N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Philips-apparaten De gebruikers van apneu-apparaten van Philips willen afdwingen dat vertrouwelijke documenten over de apparatuur worden vrijgegeven door het ministerie van Volksgezondheid.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data92170366-6d83bb.jpg)
Foto Dieuwertje Bravenboer
Honderden gebruikers van apneu-apparaten van Philips zijn deze week naar de rechter gestapt. Ze willen daarmee afdwingen dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) vertrouwelijke documenten over de omstreden apparaten vrijgeeft. Dat bevestigt hun raadsman, Mark de Hek van SAP Letselschade Advocaten.
De Hek probeert sinds vorig jaar de documenten te krijgen. „De ruim zeshonderd gebruikers die ik bijsta, maar ook de 85.000 overige gebruikers in Nederland, hebben er een groot belang bij om deze documenten snel te krijgen. Mensen zijn bezorgd, angstig en ervaren emotionele problemen. Ze willen weten wat er mis is met het apparaat waarvan ze afhankelijk zijn en dat mogelijk levensgevaarlijk is.”
Het gaat om ongeveer 1.000 documenten met onder meer onderzoeksverslagen, risicoanalyses en interne correspondentie tussen Philips en het ministerie van VWS over de aanhoudende problemen. Uit onderzoek van NRC bleek gisteren dat het concern al in 2016 werd gewaarschuwd dat er problemen waren met het schuim. Het duurt dan nog vijf jaar voordat Philips deze problemen wereldkundig maakt. Mark de Hek: „We willen weten wat het ministerie van VWS wist over deze problemen bij Philips en vooral: wanneer.”
Philips waarschuwde in juni 2021 voor problemen met de apneu-apparaten. Gebruikers van de betrokken apparaten verkeren nog steeds in onzekerheid over de lopende onderzoeken van Philips. Die moeten uitsluitsel geven over de veiligheid van het schuim dat mogelijk gezondheidsklachten veroorzaakt, zoals astma, ontstekingsreacties en kanker.
De Hek: „Een ministerie dat pretendeert voor volksgezondheid en welzijn te staan, zou zich actiever moeten inzetten voor het lot van deze mensen. Het is treurig dat zowel Philips als het ministerie van VWS deze mensen al ruim een jaar in de kou laat staan door deze documenten niet vrij te geven.”
Volgens de apneupatiëntenvereniging heeft Philips te weinig oog voor de patiënt. Maarten Brackel van de vereniging, zelf ook apneupatiënt: „In het nieuws gaat het vaak over de financiële gevolgen voor Philips, maar wat heeft die patiënt daaraan? De communicatie vanuit Philips is veel te mager. Patiënten willen duidelijke antwoorden krijgen.”
Philips, de patiëntenvereniging en leveranciers werken sinds augustus aan een reeks antwoorden op veelvoorkomende vragen. Brackel: „Daardoor krijgen patiënten in ieder geval straks dezelfde antwoorden, zodat betrokken partijen niet meer langs elkaar heen communiceren.”
Philips is nog steeds bezig met het vervangen en repareren van apparaten. Volgens leveranciers Vivisol en Mediq is 55 procent van de betrokken Philips-apparaten inmiddels vervangen. Mediq geeft aan dat het „mondjesmaat” informatie van Philips krijgt over het moment van levering. De woordvoerder van Mediq: „Onze klanten zeggen: ik vertrouw het apparaat niet meer, ik wil gewoon weten wanneer ik een nieuw apparaat krijg.”
Wim Meijer (73), mediator:
‘Ze verschuilen zich achter elkaar’
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data92165070-c954e3.jpg|//images.nrc.nl/pwcH0KdTHmkXWNagBKb97oIMybk=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data92165070-c954e3.jpg)
‘Vanuit mijn achtergrond heb ik heel lang geprobeerd een oplossing te vinden. Dat zit in mijn aard. Gewoon het gesprek aangaan. Met Philips natuurlijk, met de leverancier en de zorgverzekeraar. Maar ze verschuilen zich achter elkaar; niemand neemt verantwoordelijkheid. Het is enorm frustrerend.
„Ik weet niet of ik klachten heb door het schuim, maar eigenlijk doet dat er voor mij niet toe. Philips is aansprakelijk voor deze situatie. Ze zijn volstrekt nalatig en ze communiceren niet.
„Elf jaar geleden is bij mij zware slaapapneu vastgesteld. Ik was de hele tijd zo ontzettend moe. Steeds vaker moest ik in de middag even rusten. In de auto. Op kantoor. Overdag kon ik me niet meer concentreren van moeheid. Ik gaf leiding aan een team van 130 man. Uiteindelijk ben ik van baan gewisseld.
„Mijn arts zei: jij mag nooit meer zonder beademing slapen, dat is levensgevaarlijk. Ik loop, zonder apparaat, een verhoogd risico op een hart- of herseninfarct. Ik heb waarschijnlijk al een kleine hersenbeschadiging opgelopen door zuurstofgebrek tijdens mijn slaap. Een boek lezen bijvoorbeeld lukt me niet meer. Dat vind ik vreselijk.
„Ik gebruik dit laatste apparaat nu zes jaar, en het is toch wel een wonderapparaat. Ik heb nu veel meer energie dan zonder het apparaat. Ik kan weer sporten en fulltime werken.
„Van de week heb ik een brief van de leverancier gekregen. Binnen vier tot zes weken word ik gebeld voor een afspraak. Ik hoop dat het nu eindelijk lukt een nieuw apparaat te krijgen.”
Peter Sjabbens (50), instructeur:
‘De angst is heel erg groot’
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data92164944-a6ff49.jpg|//images.nrc.nl/EtrGjAAABE9AAx9hVlwiGgeKu2A=/1920x/smart/filters:no_upscale():strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/10/data92164944-a6ff49.jpg)
‘Peter, je moet ademhalen!’ – mijn vrouw maakte me ’s nachts vaak wakker. Uit onderzoek bleek dat ik rond de 25 apneus per uur heb. Je stopt dan helemaal met ademen. In mijn geval duurden die ademstops zo’n dertig seconden tot wel anderhalve minuut. Dat is natuurlijk levensgevaarlijk.
„Laatst waren we een weekendje weg, mijn vrouw en ik. Toen viel de stroom ’s nachts uit in het hotel. Nou, zonder apneu-apparaat durf ik dus echt niet te gaan slapen. De angst voor een hartaanval is heel erg groot. Ik heb de hele nacht wakker gelegen.
„Ik las op nu.nl vorig jaar over de problemen met de apneu-apparaten van Philips. Ik heb zelf niets van Philips gehoord. Uiteindelijk kreeg ik maanden later een bericht van de leverancier.
„Ik heb zelf nooit zwarte deeltjes gezien. Ik vervang heel vaak de filter. En ik spoel de boel helemaal schoon in de hoop dat het helpt.
„Het nieuws erover stemt me niet vrolijk. Het gaat in je systeem zitten. Waarom worden niet alle testresultaten gewoon met ons gedeeld? Door wie worden de onderzoeken uitgevoerd? Door Philips zelf? Is dit dan wel onafhankelijk? Waarom mogen we dit niet weten? Kankerverwekkend of niet, ik heb gewoon geen keus. Ik kan mijn apparaat niet missen. Ik ga het ook echt niet inleveren voordat ik een nieuw apparaat krijg.
„Als ik uiteindelijk een nieuw apparaat van Philips krijg, wie geeft mij dan de garantie dat dit wél veilig is? Ik heb nog maar weinig vertrouwen in Philips.
„Ik wil er gewoon niet al te veel mee bezig zijn. Maar even lekker slapen en morgen gezond weer op? Nou nee, of ik gezond blijf, weet ik niet.”
Foto’s Diewertje Bravenboer
