Die ‘pareltjes’ aan de Spaanse kust zijn in werkelijkheid een milieuramp

De kust van Galicië schittert van de pareltjes, althans, zo lijkt het. Wie goed in het zand kijkt, ziet het strand bezaaid liggen met miljoenen plastic balletjes ter grootte van linzen, ook wel pellets genoemd. De balletjes zijn afkomstig van het vrachtschip Toconao, dat onder Liberiaanse vlag vaart en volgens rederij Maersk op 8 december voor de kust van Portugal zes containers verloor toen het op weg was naar Rotterdam.

„Dit is een ramp” zegt de dertigjarige Guillermo Carracedo Robelo, terwijl hij balletjes bij elkaar veegt en in een net stopt. De professionele surfer en bekende tiktokker was een van de eerste Galiciërs die de balletjes opmerkte. „Op 25 december kwam ik aan op het strand om te gaan surfen toen ik allemaal witte dingen in het zand zag liggen. Dit is een milieuramp en niemand doet wat.” Om de aandacht te trekken, ging Carracedo video’s maken op zijn socialemedia-accounts, waarop hij bij elkaar meer dan vier miljoen volgers heeft.

Volgens milieuwetenschappers zouden de pellets gif kunnen bevatten dat de flora en fauna aantast. Ook zou er sprake kunnen zijn van gezondheidsrisico’s voor de inwoners. De Spaanse justitie heeft de zaak in onderzoek.

Noodkreet om hulp

Ondertussen werd de roep om hulp de afgelopen dagen steeds luider. Ook ontstonden er verschillende initiatieven langs de Galicische kust om zelf de stranden op te ruimen, vaak met zeef, stoffer en blik in de hand. „Als de Xunta [regionale regering] niks doet, dan moeten wij maar, hè”, zegt de 57-jarige Merce Pinillos met een stoffer in haar in een handschoen gestoken hand. „Ik kom hier altijd met de hond, maar die laat ik nu ergens anders uit. Je weet maar nooit met deze giftige rotzooi.”

Milieuwetenschappers vrezen dat de pellets gif kunnen bevatten dat de flora en fauna aantast.
Foto Cabalar/EPA

Een vrijwilliger gooit gehurkt een lading zand in een zeef en maakt een schuddende beweging. „Het plastic blijft in de zeef zitten. Dat verzamelen we in vuilniszakken en gooien het vervolgens in vuilcontainers”, zegt Pinillos. „Samen met vrienden proberen we de balletjes op te ruimen, maar het is dweilen met de kraan open. De pellets blijven aanspoelen en wij hebben het materiaal niet om dit professioneel aan te pakken. We hebben echt hulp nodig van de overheid.”

Influencers

De regionale overheid negeerde de zorgen van de Galiciërs in eerste instantie, maar toen de video van Carracedo viraal ging en andere influencers zijn voorbeeld volgden, greep de ramp de aandacht van de politiek. Op 18 februari gaat Galicië naar de stembus voor een nieuw regiobestuur. Politieke partijen benoemen de milieuramp in hun campagnes.

De rechts-conservatieve Partido Popular is aan de macht in Galicië, onder leiding van regiopresident Alfonso Rueda Valenzuela. Het vertrouwen dat de partij had om opnieuw een absolute meerderheid te behalen slinkt, nu de kritiek groeit op de aanpak van de crisis. Rueda zou te lang hebben gewacht met ingrijpen. Rueda zelf geeft op zijn beurt de landelijke linkse regering van Pedro Sánchez de schuld.

Lees ook Plastic korrels van ‘rampschip’ Schiermonnikoog nog steeds niet opgeruimd

<strong>Een aangespoelde container van de MSC Zoe op het strand van Schiermonnikoog.</strong> Nog altijd zijn grote hoeveelheid plastic korrels te vinden.

Honderden zakken vol plastic

Vorige week dinsdag hebben de regionale regeringen van Galicië en het aangrenzende Asturië, waar de pellets inmiddels ook zijn gespot, na lang gesteggel waarschuwingen afgegeven, waardoor er meer personeel en middelen kunnen worden ingezet om de stranden schoon te maken. Ook komt er logistieke hulp van de Spaanse ministeries van Milieu en Transport.

Volgens vrijwilligers die proberen het plastic de vervuiling op te ruimen, is het „dweilen met de kraan open”. Er liggen nog honderden zakken met pellets in zee.
Foto Cabalar/EPA

Maar in zee liggen nog steeds honderden zakken vol plastic die onderweg zijn naar de Spaanse kust. Volgens Rueda is er nog tijd om te voorkomen dat er nog meer pellets aanspoelen. „De stap nu is om het plastic te verzamelen in zee of dat in ieder geval te proberen.” En dat is een taak voor de landelijke regering, vindt hij.

Ondertussen gaat het schoonmaken op de stranden door vrijwilligers gewoon door. Maar door het slechte weer haken steeds meer Galiciërs af. Guillermo Carracedo geeft niet op. „Wij jongeren weten dat we ons meer bewust moeten zijn van de staat van de planeet waarop we willen leven en de planeet die we willen achterlaten voor de toekomstige Galiciërs.”