‘Upon Entry’: als de douanier over jouw toekomst gaat

Een vrouw en een man, reuze verliefd, stappen op het vliegtuig naar de Verenigde Staten. Zij is opgewonden. Hij vergeet bijna zijn paspoort. Er wordt naar hun komst uitgekeken, eerst in New York waar ze een overstap hebben, en dan in Miami. Ze moeten alleen nog wel even door de douane. En dan de gevreesde woorden: of ze even mee willen komen.

Debuterend regisseursduo Juan Sebastián Vasquez en Alejandro Rojas situeert hun eerste speelfilm tegen de achtergrond van 15 februari 2019, toen president Trump in de VS de noodtoestand uitriep om het Congres te dwingen hem miljarden dollars te geven om een muur tussen de VS en Mexico te bouwen en zo migratie tegen te gaan.

Als je dat in het Spaans op de radio hoort terwijl Elena en Diego in de taxi naar het vliegveld stappen, neem je automatisch aan dat zij ook wel Mexicaans of Zuid-Amerikaans zullen zijn. Oh, zo’n film dus, over discriminatie van reizigers van bezuiden de grens. Zeker als hun later op het vliegveld van Newark door een man in de rij voor de douane nog eens expliciet wordt gevraagd of ze Latijns-Amerikaans zijn. Is dit niet meestal hoe films hun personages en hun plot introduceren? Door het geven van achtergrondinformatie via nieuwsberichten, straatnaamborden, boekenkasten? Te spelen met de shortcuts en verwachtingspatronen in het hoofd van de kijker? Tenzij ze de toeschouwer willen verwarren en wakker schudden met één handbeweging, wat in Upon Entry gebeurt.

De claustrofobische thriller – we zullen in zeventig minuten de verhoorkamer van Elena en Diego amper verlaten – manipuleert niet alleen onze vooroordelen, hij lost ze ook in. Je kunt het zo gek niet bedenken qua achterdocht en wantrouwen of het wordt aangestipt. Met als gevolg dat voortdurend je sympathie verschuift. Behalve een onthutsende krachtmeting tussen twee burgers en twee ambtenaren, schildert het steengoeie Upon Entry zo ook een onflatteus portret van alle vormen van argwaan die er tussen mensen bestaan. En zo komt hij tot de kern van wat misschien de hoofdvraag is om onze tijdgeest te begrijpen: hoe moeten we uiteindelijk nog samenleven, als we stelselmatig tegen elkaar worden opgezet, voortdurend worden aangemoedigd elkaar niet te vertrouwen, met angst en twijfel naar de ander te kijken? Wie is de douanier die tussen jou en je toekomst staat? De willekeur? De wet? Of je geweten?

https://www.youtube.com/watch?v=8awDm7Zbn5k