Ze zijn bloedeerlijk, de vijf overlevenden die aan het woord komen in Warnow – Reis naar het Noorderlicht. Ze hebben het over elkaar, over hun droom om met z’n achten met een tot zeilboot omgebouwde DDR-loodsboot het noorderlicht te gaan bekijken. Over hoe ze als band de overtocht zouden bekostigen. Over hoe ze dachten de wereld aan te kunnen en nu denken misschien dingen toch niet te hebben gezien. Ze hinten op drugsgebruik en alcoholmisbruik. Op psychische problematiek. Wat voor de één een vrijbuiter is, is voor de ander iemand die niet binnen de kaders van de burgermaatschappij kan functioneren.
En toch zijn er nog zoveel raadsels over de fatale zeiltocht die ze met z’n achten op 17 maart 2013 begonnen, dat je voortdurend op het puntje van je stoel zit om tussen de woorden te horen, en vooral van alles te zien wat misschien wel helemaal niet te zien is op de gruizige iPhone-beelden die het achttal van elkaar schoot om hun avontuur vast te leggen. Want avonturiers waren ze. Maar dan krankzinnige avonturiers. En ze zouden er ook nog eens een documentaire van gaan maken.
Een decennium later kwamen die beelden in handen van documentairemaker Wim van der Aar, die al eerder films maakte gebaseerd op „gevonden materiaal” (De Van Waveren tapes en All You Need is Me, over de hemelbestormende schilderende broers Donker die in de jaren negentig furore maakten met de After Nature-beweging). Hij reconstrueerde de reis aan de hand van hun eigen filmpjes, interviews met de vijf die besloten de reis voortijdig af te breken, en hij maakte nieuwe beelden. Van de overtocht van het Schotse Stonehaven richting Noorwegen, van de havenmeester die het verdwenen drietal voor het laatst zag, tot een Noorse man die zegt de boot nog te hebben waargenomen. Maar het werd geen journalistieke documentaire. Zo komt NRC-journalist Hans Steketee niet aan het woord, die destijds over het verdwenen schip voor de krant rapporteerde en later over de zaak het succesvolle boek De Warnow (2019) schreef.
Wat echt resoneert in Van der Aars film is iets heel kwetsbaars. Iets waar we het meestal liever niet over hebben omdat het te ingewikkeld is. Namelijk dat iets wat slecht afloopt, toch mooi begonnen kan zijn. Het is waardevol dat hij zonder te oordelen in het midden van een tragedie vol survivor’s guilt ruimte heeft gevonden voor de bravoure én de breekbaarheid van het leven.
