Aantal passagiers op Schiphol verdubbeld, FNV waarschuwt voor chaotische zomer

Schiphol heeft vorig jaar meer dan twee keer zoveel passagiers verwerkt als in 2021. Ondanks de Covid-beperkingen in het begin van 2022 en de logistieke problemen later in het jaar reisden vorig jaar 52,5 miljoen mensen van, naar of via de Amsterdamse luchthaven. In 2021 waren dat er 25,5 miljoen.

Schiphol zat nog wel ruim onder het aantal passagiers in topjaar 2019 (71,7 miljoen). Populaire bestemmingen waren vorig jaar Curaçao (groei in reizigers: 19 procent) en Bonaire (+59 procent). De jaarcijfers die Schiphol maandag publiceerde, zijn voorlopige cijfers. De definitieve resultaten volgen in februari.

Van de 52,5 miljoen passagiers had 37 procent een overstap op Schiphol. Dat waren 9,6 miljoen individuele reizigers: volgens de internationale telwijze die de luchthaven hanteert, worden transferpassagiers dubbel geteld, als reiziger bij aankomst en als reiziger bij vertrek.

Overstappen op Schiphol ligt onder vuur. Volgens critici, onder wie omwonenden van de luchthaven, zorgen transferpassagiers enkel voor (geluids)overlast. Zij zouden weinig toevoegen aan de Nederlandse economie. Luchtvaartmaatschappijen, KLM voorop, stellen daarentegen dat zij overstappers nodig hebben om hun vluchten vol te krijgen en hun netwerk aan verbindingen naar met name intercontinentale bestemmingen in stand te houden.

Lees ook: Grote personeelstekorten of niet, het kabinet ziet meer arbeidsmigratie niet zitten

Beperkingen vliegbewegingen en passagiers

Het aantal zogenoemde vliegbewegingen (starts en landingen) was vorig jaar 398.000. Dat is bijna 50 procent meer dan in 2021. In 2019 telde Schiphol 497.000 vliegbewegingen, net onder het maximum aantal van een half miljoen.

Vanwege de geluidsoverlast van het vliegverkeer wil het kabinet het aantal vliegbewegingen beperken. Minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat, VVD) wil het aantal toegestane bewegingen vanaf 1 november 2023 verlagen naar 450.000 à 465.000. Dat denkt de minister te kunnen afdwingen door Schiphol eindelijk aan de regels te gaan houden die gelden voor vliegtuiggeluid. Jarenlang werden overschrijdingen van de geluidsnormen gedoogd.

Harbers wilde eigenlijk het aantal vliegbewegingen nog iets meer beperken, tot 440.000, maar dat krijgt de minister nog niet rond. In het najaar meldde hij al dat Europese regels verhinderen dat hij zijn gewenste grens van 440.000 vliegbewegingen eind 2023 kan invoeren. Harbers moet aantonen dat geen andere maatregel dan krimp van het aantal vliegbewegingen de geluidsoverlast beperkt. Het maximum van 440.000 zou nu per 1 november 2024 moeten gelden.

Ondertussen hanteert Schiphol nog steeds een maximum aantal vanaf Amsterdam vertrekkende passagiers. Dat ligt tot eind maart circa 18 procent onder de aantallen van vóór de pandemie. Volgens een woordvoerder van Schiphol wil de luchthaven volgende week bekendmaken hoeveel (lokaal vertrekkende) passagiers vanaf april mogelijk zijn. Dat is belangrijk voor de meivakantie. Vorig jaar liep het vliegverkeer vanaf begin mei volledig in het honderd.

Lees ook: Is Schiphol klaar voor de aankomende meivakantiepiek?

Personeelstekorten

De tijdelijke beperkingen hebben alles te maken met het grote personeelstekort bij de beveiligingsfirma’s en de grondafhandelingsbedrijven (die zorgen voor bagage, incheck en platformwerkzaamheden).

Schiphol lijkt inmiddels goed op weg het tekort aan beveiligingsmensen op te lossen. De gezamenlijke werving van nieuwe mensen door Schiphol en de ondernemingen waaraan de luchthaven de persoons- en bagagecontrole heeft uitbesteed lijkt succesvol.

Maar volgens vakbond FNV is het personeelstekort bij de acht afhandelingsbedrijven die op Schiphol actief zijn nog steeds huizenhoog. Volgens Joost van Doesburg, campagneleider FNV Schiphol, tellen de acht afhandelaars samen „vele honderden vacatures” op circa drieduizend medewerkers. Het gaat vooral om medewerkers in de bagagekelders, incheckpersoneel en mensen die werken rond de vliegtuigen op het platform.

Het personeel in de afhandeling ziet weer een zware zomer met veel verstoringen aankomen

Van Doesburg roept de luchtvaartmaatschappijen op meer te doen tegen de hoge werkdruk. „Het personeel in de afhandeling ziet weer een zware zomer met veel verstoringen aankomen”, schrijft de FNV maandag in een brandbrief aan de maatschappijen. „Het personeelstekort is enorm en werknemers ontvluchten de veel te hoge werkdruk en de lonen van nét boven het wettelijk minimum.”

Anders dan de beveiligingsbedrijven (die Schiphol zelf inhuurt) worden de grondafhandelingsbedrijven door de luchtvaartmaatschappijen ingehuurd. Schiphol zou wat Van Doesburg betreft wel een meer sturende rol moeten spelen. Het ministerie van Infrastructuur onderzoekt hoe het relatief grote aantal van acht afhandelingsbedrijven op Schiphol kan worden beperkt om de dodelijke concurrentie te verminderen.