N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Reportage
Opening WK Qatar Het geografisch kleine Qatar wil zich op het WK voetbal als een grootmacht presenteren, maar het openingsfeest eindigde in een domper.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/11/data93495811-2eee46.jpg)
Foto Kai Pfaffenbach / Reuters
In de Qatarese hoofdstad Doha waren tienduizenden voetbalsupporters voor de opening van het WK voetbal naar het Al Bidda-park getrokken, een groene strook vlak bij het strand waar wereldvoetbalbond FIFA de belangrijkste fanzone heeft ingericht. Al uren voor het begin van de openingsceremonie stonden lange rijen voor de ingangen.
Op het terrein, tegenover een reusachtig beeldscherm, was het druk maar gemoedelijk. En het bleef gemoedelijk, bijna gelaten zo zonder gezang of geschreeuw, nadat duidelijk werd dat Qatar in het openingsduel kansloos was tegen Ecuador: 0-2.
Bierdrinkers waren dusdanig in de minderheid dat ze er al snel genoeg van hadden. Plukjes fans uit vooral Zuid-Amerika en Europa bewogen zich tussen het publiek uit Noord-Afrika, Saoedi-Arabië en, natuurlijk, Qatar.
Mensenrechten
Het geografisch kleine Qatar wil zich op zijn ‘eigen’ WK voetbal als een grootmacht presenteren, maar staat nu al op de rand van uitschakeling – de ploeg wacht nog wedstrijden tegen Senegal en Nederland.
Nadat het land eerder te maken kreeg met beschuldigingen vanwege het schenden van mensenrechten bij de bouw van WK-accommodaties, viel het nu in sportief opzicht door de mand. Qatar is het eerste gastland ooit dat verloor in het openingsduel van een WK.
Emir Tamim bin Hamad al-Thani had een scenario voor ogen waarin híj de gevierde man van de avond zou zijn. In een ultramodern stadion in Al Khor, ten noorden van Doha, heette Qatar de wereld zondag welkom met een gelikte openingsceremonie. Met een show van zeven verschillende acts waarin muziek en dans centraal stonden, probeerde het land uit te stralen dat het inclusiviteit en diversiteit hoog in het vaandel heeft staan. „Voetbal verenigt de wereld”, riep FIFA-voorzitter Gianni Infantino. De in hun witte thobes juichende Qatarezen dragen die boodschap voortdurend uit. Maar een groep Europese landen – waaronder Nederland – blijft ook nu het WK is begonnen nog aandacht vragen voor al het leed dat dit toernooi heeft veroorzaakt, tot ergernis van de emir.
200 miljard euro
Het was een dag waar het gastland lang naar uit had gekeken, sinds de toewijzing in 2010. De afgelopen twaalf jaar zette de overheid een uitvoerig plan in elkaar om de wereld ervan te overtuigen dat een klein land als Qatar in staat is het grootste sportevenement ter wereld te huisvesten.
Er werd meer dan 200 miljard euro uitgetrokken om zeven nieuwe voetbalstadions, mediacentra, een vliegveld, hotels, metro’s en wegen aan te leggen voor het WK. De voorzieningen moesten beter zijn dan ooit. Als het openingsduel in het Al-Bayt Stadium een graadmeter is voor de rest van het toernooi, dan voldoet Qatar aan die zichzelf opgelegde opdracht.
Het met airconditioning gekoelde Al-Bayt Stadium kan zich in veel opzichten meten met de beste stadions ter wereld. Maar het ‘Al-Bayt’ in Al Khor stond de voorbije jaren symbool voor de erbarmelijke omstandigheden waaronder het is gebouwd. De bouw kwam in 2019 stil te liggen na een staking van de arbeiders, tot grote ergernis van de WK-organisatie. Salarissen bleken al zes tot acht maanden niet te zijn betaald.
Twee dagen voor het WK werd opeens bekend dat alcoholverkoop in de stadions toch aan banden is gelegd. Tegen de wens van sponsor Budweiser in. Wereldvoetbalbond FIFA sprak via voorzitter Gianni Infantino op een persconferentie voor het begin van het toernooi steun uit aan Qatar. Het Westen – een deel van Europa en Noord-Amerika – werd door hem beschuldigd van „hypocrisie” en het hebben van „een dubbele moraal”. Eerder sprak de emir al van „een lastercampagne die geen enkel land ooit heeft ervaren”.
Qatar is het eerste gastland dat een nederlaag lijdt bij een openingsduel bij een WK
Zo begon het WK onder hoogspanning. Via de nieuw aangelegde snelweg van Doha naar Al Khor reden al vroeg op de middag talloze Land Cruisers zij aan zij met de donkerroodwitte vlag van Qatar uit het raam gestoken. Een enkele Maserati of Lamborghini wist zich toeterend door de stoet te wringen.
Eerste WK in Arabische wereld
Ook in het Al Bidda-park in Doha was overal het donkerrood-wit van Qatar zichtbaar, daarnaast veel shirtjes van Mexico, Brazilië, Tunesië en Marokko. Hoe kon het ook anders, bij de aftrap van het eerste WK in de Arabische wereld. Hoewel, wie goed keek zag dat veruit de meeste Qatarese vlaggen, shirts en hoeden werden gedragen door jongemannen uit Zuid-Aziatische landen. Zij maken het grootste deel uit van de bevolking uit in Doha. Zij vormden ook de hoofdmoot van het voetbalpubliek.
Zoals Dijo Joseph en Aron Philip John, twee dertigers uit Kerala, een Indiase deelstaat die bekendstaat om zijn gepassioneerde voetbalfans. Joseph en John, de een met een pruik in de kleuren van Qatar op en de ander met een Qatarese vlag om zijn schouders, werken sinds 6 jaar als IT’ers in Doha. „Daarom zijn we voor Qatar”, zegt Joseph in de rust. Hij heeft kaarten voor Mexico-Polen en gaat verder zo vaak mogelijk naar de fanzone. „Een WK in mijn stad, dat maak ik maar een keer mee.”
