Afgelopen voorjaar pakte Viaplay nog uit met de ene na de andere productie van Nederlandse bodem. Maar na het plotse vertrek van topman Anders Jensen in juni „voelde je de bui natuurlijk wel hangen”, zegt een Nederlandse oud-werknemer. Hij wil niet on the record praten over de omstandigheden waaronder Viaplay afgelopen zomer plots de stekker trok uit zeker drie van de vier Nederlandse series en een kerstfilm die eerder was aangekondigd als „het kerstcadeau van 2023 voor elke Viaplay-abonnee.”
Het gaat slecht met de Zweedse videodienst. De plannen waarop de uitbreiding van Viaplay in diverse landen gestoeld was bleken „te optimistisch”, aldus interim-bestuursvoorzitter Simon Duffy, in een uiteenzetting bij een vorige week gepresenteerd reddingsplan.
Het Zweedse Viaplay is in 2023 toonbeeld geworden van een verliezer in de verdringingsmarkt van streamingvideodiensten (SVOD). De kleine Europese uitdager van Amerikaanse concurrenten Netflix, Disney en Amazon is bijna ten val gekomen, met een verdampte beurswaarde en tientallen miljoenen euro’s verlies per kwartaal tegen een beperkt groeiende omzet (omgerekend 406 miljoen in het derde kwartaal van 2023, tegenover 353 miljoen in hetzelfde kwartaal in 2022). Een derde van het personeel is dit jaar ontslagen of vertrokken. De hiervoor aangetrokken kortetermijnleningen maken de schuldenberg groter dan het eigen vermogen.
Viaplay hoopt het vege lijf te redden met een kapitaalinjectie die rond de (uitgestelde) presentatie van de derdekwartaalcijfers werd aangekondigd. De grootste aandeelhouders hebben toegezegd mee te werken aan een reddingsplan, op voorwaarde dat diverse schuldeisers hun vorderingen deels omzetten in aandelen en instemmen met opgerekte terugbetalingstermijnen. De aandeelhouders moeten nog wel met tweederdemeerderheid instemmen.
‘Claim-emissie’
Belangrijkst is een zogeheten claimemissie. Daarbij kunnen aandeelhouders aanvullende aandelen kopen naar rato van hun huidige eigendom. Als er 0,9 miljard Zweedse kroon (80 miljoen euro) opgehaald wordt bij bestaande aandeelhouders, zijn de grootste twee (waaronder het Franse Canal+ Group) bereid nog eens 2,7 miljard Zweedse kroon in te leggen. Dit plan moet begin 2024 zijn beslag krijgen. Viaplay ziet geen andere optie, anders dreigt een faillissement.
De betrokkenheid van Canal+ Group, onderdeel van de Franse mediagigant Vivedi, is strategisch mogelijk interessant. Canal+ lanceerde in Nederland een eigen videodienst, zoals eerder ook al in Tsjechië en Oostenrijk. Provider Ziggo biedt deze dienst aan en er is een app van Apple en Google (Play). In het aanbod zitten onder andere Viaplay-series en documentaires. Intussen trekt Viaplay zich juist terug, zo werd al eerder aangekondigd. Per 2025 verlaat de dienst de Baltische staten, Polen, het Verenigd Koninkrijk en de VS. Buiten Scandinavië blijft Viaplay alleen in het Formule 1-gekke Nederland actief. Voor zolang het duurt.
Viaplay brak in 2022 door in Nederland na een belangrijke coup op de markt voor uitzendrechten. Vlak voor de eerste wereldtitel van Max Verstappen in 2021 werd bekend dat de Nordic Entertainment Group, tegenwoordig Viaplay Group, de rechten van Ziggo overnam om Formule 1 te mogen uitzenden in Nederland. Een substantieel marktaandeel was daarmee gegarandeerd.
Maar met het aanstellen van twee nieuwe commentatoren werd een deel van de fans teleurgesteld. Veteranen Olav Mol en pitreporter Jack Plooij, goed ingevoerd maar naar ongebreideld chauvinisme overhellend, kwamen niet bij Viaplay binnen. Toen er ook verbindingsproblemen werden ondervonden bij het kijken van Grand Prix, roerde het F1-volk zich. Die strubbelingen zijn inmiddels achter de rug, zei Alexander Bastin eerder dit jaar. Hij was verantwoordelijk voor Viaplay in de Baltische staten, Polen en Nederland.
In januari kondigde de dienst een prijsverhoging aan per 1 maart van 13 naar 16 euro, een boodschap die Viaplay probeerde te verzachten met een driedelig documentaire over Max Verstappen.
Regio-topman Bastin kon in maart nog diverse titels in het vooruitzicht stellen. Inmiddels werkt hij niet meer bij Viaplay. Alleen een serie geïnspireerd op de moord op Marianne Vaatstra zou nog in productie zijn. Twee Nederlandse verantwoordelijken voor de lokale producties zijn niet meer actief voor Viaplay. Naast de mededeling dat dit „netjes” gegaan is, willen zij niet uitweiden over de problemen bij de videodienst.
Alle hoop is nu op de sport gericht: Viaplay heeft de rechten voor Formule 1 in Nederland nog tot 2024, net als een langjarige deal om de Engelse Premier League uit te zenden. Ook Nederlands tophockey is bij Viaplay te zien.
Viaplay liet in het jaarverslag van 2022 optekenen dat het in Nederland 1,2 miljoen abonnees heeft. Onduidelijk is hoeveel abonnees er nu nog zijn.
Investeringsverplichting
Het is intussen onduidelijk hoe Viaplay tegemoet denkt te komen aan de investeringsverplichting die vanaf 1 januari 2024 geldt voor videodiensten die in Nederland meer dan 10 miljoen euro omzet behalen. Met name voor Viaplay is deze wetswijziging, doorgevoerd onder de inmiddels vertrokken demissionair staatssecretaris Gunay Uslu (Media, D66), een potentiële molensteen. 5 procent van de Nederlandse omzet moet aan Nederlands producties (films, drama, docu’s) worden besteed.
Door het aantal abonnees, dankzij Formule 1, boekt Viaplay tientallen miljoenen omzet in Nederland. Maar de kosten gemaakt voor de registratie van live-sport tellen niet mee als investering.
Wel heeft Viaplay in de praktijk nog tot 2026: dan moet die 5 procent omzet sinds 2024 uiterlijk geïnvesteerd zijn in Nederlandse producties. Wellicht worden dan dramaseries weer opgepakt – of er is helemaal geen Viaplay meer. Viaplay kon deze week niet tijdig antwoord geven op vragen.
Leeslijst
