‘Totem’: sterke, geëngageerde én spannende opening van Cinekid

De elfjarige, uit Senegal afkomstige Ama woont al haar hele leven in Rotterdam. Samen met haar beste vriend Thijs is ze een fanatiek zwemmer. Als haar moeder en broertje worden opgepakt wegens illegaal verblijf in Nederland verstopt Ama zich in de schuur naast Thijs’ huis.

Van haar vader Babacar leerde Ama nooit naar de politie te gaan, dus gaat ze eerst op zoek naar Babacar, die op het moment van arrestatie aan het werk was. Ondertussen is Thijs’ moeder Paula, een politie-agente, op zoek naar Ama. Niet zozeer uit bezorgdheid of medeleven maar vooral omdat haar meerdere bang is dat Ama’s vermissing een publicitair schandaal oplevert.

Bij haar zoektocht krijgt Ama, sterk gespeeld door Amani-Jean Philippe, hulp van een gigantisch stekelvarken en een zwerver. Deze zwerver is eigenlijk een griot, een Afrikaans verhalenverteller, en via hem leert Ama meer over haar Afrikaanse afkomst. Ook vertelt de griot aan Ama dat het stekelvarken een spiritueel totemdier is dat haar beschermt en de weg wijst.

Lees meer over Cinekid: 4 vragen aan makers van jeugdfilms

Totem, de geëngageerde openingsfilm van Cinekid, is de eerste familiefilm van Sander Burger (De veroordeling, 2021). Hij schreef het scenario samen met Bastiaan Tichler. Het is een politiek geladen film, zoals ook een discussie tussen politieagent Paula en haar echtgenoot over ‘gelukzoekers’ laat zien. Ook Ama’s naam spreekt boekdelen. Die betekent ‘geboren op zaterdag’ maar is ook de afkorting voor ‘alleenstaande minderjarige asielzoeker’.

Totem is een spannende avonturenfilm voor kinderen, maar is voor volwassenen leerzaam als het gaat om Afrikaanse culturele tradities als de griot en totemdieren. De soundtrack laat West-Afrikaanse snaarinstrumenten als de kora horen.

Filmisch gezien is het in multicultureel Rotterdam gedraaide Totem ook aantrekkelijk, met mooie nachtelijke opnames. Daarnaast pakt de keuze om het stekelvarken niet uit de computer te toveren maar fysiek op de set aanwezig te laten zijn als ‘animatronic’ – een mechanisch bewegende pop – prima uit. Dat vrijwel elk shot naar links of rechts kantelt, wekt dan weer bevreemding. Zelfs volwassenen zal deze stijlkeuze niet opvallen of juist hinderen.