Moeten particuliere verhuurders de verantwoordelijkheid dragen voor sociale huurwoningen in de Amsterdamse grachtengordel of de binnenstad van Utrecht?
Vastgoedbelegger Toon Mans vindt van niet. Met zijn claimstichting Fair Huur voor Verhuurders heeft Mans vorige week de Nederlandse staat gedagvaard. Hij wil de regelgeving voor woningverhuur aanvechten. De regel waar Mans en zijn stichting met name tegen ten strijde trekken, is het verleggen van de rekengrens met de Woz-waarde van woningen. Sinds 1 mei vorig jaar mag die waarde nog maar voor 33 procent meetellen in de bepaling van het aantal punten: de zogeheten WOZ-cap. Hierdoor vallen huurwoningen minder vaak in de vrije sector, maar blijven ze sociale huur – waarbij er een huurprijsbegrenzing geldt voor de verhuurder.
Woningbeleggers lobbyden vergeefs tegen invoering van deze regel, en zien het als de zoveelste maatregel die hen treft. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting, CDA) werkt aan een pakket nieuwe regels waarmee het huren nog verder gereguleerd wordt. Ook komen er fiscale regels die verhuren onaantrekkelijker maken.
Het doel van de Woz-regel is om meer sociale huurwoningen te krijgen in wijken waar vrijwel alleen nog vrije sector-huurwoningen te vinden zijn. Bij de invoering vielen sommige huurwoningen van de vrije sector terug in de sociale huursector, waardoor de verhuurders hun rendementen zagen teruglopen.
De stichting Fair Huur voor Verhuurders werd in 2010 onder ander bestuur opgericht met als doel om een Europese zaak aan te spannen – ook over eigendomsrecht. De zaak werd gewonnen, en de stichting ging op de waakvlam verder. Mans dacht vier jaar geleden naar eigen zeggen voorzitter van een ‘slapend clubje’ te worden, maar dagvaardt nu dus de Nederlandse staat. De stichting heeft een donatieformulier opengesteld, waar de voorzitter zelf met 10.000 euro bijna de helft van doneerde.
Lees ook Meer sociale huurwoningen in vrije sector door stijging WOZ-waarde
Wie staan er eigenlijk achter deze massaclaim?
„Er zijn zo’n vierhonderd sympathisanten die onze stichting ondersteunen. We vertegenwoordigen particulieren met een of enkele panden tot een beheerkantoor met 2.500 woningen. Een van de mensen die ik vertegenwoordig, is een vrouw van in de zeventig. Zij verhuurt een paar woningen in Amsterdam als pensioenvoorziening, en ziet door deze regeling ineens haar pensioen wegvallen. Ikzelf merk relatief weinig van de regelwijziging, maar zit er om principiële redenen en zonder winstoogmerk in. Deze regel is belachelijk.”
Waar zit volgens u het probleem?
„Wij vinden de WOZ-cap een inbreuk op het eigendomsrecht. Jarenlang hebben woningcorporaties op dure plekken sociale huurwoningen verkocht en daar flink aan verdiend. Nu zijn die woningen er dus niet meer, en wil de politiek die terughalen door de woningen van particuliere verhuurders dus maar onder de sociale huurgrens te duwen. Dat vind ik geen pas hebben. Ik zou zeggen: verstrek meer subsidie aan de woningcorporaties en laat henzelf die woningen terugkopen zodat ze die sociaal kunnen verhuren.”
Van de particuliere verhuurders dus?
„Bijvoorbeeld. Kijk, ik begrijp heel goed dat er een wens bestaat voor meer sociale huurwoningen in bepaalde wijken. Maar in een sociaal land als Nederland vervullen we die met z’n allen. Dus dan ga je niet aan die paar particuliere verhuurders vragen om het voor iemand die dat eigenlijk niet kan betalen mogelijk te maken dat hij op een dure locatie kan wonen. Dat moet je als samenleving doen.”
Particuliere verhuurders zijn de boemannen op de woningmarkt
Er zullen mensen zijn die zeggen: wat zeuren die woningbeleggers eigenlijk? Ze hebben toch behoorlijk goede rendementen gehad de afgelopen jaren?
„Er is de afgelopen jaren een golf van negatieve beeldvorming over ons heengekomen. Dat particuliere verhuurders de boemannen zijn op de woningmarkt, die woningen wegkapen en voor krankzinnige huren verhuren – je hoort van alles. We willen geen populariteitsprijs winnen, we zijn er om ons recht te halen.”
Lees ook Door de verkoop van sociale huurwoningen verandert Amsterdam. ‘Alle armen worden de stad uit gedrukt’
U kiest zware woorden. Is dat geen olie op het vuur, als de publieke opinie al tegen u is?
„We gaan deze zaak niet in de pers winnen, maar hopelijk in de rechtszaal. Vrouwe Justitia is onpartijdig.”
Komt die beeldvorming ook niet doordat de prijzen voor vastgoed de afgelopen jaren ook echt fors zijn gestegen?
„Dat zijn ze zeker, en dat is heel leuk voor wie in 2015 vastgoed kocht. Ikzelf zit er sinds 1996 in, en toen tussen 2008 en 2014 de prijzen met 40 procent kelderden stond er ook niemand voor mij klaar. Mag het ook een keer een beetje goed gaan?”
Er bestaat toch geen goddelijk recht op een bepaald rendement? Is er niet zoiets als ondernemersrisico?
„Natuurlijk is dat er. Maar dit treft een hele kleine groep mensen. Er is geen enkele prijs waar de overheid zo op ingrijpt als bij de huur. Waarom moet er in de huurprijs worden ingegrepen van woningen waar kennelijk een marktwerking is die de prijs van die woning vaststelt? En wat is het gevolg: dat de huurwoningen er niet meer zijn – want particuliere verhuurders kunnen die niet langer verhuren en zetten ze te koop.”
Het ging zelfs zó goed dat er jarenlang massaal panden werden opgekocht in binnensteden, om die vervolgens te verhuren.
„Dat wordt aangepakt met de opkoopbescherming door gemeenten. Daar zijn wij in principe ook niet tegen. Als het gaat om het uitbreiden van de sociale huurvoorraad pleiten wij voor een grotere rol voor woningcorporaties. Zij moeten woningen terugkopen in gewilde wijken, en omdat zij hun taak niet uit kunnen voeren, goed gesubsidieerd worden. Dat is wat ons betreft de meest voor de hand liggende route.”
