Durfinvesteerder Blackstone eigenaar nieuw datacentrum in Eemshaven

Het Amerikaanse private-equitybedrijf Blackstone wordt eigenaar van een nieuw te bouwen datacentrum in Groningen. Deze vrijdag gingen de gemeenten Het Hogeland en Eemsdelta en de provincie Groningen akkoord met de verkoop van overheidsgrond op het gemeenschappelijke terrein van havenbedrijf Groningen Seaports, voor ongeveer 9 miljoen euro. Koper is Blackstone-dochter QTS, een bedrijf dat vooral in de Verenigde Staten datacentra bezit en dat vorig jaar voor zo’n 6 miljard euro overgenomen werd door de durfinvesteerder. Blackstone, een van de grootste private investeerders ter wereld, raakte vorig jaar in Nederland nog in opspraak wegens belastingontwijking.

De bouw van nieuwe datacentra in Nederland ligt gevoelig, onder meer door de recente afgeblazen bouw van een datacentrum van Meta (Facebook) in Zeewolde. Mede om maatschappelijke onrust in Zeewolde te voorkomen, besloot minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting, CDA) alleen nog datacentra toe te staan in de gemeenten Hollands Kroon (Middenmeer) en Het Hogeland (Eemshaven), waar al datacentra staan en waar nog ruimte is. De grond die nu verkocht wordt ligt in Het Hogeland, in het havengebied van Groningen Seaports.

Misstanden en chaos

In Groningen ligt de komst van datacentra gevoelig, omdat bij de komst van Google naar Eemshaven het afgelopen decennium van alles bestuurlijk misging. Dat leidde tot misstanden en chaos, constateerde een onderzoekscommissie onder leiding van bestuurskundige Marcel Boogers eind mei nog. Er werden door Groningen Seaports in een geheim gehouden overeenkomst windmolenrechten weggegeven, en het havenbedrijf kocht en verkocht grond terwijl het daar geen mandaat voor had. Donderdagavond was over die onderzoeksconclusies nog een extra vergadering ingelast van de Provinciale Staten en de verschillende betrokken gemeenteraden met onderzoeker Boogers als gast. Veel vragen, bijvoorbeeld of er ook sprake was van strafbare feiten, staan ook na die bijeenkomst nog steeds open.

Lees ook: Chaos rondom koop ‘Googlegronden’ in Eemshaven

De grootste fouten in het Google-dossier werden veroorzaakt doordat Groningen Seaports tegen de eigen richtlijnen in grond aan Google verkocht in plaats van die te verpachten. Uitganspunt van Groningen Seaports is dat grond in principe in handen blijft van de gemeenten en provincie – die gezamenlijk als ‘Havenschap Groningen Seaports’ de enig aandeelhouder zijn van het verzelfstandigde havenbedrijf Groningen Seaports. Mede in dat licht is het des te opmerkelijker dat de grond nu verkocht is aan een bedrijf van Blackstone.

Gedeputeerde IJzebrand Rijzebol (CDA), tevens voorzitter van het dagelijks bestuur van de Havenschap Groningen Seaports, bevestigde in april nog dat grond in principe niet verkocht wordt aan bedrijven. Alleen bij uitzondering, als daar goede redenen voor zijn, kan grond verkocht worden in plaats van verpacht.

Met de goedkeuring van vrijdag om grond te verkopen aan QTS/Blackstone wordt net als bij Google opnieuw een uitzonderingssituatie gecreëerd. Het bestuur van het Havenschap ging akkoord omdat QTS verkoop al eerder als voorwaarde stelde bij de geplande investering van 800 miljoen euro die met het datacentrum gepaard gaat.