Theatergroep Collectiet belicht op Parade ‘duistere kant van vrouwen’

Een benauwde tent waarin een paar bankjes staan. Voorin ligt een zeil met daarop een grote zwarte ton gevuld met ijskoud water. Daarin staan de drie spelers van theatergezelschap Collectiet: Shelley Bos (27), Pip Lucas (24) en Damaris de Jong (24). Boven hen bungelt een microfoon. Nog maar één keer repeteren en dan gaat hun theatervoorstelling La Misanthrope – een bewerking van de roman Pussy Album van Stella Bergsma – in première in theatertent De Kleine Bruidsschat op De Parade in Utrecht, de een na laatste bestemming van het rondreizende theaterfestival. „De plek waar echte theaterliefhebbers komen”, zegt Lucas tevreden.

Het rondreizend festival staat na Eindhoven en Den Haag nu in Utrecht. In het Moreelsepark gaan de komende dagen nog ruim tien voorstellingen in première.

Onbekend zijn de drie niet op De Parade. Ze speelden al op de KinderParade in Den Haag met Hoe ik vrienden werd met het draakje in mijn kast. „De afwisseling tussen kindervoorstellingen en meer gelaagde, volwassen voorstellingen, werkt enorm prettig”, legt De Jong uit.

De actrices kennen elkaar van de toneelschool in Amsterdam. De Jong: „In het tweede jaar van de opleiding kwamen we erachter dat we elkaar goed aanvoelden. Als vriendinnen én als theatermakers.” Zo ontstond feministisch theatergezelschap Collectiet. Ze maakten eerder een Paradevoorstelling over de feministische muziekband Pussy Riot en een afstudeerproject You cannot lockdown my fantasies, een pornowebsite met videoclips.

De drie speelden La Misanthrope vorig jaar al een paar keer, nadat ze het stuk in één week maakten. Maar nu gaan ze op tournee met de voorstelling op De Parade. „Het is een intense Paradevoorstelling, maar we wilden het juist hier spelen”, aldus Lucas vlak voordat de laatste doorloop echt gaat beginnen. Bos vult aan: „We willen meegeven dat vrouwen ook duistere gedachtes hebben, want dat zien we te weinig in het theater. De voorstelling is nog steeds geschikt in deze setting, omdat er lekker in wordt geschreeuwd en de teksten gevat zijn.”

Het is een paar uur voor aanvang van de première. „We zijn zenuwachtig”, zegt De Jong nog grinnikend. Maar die houding verdwijnt snel wanneer de laatste doorloop begint. De drie spreken elkaar streng toe: „Meiden, zet nog niet de volledige energie in. Die moeten we nog even bewaren”, zegt Lucas. „Ja, spreek elkaar niet aan op energie, maar op intentie”, reageert De Jong, terwijl ze weer in de regenton stapt. Wat volgt is een geconcentreerde doorloop van het begin tot het einde. Ze zeggen vrijwel niets tegen elkaar, maar kijken elkaar hier en daar betekenisvol aan.

De drie vrouwen staan zij aan zij in de ton en delen één lichaam. Wanneer de monologen worden ondersteund door opzwepende muziek bewegen ze synchroon. Ze doen denken aan de mythische driekoppige hond Kerberos, bewaker van de onderwereld. En in het geval van La Misanthrope de onderwereld van het bewustzijn. De woordenkots aan gedachtes blijft maar doorgaan: „Kinderen, breek me de bek niet open. Dat zijn toch pockethitlers”, schreeuwt Bos uit. De Jong legt na de repetitie uit: „Wij zijn de stemmen in het hoofd van een vrouw. Die zijn niet altijd even genuanceerd. Soms spreken die stemmen elkaar ook tegen.” De actrices spiegelen elkaar in lichaamstaal. Maar ieder met een andere gezichtsexpressie en een eigen stemgeluid.

Na de doorloop roepen ze vrijwel in koor: „Dat einde moet anders.” Wat volgt is een lange discussie over de eindscène. Het trio is het erover eens dat de boodschap nog niet genoeg overkomt. „Ik hoop dat het publiek, met name de vrouwen, ook zin heeft om zich eens te laten gaan en dat ze ook erkennen dat vrouwen, net zo goed als mannen, vieze, grimmige en duistere gedachtes hebben”, legt De Jong uit. Ze initieert allerlei oplossingen, waar Lucas weer op reageert. Bos kijkt bedenkelijk. Uiteindelijk is de enscenering voor de laatste minuten anders, maar helemaal tevreden zijn de actrices nog niet. Maar de première nadert en er moet ook nog gegeten worden.

Na afloop van de première staat de voorstelling nog tweemaal op het avondprogramma, nu al uitverkocht. Nadat het publiek de tent heeft verlaten, uiten de drie actrices wederom hun onvrede over de eindscène. Gelijk springen ze weer het podium op om die laatste scène toch nog iets strakker te maken. „Het stuk zal tijdens het spelen nog evolueren”, aldus De Jong.