Perverse pracht en seksvampiers: het eerste Amsterdamse pornofestival wil de kijker uitdagen, laten schrikken, veranderen

Je verwacht niet ontroerd te worden door een pornofilm. Toch voelt een hele Amsterdamse filmzaal een brok in de keel na het kijken van Real Men. Af en toe hoor je een empathische zucht, een snik; als Rafael Rudolf vertelt wat hij tegen zijn vader had willen zeggen: „Ik houd van mannen, heel erg. Ik wil ze in de buurt van mijn mond hebben”, en kinderfilmpjes overvloeien in beelden van een gogo-danser en filmpjes van anale seks tussen twee mannen. Perverse pracht.

Maar heel lang krijg je niet om erover na te denken, bij Cheeky Sneak Peek, het ‘voorproefjes-programma’ van de eerste editie van het Porn Film Festival Amsterdam. Want zonder enige onderbreking start alweer horrorporno Ghost Song: seksvampiers lurken aan een gebruikte tampon, het publiek schrikt en giechelt. Daarna geeft de Koreaanse spirituele gay-softporno Archiving Men berusting. Misschien iets te veel: één man op de achterrij valt in slaap en schrikt pas bij een climax wakker. En daarna is er Naked Snails, een komische porno die je, middels twee mannen in naaktslakpak, laat zien hoe naaktslakken copuleren.

Na 84 minuten is het duidelijk: op het Porn Film Festival vind je niet de wellustige stiefmoeders en pompende spiermannen van de mainstreamporno. De selectie wil je uitdagen, je psychoseksuele horizon verbreden, en je laten schrikken. En ja, het windt ook op.

Kunst

„Mensen vroegen mij: ‘Moet je je dan aftrekken in de zaal?’. Zij begrijpen nog niet dat dit normaal zou moeten zijn. Het zijn gewoon lichamen, en soms hebben ze seks”, zegt organisator Coco Kokoschka – een alias dat ze gebruikt uit angst voor gegoogle van potentiële werkgevers.

Zij en Samuel Witteveen (échte naam) zijn vrijwilligers bij Filmhuis Cavia in Amsterdam. En ze stonden aan de wieg van het Porno Film Festival Amsterdam dat dit weekend plaatsvindt in Filmhuis Cavia en bioscoop De Uitkijk. In een studentikoos kantoortje, vol bierkratjes en filmposters, vertellen ze hoe het idee tot stand kwam.

„Een jaar geleden begonnen we met porno-avonden in Cavia”, zegt Witteveen. Waarom? „Omdat porno óók kunst kan zijn. Na een goede arthousefilm voel je je gek, je verandert. Met goede porno is dat niet anders.”

Het was een succes. Volle zalen. Er werd gevraagd om meer. Witteveen: „Steden als Brussel, Wenen en Berlijn hebben er wel een. Is het niet gek dat Amsterdam achterblijft?” Een projectsubsidie van het Amsterdams Fonds voor de Kunst, en kleine bijdragen van queer-vereniging De Trut en Filmhuis Cavia maakten het eerste Amsterdamse pornofestival mogelijk. Uit driehonderd inzendingen selecteerde een vijfkoppige jury meer dan honderd films – een seksueel palet met alle tinten rood.

Witteveen: „Wij selecteren niet gewoon geile filmpjes, maar films die verhalen vertellen, of iets laten zien dat je niet vaak ziet.” Kokoschka vult aan: „Vooral dat laatste is nodig. De meeste porno is op mannen gericht. Ik voel mij als vrouw zelden vertegenwoordigd. En dat geldt nóg meer voor mensen die trans zijn.”

Het lijkt perfect bij de tijd te passen. Sekswerkers hebben tegenwoordig meer autonomie dan ooit. Via websites als OnlyFans verkopen ze hun werk direct aan hun publiek – schimmige pornoproducenten zijn voor hen overbodig geworden.

„Dat klopt wel”, zegt Kokoschka. „Maar tegelijkertijd is Nederland ook preutser geworden. We doen wel tolerant, maar ondertussen wil de gemeente Amsterdam sekswerkers uit het centrum verbannen. Op het festival kan je daar een gesprek over voeren.”

Bokbier

Bij het Porn Film Festival is het publiek opvallend divers. Alle leeftijden, geslachten, achtergronden zijn er. Er zijn gekleurde haren, hippe matjes, brillen met galeriehouder-monturen. Tijdens de voorstelling worden er botanische cola’s en bokbiertjes gedronken. Geen flauwe grappen, maar gesprekken over ‘cinema’ in verschillende talen.

Misschien komt het door de diversiteit van de selectie. De films zijn niet onderverdeeld in de gebruikelijke categorieën van de commerciële pornoindustrie – zoals gay, BDSM en MILF – maar in thema’s: ‘chemie’, ‘horrorporno’, ‘lichamen als water’. Bezoek je een evenement, dan zie je een mix van alles. Dit publiek, zo blijkt, is er niet voor een orgasme.

Neem Thomas en Lotte („achternaam krijg je niet”). Lotte: „Het was tijd dat Thomas eens een date verzon. Toen kwam hij hiermee.” Thomas: „Ik kwam een flyer tegen, toen ik naar de bioscoop was.” Lotte: „Wat idioot, dacht ik. Maar het was vet leuk. Om in een volle zaal porno te kijken… dat maakt het wat abstracter. Je gaat nadenken over de hoeveelheid manieren waarop je seks kan hebben, met zoveel verschillende lichamen. Je gaat je ook spiegelen.” Lachend: „Soms denk je: goed idee!” Thomas: „Die intimiteit en chemie, dat zie je niet in ‘normale porno’. Dat is vaak gewoon een taak: daar knap ik op af.”

Helen (begin twintig, „liever geen achternaam”) is zélf pornoactrice geweest. „Zulke festivals zijn zó goed voor sekswerkers. Je raakt snel geïsoleerd, zeker als je het alleen doet op OnlyFans.” Op de vraag waarom mensen in een zaal naar porno zouden kijken reageert ze verwonderd: „Het is toch prachtig? Net als elke andere goede film. Je raakt geïnspireerd. Je creatieve sappen gaan vloeien, net als andere sappen trouwens.” Een andere porno-actrice, transvrouw Chelsea Poe, vindt de gemeenschap belangrijk: „Er is hier zo veel transrepresentatie. Dát is waarom ik porno maak.”

De sfeer is uitgelaten. Maar bezoekers komen ook uitgeput naar buiten. Het Electric Bodies-programma ontroert met vloeiende odes aan liefde en communicatie tussen geliefden. Met name Clap is een kleurrijke, vloeiende, cinematografisch verbluffende film. Maar na vier orgies, medische fetisj-film Wrong Holes Only – een soort tandartsonderzoek in latex – en verstikkingsseksfilm Asphyxia is het publiek uitgewrongen: klaar met klappen, lachen en opwinden. Tijdens het praatje na de film zegt een bezoeker tegen filmmaker Chelsea Poe. „Ik ben een groot pornoliefhebber. Ik consumeer veel porno. Maar zelfs voor mij is het nu even genoeg.”

Delen Mail de redactie