De Europese socialisten en sociaal-democraten gaan met de Luxemburger Nicolas Schmit de Europese verkiezingen in. Donderdag bleek de huidige Eurocommissaris binnen de partij als enige zijn hand te hebben opgestoken voor de positie van zogeheten ‘Spitzenkandidat’: een soort officieuze EU-brede lijsttrekker die als kandidaat geldt voor het voorzitterschap van de Europese Commissie.
Dat laatste lijkt voor de vrij onbekende Schmit (70) vrijwel zeker te hoog gegrepen. Bij de verkiezingen neemt hij het zeer waarschijnlijk op tegen zittend Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, van wie in Brussel verwacht wordt dat zij de komende weken haar kandidatuur bekend maakt. Niet alleen ligt Von der Leyen goed bij een groot deel van de regeringsleiders die uiteindelijk over de topfunctie beslissen, ook gaat haar christen-democratische partij nog altijd voorop in de peilingen. De Europese verkiezingen worden dit jaar gehouden tussen 6 en 9 juni, in Nederland op donderdag 6 juni.
Timmermans
Met Schmit zijn de sociaal-democraten de eerste partij die hun Europese aanvoerder kiezen, hoewel hij nog formeel benoemd moet worden op een partijcongres begin maart. De Luxemburger treedt dan in de voetsporen van Frans Timmermans, die de Europese sociaal-democraten bij de vorige verkiezingen in 2019 aanvoerde.
Hoewel ook die partij bij de verkiezingen achter de christen-democraten eindigde, leek Timmermans even een goede kans te maken op het voorzitterschap van de Commissie. Uiteindelijk kozen regeringsleiders er toch voor de Spitzenkandidaten te negeren en Von der Leyen, geen kandidaat tijdens de verkiezingen, voor te stellen.
Schmit had als enige zijn hand opgestoken voor de positie ‘Spitzenkandidat’
Het betekende een flinke klap voor het ‘Spitzensysteem’, die nog altijd nadreunt. Dat systeem werd voorafgaand aan de Europese verkiezingen van 2014 bedacht om de kiezer een grotere stem te geven bij de verdeling van de Europese topposities. Voortaan zou de topkandidaat van de grootste partij automatisch Commissievoorzitter worden. Maar sinds het echec van 2019, is er onder Europese partijen niet bijster veel vertrouwen meer dat de voorgedragen kandidaten ook daadwerkelijk een topfunctie krijgen.
Oud-regeringsleider
Of Schmit uiteindelijk een hoge functie krijgt, is dus nog afwachten. Hoewel de sociaal-democraten azen op het voorzitterschap van de Europese Raad, is het gebruikelijk dat hiervoor een voormalig regeringsleider wordt benoemd – iets dat de Luxemburger niet is. In het verleden was Schmit Luxemburgs minister voor onder meer Buitenlandse Zaken en Werkgelegenheid. Sinds 2019 zit hij in Brussel als Eurocommissaris op de niet zo heel zichtbare portefeuille werkgelegenheid en sociale rechten.
Lees ook Een recordaantal mensen kan dit jaar stemmen, maar gejubeld wordt er weinig. Meer autocratie is verre van uitgesloten.
