De Amerikaanse oud-president Donald Trump moet bijna 355 miljoen dollar (ongeveer 329 miljoen euro) betalen als straf voor fraude die zijn vastgoedbedrijf jarenlang pleegde door de waarde van zijn bezittingen te hoog voor te stellen, om zakelijke partners als banken te misleiden. Dat heeft een rechter in New York vrijdag bepaald na een spraakmakend civiel fraudeproces.
Rechter Arthur Engoron van het hooggerechtshof van de staat New York oordeelde daarnaast dat Trump, de koploper bij de race om de Republikeinse nominatie voor de presidentsverkiezingen in november, voor drie jaar niet kan werken als functionaris of directeur van een bedrijf in de staat New York, waar zijn privébedrijf, de Trump Organization, is gevestigd. Zijn volwassen zoons Don Jr. en Eric, die ook waren aangeklaagd, mogen dat niet voor twee jaar.
Het vastgoedbedrijf, dat belangen in meerdere grote panden in Manhattan omvat, waaronder de Trump Tower aan Fifth Avenue in New York, moet nog zeker drie jaar onder toezicht blijven van een onafhankelijke bewindvoerder die in 2022 is aangesteld, de voormalige federale rechter Barbara S. Jones – een gevoelige klap voor het familiebedrijf van de ex-president, die naam maakte als vastgoedmagnaat in New York voordat hij de politiek in ging. Het concern hoeft echter niet te worden ontbonden, zoals de rechter aanvankelijk gelastte.
‘Onthutsende’ fraude
De uitspraak is een overwinning voor Letitia James, de hoofdaanklager van de staat New York. Zij spande in 2022 het civiele proces aan op beschuldiging van „onthutsende” fraude door Trump en zijn bedrijf, na een langdurig onderzoek naar de financiële praktijken van het concern. Uit dat onderzoek, dat begon na een getuigenis van Trumps voormalige fixer Michael Cohen tegenover het Amerikaanse Congres in 2019, bleek dat de waarde van bezittingen consequent te hoog werd voorgesteld om leningen tegen gunstige tarieven te verkrijgen van banken.
Lees ook Fraude kan Trump duur komen te staan bij ontknoping civiel proces in New York
Engoron oordeelde bij het begin van het proces in september al dat hij „aanhoudende en herhaaldelijke” fraude bewezen achtte. Het proces ging onder meer om de vraag hoe hoog het bedrag zou zijn dat Trump de staat moet betalen ter vergoeding van „onrechtmatig verkregen winsten”. James had 370 miljoen dollar geëist. De rechter merkte in zijn oordeel op dat Trump en zijn medeverdachten een „volkomen gebrek aan berouw” toonden dat volgens hem „aan het ziekelijke grensde”.
De uitspraak is een tweede kostbare juridische mokerslag voor Trump in drie weken tijd. Vorige maand oordeelde een jury in New York dat de ex-president een schadevergoeding van 83,3 miljoen dollar moet betalen aan de schrijfster E. Jean Carroll wegens smaad. Trump noemde haar in 2019 een leugenaar en besmeurde haar reputatie, nadat zij hem beschuldigde van seksueel misbruik in een warenhuis in New York, medio jaren negentig. Een jury achtte aanranding vorig jaar bewezen.
Kostbare maand
Trump, die de aanklachten met kracht heeft ontkend, heeft de zaak van de hand gewezen als een „heksenjacht” door zijn politieke tegenstanders, om hem te belemmeren bij zijn campagne om opnieuw president te worden. Hij wijst erop dat er geen slachtoffers zijn: de banken deden vrijwillig zaken met hem en verdienden daar geld aan. Op zijn sociale netwerk Truth Social noemde hij het vonnis woensdag op voorhand „oneerlijk” en sprak hij van „een donkere en droevige dag voor het rechtsstelsel in de staat New York.” Vanaf zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida zei hij in een reactie dat hij wordt bestraft voor „het opbouwen van een perfect bedrijf, geweldig geld, geweldige gebouwen.” Hij gaat tegen de uitspraak in beroep.
over de uitspraakDonald Trump Een donkere en droevige dag voor het rechtsstelsel in de staat New York
Het oordeel raakt de oud-president waar het het meeste pijn doet: in zijn financiën en zijn reputatie als een succesvolle zakenman. Zijn eigen vermogen overdrijven ligt aan de basis van zijn zakelijke imperium. James zei in een reactie op de uitspraak dat „Donald Trump eindelijk verantwoordelijk wordt gehouden voor zijn leugens, bedrog en duizelingwekkende fraude.”
De presidentskandidaat heeft een kostbare maand achter de rug als gevolg van zijn civiele juridische perikelen: in combinatie met de schadevergoeding voor Carroll beloopt de schade ruim 438 miljoen dollar. Hoewel dat nog kan veranderen in hoger beroep, moet hij de bedragen waarschijnlijk als borg overdragen, binnen dertig dagen na elk van de twee vonnissen. Waarnemers betwijfelen Trump, wiens vermogen door Amerikaanse media wordt geraamd op 2,6 tot 3,1 miljard dollar, over dat geld beschikt. Hem is verboden te lenen bij banken met een registratie in New York – wat neerkomt op alle grote Amerikaanse banken. Mogelijk komt hij in een positie dat hij bezittingen moet verkopen.
Zwijggeld
De uitspraak van Engoron volgt op een intensieve juridische week voor Trump, die ook vier strafzaken boven het hoofd hangen op beschuldiging van misdrijven die hij voor, tijdens en na zijn ambtstermijn zou hebben gepleegd. Donderdag bepaalde een andere rechter in New York dat het proces tegen de oud-president rond zwijggeld dat hij in 2016 zou hebben betaald aan pornoster Stormy Daniels, op 25 maart begint. Ook bij die zaak speelt Trumps voormalige fixer Michael Cohen een cruciale rol als getuige.
Lees ook Trump in de beklaagdenbank: zo staan zijn strafzaken ervoor
Daarmee wordt het proces van die zaak van de staat New York, waarbij Trump is aangeklaagd wegens valsheid in geschrifte, de eerste van de vier strafzaken dat van start gaat. Een federale zaak rond Trumps pogingen de verkiezingsuitslag van 2020 ongedaan te maken en zijn rol bij de bestorming van het Capitool door zijn aanhangers op 6 januari 2021, die eerder gepland stond voor begin maart, is begin deze maand voor onbepaalde tijd uitgesteld. Oorzaak van dat uitstel is een procedure over de vraag of Trump als president immuniteit genoot en daarom niet kan worden vervolgd, zoals Trump en zijn advocaten stellen. Een Hof van Beroep in Washington heeft dat unaniem afgewezen; Trump is daarop naar het Amerikaanse Hooggerechtshof gestapt. Dat moet eerdaags beslissen of het een beroep tegen die uitspraak aanvaardt, en op welke termijn.
Dit artikel is zaterdag om 04.00 uur geactualiseerd. Reacties van Trump en James zijn toegevoegd.
Lees ook Strafzaken leveren Trump mediaspektakel en slachtofferschap, de twee pijlers van zijn politieke carrière
