Dirigent Pieter Jan Leusink weer actief ondanks oordeel over seksuele intimidatie

Pieter Jan Leusink dirigeert vanaf december weer concerten bij het Bach Choir & Orchestra of the Netherlands. Dat heeft Susanne Streefkerk-Stoker, directeur van de stichting Klassieke Concerten Nederland (KCN) die het ensemble exploiteert, vrijdag aan NRC bevestigd. Leusink legde in juni zijn werkzaamheden voor onbepaalde tijd neer, nadat het College voor de Rechten van de Mens oordeelde dat hij tussen 2012 en 2016 twee musici seksueel intimideerde.

In juni schreef de stichting KCN in een persbericht dat er „afrondende gesprekken plaatsvonden met een potentiële vervanger van de heer Leusink”. Die plaatsvervanger is er niet gekomen. In plaats daarvan heeft concertmeester Enrique Gómez-Cabrero Fernández kleine concerten gedirigeerd. Leusink heeft in de zomer de repetities van het koor en orkest geleid.

Streefkerk-Stoker: „De terugkeer van Leusink is de uitdrukkelijke wens van alle musici, medewerkers en bestuursleden.” Op de vraag of de musici, voor hun inkomen afhankelijk van de stichting, wel vrijuit durven te spreken antwoordt ze: „Er komt nog een anonieme medewerkers-enquête door een extern onderzoeksbureau.”

De marketinguitingen van alle toekomstige concerten van het Bach Choir & Orchestra of the Netherlands – onder andere paginagrote advertenties in landelijke dagbladen – vermelden tot nu toe geen dirigent. Volgens Streefkerk-Stoker heeft Leusink de knoop vorige week pas doorgehakt, waarna de stichting eerst de kaartkopers heeft geïnformeerd. Streefkerk-Stoker: „Daar is één negatieve publieksreactie op teruggekomen. Er zijn geen musici of medewerkers weggegaan na dit besluit.”

‘Dom maar niet fout’

In een uitzending van onderzoeks-tv-programma Brandpunt+ in 2018 beschuldigden vier vrouwen Leusink van mentaal en fysiek grensoverschrijdend gedrag. Leusink zou vrouwelijke muzikanten onder andere gevraagd hebben bij hem thuis te logeren en adviseerde vrouwen „te masturberen om innerlijke blokkades te overwinnen.”

Het College voor de Rechten van de Mens richtte zich, los van de tv-uitzending, op de beschuldigingen van twee anonieme vrouwelijke musici en gaf hen in juni dit jaar gelijk: naar oordeel van het College had de dirigent de vrouwen seksueel geïntimideerd. Het College had zich over de zaak tegen de stichting KCN gebogen vanwege het recht op een veilige werkomgeving.

Streefkerk-Stoker: „Leusink is destijds niet door het College opgeroepen en er is nooit aangifte tegen hem gedaan.” Volgens haar heeft hij „een affaire gehad met twee musici. Dat was dom, dat had hij niet moeten doen. Maar het was niet fout.” In een verklaring schrijft de stichting verder: „Pieter Jan Leusink beseft dat tijden en maatschappelijke opvattingen zijn veranderd en het dat het zeer onverstandig was om een relatie aan te gaan.”

Leusink dirigeert voor het eerst weer in het openbaar op 9 december. De concerten daarvoor, onder andere in het Concertgebouw in Amsterdam, worden geleid door Fernández. In totaal speelt het koor en orkest 29 kerstconcerten, waarvan Streefkerk-Stoker op dit moment nog niet zegt te weten hoeveel concerten door Leusink zullen worden geleid. Leusink zal wel alle geplande concerten volgend jaar, waaronder Bachs Matthäus-Passion, dirigeren. Dat Leusinks partner, sopraan Olga Zinovieva, in de concerten meezingt, stond wel al vast.