Van reclameteksten schrijven tot computercode checken: waar wordt ChatGPT al voor gebruikt?

Aan haar twee vorige boeken werkte techondernemer Angelique Schouten (44) acht maanden. Eindeloos veel arbeid ging er zitten in onderzoek, overleg met co-auteurs, schrijven, interviewen, feiten checken en schrappen.

Haar nieuwste boek Rising AI Tech Demystified – dat vorige maand verscheen en tweehonderd pagina’s telt – ging een stuk sneller. „Het kostte me een week.”

Schouten schreef het met hulp van computerprogramma ChatGPT, van het Amerikaanse techbedrijf OpenAI. Miljoenen mensen experimenteren inmiddels met het gratis online taalmodel, dat probleemloos op verzoek hele filmscenario’s, recepten, persberichten, opiniestukken en computercode genereert.

Toen Schouten in december ChatGPT vroeg om een inhoudsopgave voor haar boek over ‘machine learning, blockchain en crypto’ te maken, „spuugde dat ding een hele hoofdstukstructuur uit”, vertelt ze. „Toen vroeg ik: maak een paragraafindeling. Nou, dat deed-ie ook.”

Uiteindelijk schreef ChatGPT de helft van haar boek. Creatiefste onderdeel: een volkslied over crypto, dat ChatGPT op verzoek van Schouten maakte (‘Crypto, crypto, the currency of the free. Crypto, crypto, our destiny’).

Schouten hield zich bezig met het checken van feiten, het herschrijven van de wat matte teksten en het stellen van de juiste vragen aan de robot. „Het haalde een enorme creativiteit in mij naar boven”, zegt Schouten. „En het bespaarde me vooral enorm veel tijd.”

Met de lancering van ChatGPT, afgelopen november, heeft OpenAI een technologische revolutie ontketend. De teksten zijn nauwelijks van mensenwerk te onderscheiden en de gebruiksdrempel van het programma is in vergelijking met andere taalmodellen laag. Het algoritme van ChatGPT is zelflerend en wordt continu getraind met nieuwe teksten en gesprekken. Het programma wordt zo met de week beter, al maakt het nu nog veel fouten.

Nu het programma zijn weg vindt naar een groot publiek, ontdekt een groeiende groep ondernemers en bedrijven ChatGPT als hulpmiddel bij het dagelijks werk. Dat gebeurt ook in Nederland, blijkt na een oproep die NRC deed op LinkedIn, waarop tientallen ChatGPT-gebruikers reageerden. Zij gebruiken het programma om teksten te schrijven, computercode te controleren op fouten en posts voor sociale media te maken.

Bijpunten

Ellyne Bierman (45) vond het schrijven van alle teksten voor de website van haar bedrijf Reflower, een abonnementsdienst voor kunstbloemen, „soms een beetje saai worden”. Voor een tekstschrijver had ze geen budget.

Sinds ze ChatGPT gebruikt, scheelt dat „minimaal een dag per week”, zegt Bierman. Het programma schrijft blogs voor haar site en persberichten. Die zijn „weinig sprankelend en eentonig”, maar na wat bijpunten al snel publicabel.

Zoals Bierman zijn er meer. Ivo Fugers (32) bijvoorbeeld, die software ontwikkelt voor warmtenetten, gebruikt ChatGPT om programmeercode te schrijven. „Je vraagt ChatGPT een probleem op te lossen en dan komt het met suggesties”, zegt hij. Levi van Wijngaarden (43), van marketingbureau Prodos, gebruikt het programma om „Franse advertentieteksten” te schrijven, of automatische reacties op e-mails van klanten te maken. „Ze zijn op het niveau waar we dat nu voor gebruiken niet van echt te onderscheiden.”

Gebruikers zijn het erover eens: voor bepaalde beroepen gaat ChatGPT – en taaltechnologie in het algemeen – enorme impact hebben. Denk aan vertalers, tekstschrijvers, socialmediamanagers en pr-medewerkers. Zij werken niet zelden op basis van bestaande tekst. Dat leidt tot nieuwe dilemma’s: hoe weten we straks nog wat ‘echt’ is? En hoe verloopt de wisselwerking tussen mens en computer?

„Ik heb weleens momenten dat ik denk: zijn we nog nodig?”, zegt Martijn Vet, wiens beroepsvereniging Tekstnet zo’n vierhonderd tekstschrijvers in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigt. ChatGPT heeft hem verrast, zegt hij. „Het kan heel makkelijk een verhaal schrijven dat best origineel lijkt.”

Hij verwacht zelf dat programma’s als ChatGPT werk gaan overnemen „waar tekstschrijvers toch al weinig plezier aan beleven”, zoals productbeschrijvingen van webwinkels. „Bedrijven die interviews met medewerkers willen, zullen dat niet snel door zo’n tool laten doen. En je wil toch altijd de check van een mens.”

Andere gebruikers bevestigen dat: hoe goed ChatGPT ook is, de mens blijft nodig om opdrachten te geven, te controleren en bij te sturen. Techondernemer Angelique Schouten, die met ChatGPT een boek schreef, liep alle tekst van haar computer na op fouten: „De machine voert uit, maar de mens blijft verantwoordelijk voor het eindresultaat.”

Lees meer over het bedrijf achter ChatGPT. ‘Wat is er open aan slimme chatbot-maker OpenAI?’

Hallucineren

Die check moet ook wel, zo blijkt. Want bij gebruik van ChatGPT valt al snel op: als het programma het niet meer weet, begint het te „hallucineren”, zoals hoogleraar Artificiële Intelligentie Maarten de Rijke van de Universiteit van Amsterdam het omschrijft. Ofwel: het programma vult gaten in informatie op met pure verzinsels.

Dit hallucineren is zowel de kracht als de zwakte van de technologie, legt De Rijke uit. Zelf ‘bedenken’ van tekst maakt ChatGPT soms opvallend creatief – denk aan het verzinnen van het cryptolied. Tegelijkertijd maakt dit het programma notoir onbetrouwbaar als het gaat om teksten die feitelijk juist moeten zijn. „Dat maakt het heel boeiend, maar ook heel gevaarlijk”, zegt De Rijke.

OpenAI heeft in de laatste versie van het programma een disclaimer opgenomen die waarschuwt dat ChatGPT „af en toe incorrecte informatie genereert”. Inherent aan de ontwikkelfase, aldus OpenAI – fouten horen erbij en nemen af naarmate ChatGPT verder leert en slimmer wordt. Het bedrijf zegt een technologie te ontwikkelen die uiteindelijk „ten goede komt aan de hele mensheid”.

Grote vraag: zal dit echt zo zijn, of levert die mensheid zich met ChatGPT opnieuw uit aan een techbedrijf uit Silicon Valley? OpenAI wordt deels gefinancierd door techmiljardairs als Peter Thiel en Elon Musk.

De Rijke heeft er weinig vertrouwen in. „OpenAI is natuurlijk niet open. Dat is allemaal marketing van een bedrijf dat gewoon geld wil verdienen”, zegt hij. Willen mensen de technologie echt op een juiste, ethische manier kunnen gebruiken, dan is er volgens hem maar één oplossing. „Europa, zorg dat je als de donder aan de knoppen zit.”