De zaak
Het appje aan haar moeder en nog iemand zijn voor haar de druppel. De medewerker laat haar baas weten dat ze niet meer naar het werk komt. Dat doet ze ook via een app: „Ik heb […] gehoord dat je hun ook heb zitten appen en bellen en zelfs langs ben geweest bij mij thuis. Ik heb zitten nadenken en ik stop ermee, ik vind het geen fijne werkomgeving/sfeer zo en voel me niet comfortabel en op mijn gemak bij jou. En al zeker niet door de manier waarop je over mij praat tegen mijn moeder.”
Haar baas is het er niet mee eens: „Ja allemaal heel leuk opgesteld ik ben niet van gisteren… We gaan het niet op deze wijze afsluiten daar wil ik in eerste instantie een gesprek bij hebben als je anders van mening bent vindt ik dat prima. Maar je contract staat helaas gewoon actief en wordt per wet ook zo bekeken kortom je ben in dienst.”
De medewerker komt echt niet meer, zegt ze en laat ook weten waarom: „Het is voor mij geen veilige en prettige werkomgeving en zeker niet met al die drugs en cocaïne die gewoon in het kantoor rondslingeren. Ik heb geen behoeften om met jou in 1 ruimte te zijn ik voel me daarbij niet comfortabel en veilig omdat ik niet weet in welke mentale toestand jij ben op dit moment, mede door jouw heftige drugs gebruik en wellicht bevind jij je in een psychose en ik weet niet waar jij toe instaat ben.”
Ze komen er niet uit. De medewerker stapt daarop met rechtsbijstand naar de rechtbank Zeeland-West-Brabant. Die moet beoordelen of het ontslag op staande voet terecht is en ze recht heeft op schade- en transitievergoedingen.
Het komt niet vaak voor dat een rechter zich moet buigen over een ontslag op staande voet dat een medewerker neemt, maar in principe gelden dezelfde regels als voor de werkgever die iemand op staande voet ontslaat. Er moet een dringende reden zijn, en nadat die de tegenpartij is gemeld, moet „onverwijld” zijn opgezegd met duidelijke vermelding van de reden.
De uitspraak: Geen ontslag op staande voet
Als dringende reden noemt de medewerker in de procedure dat haar loon niet is betaald, dat sprake is geweest van fysiek grensoverschrijdend gedrag, dat haar baas haar veel appt en dat ze zich niet veilig voelt door het frequente drugsgebruik.
Het achterstallige loon staat niet in de ‘opzeg-app’ en kan daarom niet meewegen bij de beoordeling of het ontslag terecht is. Het fysiek grensoverschrijdend gedrag weerlegt haar baas in de rechtszaal. Hij heeft haar een keer wakkergeschud, toen ze bij hem in de auto in slaap was gevallen. De medewerker onderbouwt haar klacht niet nader, waardoor de rechter geen grensoverschrijdend gedrag kan vaststellen.
Ook van haar onveilige gevoel door het vele appen weet de medewerker de rechter niet te overtuigen. Ze brengt geen appjes in als bewijs. Over de drugs op kantoor en het drugsgebruik zegt de baas dat zijn medewerker dat al wist vanaf het begin dat zij voor hem werkte, wat zij niet weerspreekt. Ook dat kan daarom geen dringende reden voor ontslag op staande voet zijn. Een schade- en transitievergoeding krijgt ze dan ook niet. Wel oordeelt de rechter dat de werkgever nog achterstallig loon moet betalen, plus de maximale wettelijke boete voor te laat betalen, 50 procent.
Het commentaar
„Een beetje een rariteit,” zegt Stefan Sagel, hoogleraar arbeidsrecht in Leiden en partner bij De Brauw Blackstone Westbroek. Misschien komt het in de praktijk vaker voor dat iemand op staande voet ontslag néémt, maar in de rechtspraak zie je het zelden. Niettemin: „Het kan wel, en dan gelden inderdaad dezelfde regels die voor een werkgever gelden die iemand op staande voet wil ontslaan.”
Sagel legt uit dat de dringende reden meestal ernstig verwijtbaar gedrag betreft. De rechter in deze zaak onderzoekt ook duidelijk of de werkgever zich hier ernstig verwijtbaar heeft gedragen – maar vindt daar onvoldoende aanwijzingen voor. Dat hoeft ook niet altijd de dringende reden te zijn, aldus Sagel. „Ook als er geen loon meer wordt betaald, kan dat een dringende reden zijn. Dat is hier ook het geval, maar die reden heeft zij niet bij haar opzegging genoemd. Dan kun je die reden er niet alsnog in de procedure onder schuiven.”
Eigenlijk is alles wat mis kon gaan in dit proces misgegaan, vindt de advocaat. De aantijgingen zijn ernstig, maar vrijwel niets wordt goed onderbouwd, er wordt geen bewijs geleverd, waardoor de rechter er weinig mee kan. Het is volgens Sagel bijvoorbeeld goed voorstelbaar dat je je niet prettig voelt bij veelvuldig drugsgebruik op de werkvloer. Maar als het altijd al zo was, is het niet opeens reden ontslag op staande voet te nemen.
Mogelijk is de stap naar een juridisch adviseur in dit geval pas opgekomen na de opzegging, maar over het algemeen zou Sagel een alternatieve route adviseren. „Als je slecht behandeld wordt, kun je ook naar de rechter stappen en vragen om ontbinding van de arbeidsovereenkomst en daarbij om een billijke vergoeding. Als je dan bot vangt, kun je je verzoek intrekken en ga je niet uit dienst.”
Dan wordt het er waarschijnlijk ook niet gezelliger op, realiseert hij zich, maar „dan kun je wellicht met elkaar alsnog tot afspraken komen over hoe je uit elkaar gaat. Zonder dat je opeens met lege handen staat.”
