in 1951 door het Van Abbemuseum is aangekocht. Eerder, op 29 januari 2018, adviseerde de commissie een verzoek tot teruggave af te wijzen. Destijds kon niet worden vastgesteld dat sprake was van onvrijwillig bezitsverlies. Uit nieuw ontdekte documenten blijkt dat er drie aanwijzingen zijn die het bezitsverlies tijdens de oorlog in hoge mate aannemelijk maken.

Tweede ronde

De gemeente en het museum respecteren het tweede bindend advies en gaan in overleg met de familie de overdracht organiseren. Het is goed dat aan de jarenlange juridische strijd een einde is gekomen, zegt Anastasia van Gennip, zakelijk directeur van het Van Abbemuseum. „Voor de gemeente en het museum is het uitgangspunt altijd geweest dat in zaken als deze recht moet worden gedaan.”

De familie heeft een korte verklaring opgesteld. „De terugkeer naar ons markeert een belangrijk moment – we krijgen de negen rechtstreekse familieleden die zijn vermoord er niet mee terug – maar het is een erkenning van het onrecht dat onze familie en zovelen zoals wij hebben ervaren.”

Het is het tweede schilderij van Kandinsky dat recent is gerestitueerd. In februari besloot de gemeente Amsterdam het doek Bild mit Häusern over te dragen aan de erven van de Joodse voormalige eigenaren. Over de teruggave van dat topstuk van het Stedelijk Museum had de Restitutiecommissie in eerste instantie ook negatief geadviseerd.

Lees ook: Kandinsky vertrekt ook uit Stedelijk Museum