Een maand na zijn vertrek als bevelhebber van de Oekraïense strijdkrachten heeft generaal Valeri Zaloezjny een nieuwe baan. President Volodymyr Zelensky maakte donderdag de benoeming van Zaloezjny bekend als Oekraïens ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk.
In februari, bijna twee jaar na de grootscheepse Russische inval in Oekraïne, werd Zaloezjny vervangen, na maandenlange geruchten en speculaties over fricties tussen hem en Zelensky. Zaloezjny, uiterst populair in Oekraïne vanwege zijn standvastigheid sinds de grootscheepse Russische invasie in het land, werd opgevolgd door landmachtgeneraal Oleksandr Syrsky.
Diplomatieke carrière
Zelensky zei donderdagavond in zijn dagelijkse toespraak tot de bevolking dat Zaloezjny uitdrukkelijk had verzocht zijn carrière voort te zetten in „diplomatieke richting”. Volgens Zelensky worden de banden tussen Oekraïne en het Verenigd Koninkrijk „verder versterkt” door de benoeming van Zaloezjny. Londen geldt al sinds de eerste dagen na de grootscheepse Russische invasie in Oekraïne als een van de belangrijkste bondgenoten en wapenleveranciers. De Britten zegden als eerste de levering van gevechtstanks en kruisraketten aan het belegerde land toe.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Koeleba, zei voor de nationale televisie dat hij had gezocht naar een kandidaat die onder meer veel kennis heeft van „de militaire context”. „Groot-Brittannië is een van de leiders als het gaat om militaire steun aan Oekraïne”, aldus Koeleba. „Het is een land dat een visie heeft op militaire strategie. De nieuwe ambassadeur moest daarom een uitgesproken militaire achtergrond hebben.”
Oekraïne had geen ambassadeur meer in Londen sinds Zelensky in juli vorig jaar Vadym Prystajko ontsloeg, nadat die hem in het openbaar had bekritiseerd.
Onderlinge spanningen
Het vertrek van Zaloezjny als commandant der strijdkrachten kwam vorige maand niet onverwacht. Sinds het mislukte Oekraïense zomeroffensief sijpelden steeds meer geluiden over onderlinge spanningen tussen de twee naar buiten. Daarnaast zou de president zijn hoogste generaal hebben beschouwd als een politieke bedreiging – Zaloezjny genoot in Oekraïne een grotere populariteit dan Zelensky zelf.
Ook zou de president hem het mislukken van het tegenoffensief van vorig jaar hebben verweten. Zaloezjny koos destijds voor een tamelijk behoudende strategie nadat zijn troepen bij de eerste grote confrontatie met de Russen, in het zuiden van Oekraïne, forse verliezen te verduren hadden gekregen.
Zaloezjny kreeg ook het verwijt – onder meer vanuit Amerikaanse inlichtingenkringen – dat zijn tegenoffensief niet op één plek was gericht, maar verspreid over de duizend kilometer lange frontlijn. Het mislukte offensief had grote consequenties: voor de moraal in Oekraïne en de steun onder de bondgenoten; bovendien werd het door de propagandamachine in Moskou dankbaar uitgebuit.
De eerste scheuren in de relatie tussen de twee belangrijkste Oekraïense leiders in de strijd tegen Rusland kwamen naar buiten nadat Zaloezjny in The Economist een artikel had gepubliceerd waarin hij zijn mening gaf over de staat van de oorlog. Een van zijn conclusies was dat de legers van Rusland en Oekraïne beide niet meer vooruitkwamen aan de frontlinies. Dat had volgens hem mede te maken met de wijdverbreide inzet van drones boven het slagveld, die ervoor zorgen dat een verrassingsaanval met grote hoeveelheden tanks zo goed als onmogelijk zijn geworden.
Zelensky liet daarop via zijn presidentiële bureau weten dat hij het oneens was met de uitspraken van Zaloezjny over een patstelling in de oorlog.
Het vertrek van Zaloezjny als legerchef was volgens Zelensky noodzakelijk als onderdeel van „urgente veranderingen” in de legerleiding, om de oorlog tegen Rusland te kunnen winnen, zo zei Zelensky vorige maand. „Dit gaat om het systeem van ons leger, over het management van de Oekraïense strijdkrachten, en over het aantrekken van de ervaren frontcommandanten uit deze oorlog”, zei Zelensky toen. Syrsky zou mogelijk ook eerder bereid zijn tot grote militaire confrontaties met de Russen.
Lees ook Als scholier wilde de Oekraïense legerleider Zaloezjny ‘altijd meer’
