Na corruptieschandaal is Europees Parlement opeens wél kritisch over Marokko

Het is op het eerste gezicht een resolutie van het type dat elke maand in Straatsburg wordt aangenomen. Elke plenaire sessie spreekt het Europees Parlement daar zijn afkeuring uit over mensenrechtenschendingen ergens ter wereld. Maar de resolutie met nummer 2023/2506 die deze donderdag op de agenda staat is wel degelijk pikant, vanwege het land: Marokko.

Het is voor het eerst in meer dan 25 jaar dat het Europees Parlement de mensenrechtensituatie in Marokko aanklaagt. Dat dat nu opeens gebeurt, heeft alles te maken met het corruptieschandaal dat iets meer dan een maand geleden aan het licht kwam. De Belgische opsporingsdiensten doen onderzoek naar een netwerk binnen het EP dat in ruil voor geld van derde landen stemmingen zou hebben beïnvloed. Een van de landen op wie de verdenkingen zich richten is Marokko.

Lees ook: Hoe Marokko het Europees Parlement wist te beïnvloeden – en nu de spil is in een omkoopschandaal

Betrokkenen vertelden eerder deze maand aan NRC hoe hoofdverdachte Pier Antonio Panzeri, oud-Europarlementariër namens de sociaaldemocraten, erom bekend stond mensenrechtenresoluties over Marokko van de agenda te houden. Maar ook na zijn vertrek uit het Europarlement in 2019 lukte het Europarlementariërs niet een kritische tekst over het Noord-Afrikaanse land te agenderen – mogelijk door betrokkenheid van medeverdachten. „We hebben ontelbaar veel verzoeken gedaan en ze slaagden nooit”, zegt GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik. „Sinds vorige maand is eindelijk duidelijk waarom.”

Ook PvdA-Europarlementariër Thijs Reuten, onderdeel van de fractie waarin Panzeri en handlangers zaten, doet al jaren pogingen de mensenrechtensituatie in Marokko op de agenda te krijgen. „Dat we dit nu wel aannemen is daarom heel belangrijk: het laat zien dat we ons niet laten beïnvloeden en dat elke samenwerking die Europa heeft met Marokko nooit ten koste van de mensenrechten mag gaan.”

Toegangspassen

Dat Marokko stemmingen probeert te beïnvloeden, werd in de gangen van het Europees Parlement deze week weer duidelijk. Leden die namens Marokko in het zogeheten ‘gezamenlijke parlementaire comité’ zitten, deden in Straatsburg nog een laatste poging de resolutie te voorkomen of af te zwakken. Vanwege hun lidmaatschap van dit comité, dat bestaat uit zowel Marokkaanse als Europese parlementariërs, hebben zij een toegangspas tot het parlementsgebouw.

Ook Strik werd door de Marokkaanse vertegenwoordigers benaderd. In een persoonlijk gesprek probeerden ze vervolgens de inhoud van de resolutie te achterhalen en haar ervan te overtuigen deze af te zwakken – tevergeefs. Het sterkt Strik in de overtuiging dat het EP de toegangspassen van de Marokkaanse vertegenwoordigers moet blokkeren – zoals dat eerder al gebeurde met die van het comité met Qatar, eveneens in reactie op de corruptieverdenkingen.

Het onderzoek ging dinsdag een nieuwe fase in, nadat bekend werd dat hoofdverdachte Panzeri een deal heeft gesloten met de Belgische justitie, waardoor hij in ruil voor informatie strafvermindering krijgt. Volgens een woordvoerder zal hij informatie verstrekken over „de betrokkenheid van bekende en nog onbekende personen”. Dat voedt in het EP onrust over mogelijke nieuwe verdenkingen.

Eerder deze week begon het EP de procedure om de parlementaire immuniteit op te heffen van de sociaaldemocraten Marc Tarabella en Andrea Cozzolino. Beiden ontkennen betrokkenheid, maar zijn woensdag door de sociaal-democratische groep geschorst. Volgens de Belgische krant L’Echo zou Panzeri inmiddels bekend hebben 120.000 euro in contanten te hebben betaald aan de Belg Tarabella.