Speelt straks iedereen op het heilige gras van Wimbledon?

Wie de poorten van Wimbledon voor de eerste keer binnenloopt, wordt gegrepen door de tennisbanen van natuurgras. Perfect geprepareerd, op acht millimeter gemaaid, met de karakteristieke donkergroene en lichtgroene stroken. Het is de tennishemel, voorbehouden aan de elite: twee weken voor profs die zich kwalificeren voor Wimbledon en een aantal maanden voor de leden van de All England Lawn Tennis and Croquet Club (AELTC).

Dat gras moet straks ook bereikbaar worden „voor de massa”, vertelde Neil Stubley, ‘head of courts and horticulture’ van de AELTC vorige week in Londen aan journalisten. Het meest prestigieuze tennistoernooi ter wereld denkt met moderne technieken de religie van het grastennis verder te kunnen verspreiden over de wereld. Tennissen op gras moet niet elitair blijven, maar ook voor recreanten beschikbaar worden. „We willen overal in de wereld grastoernooien. Zodat gras voor junioren niet een soort vreemde ondergrond is. Daar willen we bij helpen”, zegt Stubley.

Het klinkt ambitieus, maar is een logische stap. Tennis is van origine een grassport, waar spelers met houten rackets elkaar bestookten met slice ballen en service-volley. Het gras dicteert speelsheid, omdat de stuit zo snel en ongelijkmatig is. Het is een karakteristiek die liefhebbers soms missen. Drie van de vier grandslamtoernooien werden vroeger op gras gespeeld. De Australian Open en US Open zijn overgestapt op hardcourt. Toch blijft Wimbledon het populairst, met de meeste uitstraling. Misschien wel dankzij het gras.

Grasbanen staan alleen synoniem voor heel veel onderhoud, en vooral veel arbeid. Dat is wat iedereen in de tenniswereld zegt. Stubley weet er alles van. Hij is sinds 1995 werkzaam op Wimbledon. „Mijn hele leven kijk ik al naar gras, of naar de hemel om te kijken wat voor weer het wordt”, zegt hij. Stubley is de innemende groundsman, die je je voorstelt als je aan Wimbledon denkt. Iemand die onophoudelijk over het weer praat en wat goed is voor ‘zijn’ gras.

Lauw zonnetje

Warme zomers zijn een nachtmerrie voor zijn prachtige banen, veel regen ook. Zo’n 21 graden met een lauw zonnetje, dat is perfect voor het raaigras dat op Wimbledon ligt, vertelt de expert. Dan kan het gras ook goed tegen die extra dag belasting, die er nu is. Afgelopen zondag werd er voor het eerst officieel op Wimbledon op ‘Middle Sunday’ gespeeld.

Het geheim van grastennnis voor de grote massa, legt Stubley uit, is gras mengen met stukjes kunstgras – artificial stitching. Met het doorweven van kunstmatige stukjes kan het gras meer water aan en kan de baan sneller worden klaargemaakt als het weer droog is. Dan kan het Engelse grasseizoen langer duren dan van mei tot september.

Al sinds 2016 doet Wimbledon samen met het Sports Turf Research Institute proeven. Het gaat om hybride banen in Londen, die voor 95 procent uit echt gras bestaan en voor vijf procent uit versterking met een kunstmatige vezel. Een techniek die uit het voetbal komt, die sport loopt met grasinnovaties vijftien jaar voor op het tennis, volgens Stubley. Ook cricketclubs kijken naar de mogelijkheden.

Wimbledon experimenteert ook met andere grassoorten, van de duizenden varianten waaruit ze kunnen kiezen. Sterk gras met goede speeleigenschappen voor warmere klimaten. Zowel in Londen als in Brisbane, Australië lopen er op dit moment proeven met zes verschillende grassoorten.

Die proeven duren vier jaar, waarbij tennissers hun feedback geven over het spelplezier op de grasbanen, de hoogte en snelheid van de stuit van de bal. „Stop vooral niet met deze proeven. Ga door. Dat is de feedback die we krijgen”, zegt Stubley. „Ik heb er vertrouwen in dat we heel mooi gras kunnen produceren.”

Gras in Nederland

De Nederlandse tennisbond kijkt geïnteresseerd naar deze ontwikkelingen. De KNLTB heet niet voor niets de Koninklijke Lawn Tennis Bond, waarbij lawn voor gras staat, waar in 1899 nog op gespeeld werd. De enige goede grasbanen die Nederland heeft, zijn de grasbanen bij Autotron, voor het ATP- en WTA-toernooi van Rosmalen.

Leon van Leeuwen, hoofd accommodatie – denkt dat grasbanen in Nederland voorlopig vooral een „niche” kunnen zijn in Nederland. „Echt gras is voor een reguliere club niet te onderhouden. Dat is voor de breedtesport geen serieuze optie, dat zie je al aan de slijtage op Wimbledon na twee weken intensief tennissen. Het gras van Wimbledon en Rosmalen is niet haalbaar voor een reguliere club. Als je dat wilt doen met recreanten, sta je voornamelijk op klei te tennissen”, denkt Van Leeuwen.

Volgens de banenexpert is gras – hoe fantastisch ook om op te spelen – een realistisch alternatief als de hybride velden echt goed zijn. Daarnaast denkt hij dat „particuliere initiatieven” levensvatbaar kunnen zijn „Als je een groepje mensen hebt vanuit de private sector die iets moois willen creëren. Een unieke beleving voor recreanten, om op gras te spelen, dan zou het wellicht kunnen. Wellicht dat de mooie prestaties van Tim van Rijthoven en Botic van de Zandschulp nu meespelen dat we het hier over hebben.”

Voor de liefhebber die een hele grote tuin heeft en een Wimbledon-baan zou willen namaken, is er goed nieuws: het ‘raaigras’ van het Engelse toernooi is te bestellen bij de groothandel. De particulier moet alleen wel tijd hebben om het onderhoud van de baan te kunnen doen.

Grasexpert Stubley van Wimbledon vertelt dat twee weken op vakantie gaan prima kan als je een grasbaan hebt in de tuin, maar dat die grasbaan twee weken later dan onbespeelbaar is. Elke twee dagen maaien is het minimum onderhoud. Maar dan waan je je thuis wel op het meest prestigieuze tennistoernooi ter wereld.