Iran en Pakistan tonen spierballen in gedeeld grensgebied, maar wensen geen escalatie

Pakistan heeft donderdag een ‘proportionele’ tegenaanval uitgevoerd met killer drones en raketten op Iraans grondgebied, nadat Iran een dag eerder een soortgelijke actie had ondernomen tegen Pakistan. Bij de vergeldingsactie in Iran kwamen negen mensen om het leven. Pakistan stelde militaire doelwitten te hebben gekozen, van terreurgroepen die vanuit het buurland de eigen staat bedreigen.

Aan beide kanten van de 900 kilometer lange grens in het woestijnachtige gebied tussen de landen zijn groepen Beloetsji-strijders actief. Aan weerszijden van de grens zijn daardoor veiligheid en controle een groot probleem. Pakistan en Iran verwijten elkaar al langer niet hard genoeg tegen die strijders op te treden.

Zo stelde Teheran dat het zijn zorgen over de strijdgroep Jaish al-Adl, die vanuit Pakistan opereert, al vaker kenbaar maakte bij het buurland. Militanten van die organisatie voerden in december een aanslag uit op een Iraanse politiepost, waarbij zo’n tien mensen omkwamen. Jaish al-Adl zou daarom het doelwit zijn geweest van de luchtaanval van woensdag.

Pakistan wijst juist naar Iran: dat land biedt een veilige schuilplaats aan separatistische organisaties die geweld gebruiken tegen Pakistan. Onlangs overvielen bijvoorbeeld bewapende militanten van het Bevrijdingsfront van Beloetsjistan een Pakistaanse konvooi dat een Chinees infrastructuurproject moest bewaken. Pakistan wordt in zo’n geval ‘dubbel’ geraakt: de separatisten doodden veertien militairen, en de aanvallen zouden China kunnen afschrikken te investeren in het land.

Een verdere escalatie van het geweld vanuit Iran, bleef donderdag uit. Een redactioneel commentaar in de in Islamabad gevestigde Engelstalige krant Dawn stelde dat beide landen nu „beheersing en diplomatieke kunde” aan de dag moeten leggen om de crisis te bezweren.

Pakistaanse militaire actie kan een steuntje in de rug blijken voor politieke lijn van het leger

Binnen Pakistan kon het leger, dat een grote politieke rol speelt, de tegenaanval aangrijpen om zich op een gevoelig moment te profileren. Achter de coulissen in Islamabad oefent het leger macht uit op politici. Over twee weken zijn er verkiezingen in Pakistan: publieke goedkeuring voor de militaire actie kan – zelfs als deze geweldsescalatie maar van korte duur was – een steuntje in de rug blijken voor de politieke lijn die het leger heeft uitgezet. Verkiezingskandidaten hebben op hun beurt ook de steun van het leger nodig.

Reactie Iran

Iran riep de Pakistaanse ambassadeur in Teheran op het matje. Maar erg verbaasd zullen de Iraanse machthebbers niet zijn geweest, het lag immers voor de hand dat Pakistan zou terugslaan. Een land dat zulke ernstige schendingen van zijn soevereiniteit tolereert, verliest al snel aan geloofwaardigheid, onder de eigen bevolking én in het buitenland.

Dat was ook een belangrijke overweging bij Iran zelf, toen het eerder deze week raketten op doelen in Syrië, Irak en Pakistan afvuurde. Deels hingen deze aanvallen samen met de Gaza-oorlog. De Iraanse machthebbers wilden laten zien dat ze Hamas en de Palestijnen niet alleen verbaal maar ook fysiek steunen. Iran begon wat bleek af te steken bij zijn bondgenoten, het Libanese Hezbollah en de Jemenitische Houthi’s, die de laatste weken herhaaldelijk gewapende confrontaties met respectievelijk Israël en de VS hebben gezocht.

Daarnaast was de Iraanse rakettensalvo een halve wraakexercitie. Israël liquideerde een paar weken geleden een hoge generaal van de Revolutionaire Garde in Syrië. Een van de Iraanse raketten die in de Noord-Iraakse stad Erbil een gebouw raakte, aldus Iran, was gericht op een lokaal hoofdkwartier van de Mossad, de Israëlische inlichtingendienst. Volgens sommige analisten had Iran nóg een motief voor dit machtsvertoon. Het wilde laten zien hoe geavanceerd zijn raketten zijn. Hoewel Iran geen sterke luchtmacht bezit, heeft het zijn rakettenarsenaal de laatste jaren snel gemoderniseerd en uitgebreid.

Lees ook Iran vuurt raketten op drie landen af. Gaat Teheran nu ook direct deelnemen aan de oorlog?

Delen Mail de redactie