De extreme geweldsuitbarsting van Hamas tegen Israël en de doorgaande Israëlische verpulvering van de Gazastrook verhullen al die andere crises in het Midden-Oosten en daarbuiten. Maar ze bestaan nog! Arm Oekraïne krijgt nog wel wat aandacht hoewel Zelensky klaagt, Europees conflict immers, en Libanon ook omdat het geweld daar bij de Gaza-crisis hoort.
Maar die verschrikkelijke oorlog in Soedan tussen rivaliserende generaals? Helemaal weg. Toch „een van de ergste humanitaire nachtmerries in de recente geschiedenis”, aldus de VN-chef voor Humanitaire Zaken en Noodhulp Martin Griffith half oktober – dus toen de nachtmerrie in Gaza al aan de gang was. Negenduizend doden sinds deze oorlog in april begon, zo’n beetje een gelijkspel met Gaza, en miljoenen mensen op de vlucht: 4,5 miljoen binnen Soedan en nog eens 1,2 miljoen naar de buurlanden. „Verschrikkelijke berichten van verkrachting en seksueel geweld blijven binnenkomen.”
Of de Turkse bombardementen in Noordoost-Syrië in de jarenlange oorlog tegen wat president Erdogan Koerdische terroristen noemt. Die is vorige maand juist weer opgelaaid. Andere orde van bloedigheid, geen duizenden maar tientallen dode burgers, maar ook aanzienlijke schade aan civiele infrastructuur door de Turkse bombardementen. Elektriciteitscentrales en een ziekenhuis, dat soort doelen. Waarom moeten ziekenhuizen altijd worden aangevallen?
In Syrië lijkt het vandaag wel weer óveral oorlog, een „free-for-all space waarin verschillende spelers hun conflicten met elkaar straffeloos kunnen uitvechten”, zei de speciale Syriëgezant van de VN, Geir Pedersen. Israël bestookt al jaren door Iran gesteunde strijdgroepen en wapentransporten, maar nu is het haast elke dag raak. Die pro-Iraanse milities beschieten Amerikaanse troepen en de Amerikanen bombarderen terug. President Assad en zijn Russische vrienden zijn vorige maand nog eens extra in de aanval gegaan in oppositiegebied in het noordwesten. Zoals van hen is te verwachten met inzet van verboden wapens, clustermunitie dit keer. Volgens de VN intussen zeventig doden en meer dan 120.000 ontheemden erbij. Bij de miljoenen die al ontheemd waren.
De oorlog in Jemen! Ja, die sukkelt door en er is veel te weinig geld om de humanitaire crisis die daarvan het resultaat is aan te pakken. De ellende is bevroren, las ik. Voor humanitaire hulp is trouwens nergens voldoende geld – volgens Griffith is maar een derde van het voor Soedan benodigde geld binnen. Alleen al voor Gaza en de Westelijke Jordaanoever is 1,2 miljard dollar nodig, schatten de VN deze week. Te veel crisis.
Iran staat eveneens op mijn lijst van uit het nieuws weggedrukt conflict. Er is minder protest tegen het regime en dat heeft te maken met de nieuwe, enorm strenge wet op kuisheid- en hijab (hoofddoek) die tien jaar cel en zeer zware boetes stelt op „naaktheid”, dat wil zeggen een bloot hoofd. Bovendien is de zedenpolitie na een afkoelingsperiode terug op straat, en wordt iedereen opgepakt die als potentiële oppositie wordt gezien.
De hardste jongens binnen het regime hebben duidelijk de overhand (nog harder dan de evenmin gematigde rest). Ik denk dat dit de reden is waarom er afgelopen week nauwelijks protest is gevolgd op de dood van de 16-jarige Armita Gerawand die na een confrontatie met de zedenpolitie een maand in coma had gelegen. Het regime zegt natuurlijk dat ze gewoon is omgevallen, zoals het dat ook beweerde na de dood van Mahsa Amini die vorig jaar het grote protest losmaakte.
Europa kijkt toe, wilde ik schrijven, maar zelfs dat doet het niet. Hoe dan ook is het verdeeld en onmachtig – zie ook zijn opstelling jegens de Israël-Gaza nachtmerrie – en, erger, in de grond ongeïnteresseerd.
Zolang er geen vluchtelingen van komen.
Carolien Roelants is Midden-Oosten-expert. Ze schrijft om de week een column.
Leeslijst
