De clown is de achilleshiel van het Wereldkerstcircus in Carré

Het Groot Wereldkerstcircusorkest, dat vrijwel de volledige drie uur onafgebroken aan het spelen is, komt uit Oekraïne. Maar in de arena van Carré is geen plek voor politiek. Hier zwiert een acrobate door water en vuur, draven ruim dertig paarden door de piste en struikelt een clown met een bord spaghetti over een rondslingerende bezem. De wereld buiten Carré heeft gedurende het Wereldkerstcircus niets te maken met de wereld ín Carré, zo veel is duidelijk. Escapisme van piste tot nok.

Traditiegetrouw is er een grote rol weggelegd voor de paarden tijdens het jaarlijkse kerstcircus aan de Amstel, dat de afgelopen twee edities vanwege corona niet doorging. Kevin Richter opent de avond met de Hongaarse Post, een nummer waarbij hij staand op een rondrennend paard uiteindelijk maar liefst 22 paarden door de piste dresseert. Later volgt zijn vader Florian Richter – tevens regisseur van het programma – met iconische vrijheidsdressuur: een paardenchoreografie waar arabieren, friezen en tinkers simultaan steigerend de piste betreden. Samen sluiten ze de eerste helft af met een klassieke jockey-act, waarbij acrobaten salto’s op de dravende paarden maken, of van het ene rondrennende paard naar het andere springen.

Het zijn fijne, maar ook voorspelbare nummers, en niet de acts die je bijblijven. Indrukwekkender zijn de meer ingetogen (lucht-)acrobatieknummers waar het programma ruimhartig in voorziet, met onder meer De Luna Girls, Laura Miller en Flahs of Splash. Ook De Kolev Sisters vallen op met hun fysiek loodzware, wonderschone pas-de-deux waarin twee grondacrobaten kracht en evenwicht verenigen in een reeks aan liften, handstanden en fysiek onmogelijk lijkende manoeuvres.

Goede balans

De 36ste editie van het Wereldkerstcircus vindt een goede balans tussen verstild werk en meer luchtige, energieke acts. De tweede helft opent met een dynamisch en opzwepend nummer in een Dubbel Rad des Doods en eindigt met een vrolijk en aanstekelijk groepsnummer van de Kevin Richter Springplankgroep met wip, dikke mat, elf performers en meerdere viervoudige achterwaartse salto’s. Een van de leukste nummers van de avond is de sober ingestoken maar zeer inventieve jongleeract van Kris Kremo en zijn zoon Harrison, die kunnen toveren met hoge hoeden, ballen en doosjes. Er zijn ook enkele nummers waar je je schouders bij ophaalt, zoals een zwaardslikster die een paar variaties van hetzelfde kunstje uitvoert en de niksige clownerie-act ‘De dikke man’ van clown-acrobaat Konstantin Muraviev, wiens act verzandt in een al te flauwe parodie op dikke, bierdrinkende mannen.

Sowieso is de clown ook dit jaar weer de achilleshiel van het Wereldkerstcircus. De uit Venezuela afkomstige clown Henry Ayala heeft een aantal ongeïnspireerde tussendoortjes zonder pointe. Zijn spaghetti-act in het restaurant is een doffe adaptatie van een klassiek clownerienummer, waar alle oorspronkelijkheid categorisch uit is gefilterd. Regelmatig vervalt hij bovendien in pijnlijk seksisme in zijn omgang met vrouwelijke toeschouwers of als hij een tegenspeelster pseudo-geniepig een bh ontfutselt. Pas als hij vlak voor het slotnummer deelneemt aan de koorddansact en vrolijk op een eenwieler over het koord fietst, of razendsnel touwtjespringt, blijkt waar zijn werkelijke expertise ligt: had hij zich maar beperkt tot het touw dat hoog boven de piste is gespannen.

Jammer is bovendien dat het spreekstalmeester Fred Butter ontbeert aan enige persoonlijkheid. Hij overtreft zichzelf met platitudes waarmee hij de nummers aan elkaar praat: van clichés als „de clown maakt het kind in je wakker” tot holle frasen als „Carré is pas echt Carré als het circus triomfeert”. En terwijl het Oekraïense orkest het finalenummer inzet en er een kitscherige kunstkerstboom richting de nok van het theater gehesen wordt, wenst hij alle bezoekers een héérlijke Kerst en „may all your days, be circus days”.

Lees ook deze special: Merry Pleasures: 5 escapistische favorieten van NRC-redacteuren