Russen weg uit Cherson? ‘Pas op voor desinformatie’, waarschuwt Oekraïense overheidsorganisatie

Twee beelden uit het bezette Oekraïne werden donderdag veel gedeeld op sociale media: foto’s van het stadhuis van Cherson, waar niet langer de Russische vlag boven wappert. En een onduidelijke video, opgenomen vanuit een stadsbus, waarop te horen zou zijn hoe Oekraïners zich verheugen dat de Russische check-points plots verlaten zijn. Het Oekraïense Centrum tegen Desinformatie waarschuwt voor misleiding.

Een met de Russen collaborerende lokale bestuurder, Kirill Stremoöesov, stelde donderdag in een videoboodschap dat de Russen zich gaan terugtrekken naar de linkeroever van de Dnjepr, ten zuiden van de stad. Dat zou betekenen dat de Russische strijdkrachten de stad spoedig verlaten.

Maar het Oekraïense Centrum tegen Desinformatie waarschuwt voor deze berichten: „De aanhoudende propaganda over het overgeven van de stad lijkt op informatiesabotage, bedoeld om de militaire leiding van Oekraïne te misleiden.”

Wat er dan wel aan de hand is, is nog onduidelijk. „De situatie in Cherson is helder als modder,” schrijft Michael Kofman, de directeur van Ruslandstudies bij de denktank CNA op Twitter. Vanuit Moskou is er nog niets bekendgemaakt over een eventuele terugtrekking. Eind oktober stelde het Oekraïense ministerie van Defensie dat Rusland de indruk wekte zich terug te trekken uit Cherson, terwijl het juist versterking liet aanrukken.

„Het kan zijn dat ze de indruk willen wekken dat het veilig is om te stad binnen te trekken”, reageerde Natalja Hoemenjoek, woordvoerder van de Oekraïense strijdkrachten van Zuid-Oekraïne op de Oekraïense televisie. „We zijn ons bewust van deze tactiek, omdat ze zich al lange tijd voorbereiden op straatgevechten in de stad.” Als mogelijke valstrik noemt Hoemenjoek dat Russische soldaten in burgerkleding zich terug kunnen hebben getrokken in woningen, en daarom niet meer op straat te zien zouden zijn.

Een teken dat de Russische bezetters zich wel degelijk voorbereiden op een vertrek uit Cherson, is dat dinsdag melding is gemaakt van het leegroven van een kunstmuseum in de stad. Ook uit het stadsarchief zouden waardevolle documenten uit de achttiende en negentiende eeuw zijn meegenomen. De Oekraïense politie opende donderdag een onderzoek naar de zaken.

In zijn videobericht zegt collaborateur Stremoöesov ook dat bewoners aan de linkeroever van de Dnjepr tot 15 kilometer van de rivier moeten evacueren. In oktober meldde de Oekraïense regering dat Rusland explosieven heeft geïnstalleerd op de stuwdam bij de stad Nova Kachovka. Hiermee zou de dam kunnen worden opgeblazen, waardoor de Dnjepr buiten zijn oevers treedt. Dit zou het voor Oekraïne moeilijker maken het bevrijdingsoffensief verder naar het zuiden te vervolgen. Ook zou het de levens van bewoners in het stroomgebied in gevaar brengen. Het Amerikaanse Institute for the Study of War waarschuwde dat een dergelijke actie door Moskou gebruikt zou kunnen worden om de aandacht af te leiden van het verlies van de eerste stad die Rusland veroverde aan het begin van de oorlog.