‘Er is zo veel verspilling van voedsel. Neem alleen al pompoenen. Om in een Nederlandse supermarkt te belanden, moet een pompoen tussen de 800 en de 1200 gram wegen. Ze hebben vormeisen, kleureisen, vooral cosmetisch. Ze moeten bijna van plastic zijn, lijkt het soms. Alle pompoenen die buiten die eisen vallen, zijn bijna waardeloos. Vaak vernietigen telers die gewoon. Terwijl: qua smaak zijn ze identiek. En zo gaat het bij enorm veel prima producten, groenten, fruit, zuivel. Daarom hebben wij de No waste army opgericht.
„Toen de coronacrisis begon, in 2020, zaten mijn vriendin Carlijn en ik aan de grond – mede door een persoonlijk drama. Twee goede vrienden van ons met een festivalbedrijf hadden het tegelijkertijd ook zwaar, ze zagen hun onderneming in twee weken tijd voor hun gevoel verdampen. We konden wel wat positiviteit gebruiken dus. Carlijn had destijds al een onlinekanaal: Breda maakt mij blij, over positieve initiatieven in de stad.
„We besloten dat te gaan inzetten om ondernemers te helpen: telers met duizenden onverkoopbare bloemen koppelen aan mensen die wel een bloemetje konden gebruiken, boeren met een kaasoverschot koppelen aan mensen die ze er vanaf konden helpen. We kwamen bij onze acties eigenlijk opvallend veel dezelfde problemen tegen: boeren, telers en producenten die door soms bizarre regels en kwaliteitseisen allerlei goede producten moesten weggooien of vernietigen.
„Dat viel ook Stijn Markusse op, oprichter van Boerschappen, dat duurzame maaltijdboxen met lokale producten samenstelt. Hij stelde voor om onze krachten te bundelen. Zo verzamelden we een groep mensen die samen met ons zijn gaan strijden tegen die verspilling. Samen met die groep vinden we grote partijen landbouwproducten die om één of andere reden verspild dreigen te worden.
„Met sociale ondernemingen in de buurt, bijvoorbeeld zorgboerderijen, maken we van die producten etenswaren die weer prima te eten en te verkopen zijn. Denk aan soepen of jams, die verzamelen we in een box die we elk kwartaal aan abonnees verkopen. Het gaat veel harder dan we van te voren hadden gedacht: we hebben nu ruim 8.000 abonnees.
Het probleem zit ’m niet alleen bij de grote supermarkten
„Een goed voorbeeld is waar we vorige maand op stuitten bij een wortelteler. Die had geoogst en was de wortels aan het uitsorteren. Want het probleem ondervindt zo’n bedrijf vaak natuurlijk pas bij de sorteerband. Als iets al gewassen is, als het al helemaal klaar is voor transport. De teler vertelde dat vorig jaar 25 procent van zijn totale productie het erf nooit heeft verlaten – behalve nadat het was vernietigd in de afvalcontainer. Ook tijdens dit oogstseizoen dreigden weer extreem veel wortels te worden vernietigd. Het is exemplarisch: in de hele Nederlandse voedselketen wordt ongeveer 15 procent ongebruikt vernietigd. Dat vinden we bizar.
„Het probleem zit ’m niet alleen bij de grote supermarkten natuurlijk: die bieden deels ook gewoon wat de consument wil. En als de gemiddelde Nederlander voor een schap staat, kiest hij toch voor een appel die perfect is van vorm en kleur. Daar is dus nog veel in te winnen, ook wat betreft de keuzes van de consument.
„Het mes van ons initiatief snijdt aan meerdere kanten tegelijkertijd. We gaan verspilling tegen, we zetten iets in gang bij een ethische producent, de teler heeft er wat aan, en we zorgen dat meer mensen zich bewust zijn van de extreme verspilling.”
Heeft u tips of suggesties voor deze rubriek? Mail mij dan op [email protected]. Abonneer u vooral ook op de wekelijkse nieuwsbrief Future Affairs: www.nrc.nl/futureaffairs
