Milano Koenders: ‘Op jonge leeftijd bezig zijn met profcarrière is niet realistisch’

Koenders begon een voetbalschool. Eerst ging hij aan de slag bij SDZ, de Amsterdamse amateurvereniging waar hij als jongetje begonnen was. Sinds 2019 heeft Koenders zijn voetbalschool ondergebracht bij DWS, even verderop. Tot hun twaalfde vallen alle jeugdspelers en teams van DWS onder zijn verantwoordelijkheid.

Voor de club is het deels een keuze uit noodzaak. DWS kampt al jaren met financiële problemen, had steeds meer moeite vrijwilligers te vinden en kon niet of nauwelijks meer aan gekwalificeerde jeugdtrainers komen – die waren vaak verbonden aan een voetbalschool. Koenders en zijn medewerkers hebben dat probleem opgelost. Daar staat tegenover dat de contributie omhoog is gegaan naar (afhankelijk van de leeftijd) gemiddeld bijna 300 euro per jaar, plus 160 euro voor een kledingpakket.

Duur? Dat is relatief. NRC beschreef de opkomst van commerciële voetbalscholen. Ze vormen een nieuwe zuil in het amateurvoetballandschap en zijn geënt op de moderne, individualistische maatschappij, waarin spelplezier ondergeschikt is aan prestaties. Inmiddels telt Nederland volgens schattingen van voetbalbond KNVB minimaal tweehonderd voetbalscholen. Van eenpitters tot grote organisaties. De duurste academie vraagt meer dan 2.000 euro per jaar.

Behalve intensieve begeleiding beloven veel voetbalscholen hulp bij het opbouwen van een profcarrière. Ook Koenders (35) zag daarin aanvankelijk zijn specialiteit. Maar hij zag al gauw dat het anders moest.

Wat deed u van gedachte veranderen?

„Ik merkte dat bij veel amateurverenigingen en voetbalscholen vrijwel uitsluitend oog was voor de grote talenten. Die konden zes keer in de week spelen en trainen en werden overal voor uitgenodigd. Naar mindere voetballers werd nauwelijks omgekeken. Die werden in een hoek van het veld gezet en aan hun lot overgelaten. De breedtesport hangt er maar een beetje bij. Dat stoorde mij. Dus heb ik de keuze gemaakt: bij mij is iedereen welkom. En iedereen krijgt dezelfde aandacht en traint op zijn eigen niveau.”

De jeugd van DWS speelt hoog. Ook hier dromen veel kinderen ervan prof te worden.

„Ik ben ook verbaasd hoe belangrijk die droom is geworden voor ouders en kinderen. Onze voetbalschool was drie-tegen-drie op een pleintje. Dat is niet meer. Je kunt als je twee jaar bent al op peutervoetbal bij een voetbalschool. Vanaf een jaar of vier zijn veel ouders bezig met het idee dat hun zoon naar een profclub moet. Daarbij verliezen veel ouders de realiteit uit het oog. Ze vinden allemaal dat hun zoon de beste is. Zíj zijn meestal meer bezig met die voetbaldroom dan het kind. Een zesjarige wil gewoon doelpunten maken, lekker dribbelen. Dan hoor je ouders zeggen: ik moet bij Zeeburgia zijn, daar spelen ze op divisie-niveau of néé, je moet dáár zijn, daar spelen ze tegen Ajax. Ik speelde tweede klasse toen ik werd gescout. Als je goed bent, val je echt wel op.”

Voetbalscholen wakkeren die dromen aan. Op heel jonge leeftijd wordt al gesproken over een topsportcultuur en de kans op een stage bij een profclub. Wat vindt u daarvan?

„Ik vind dat je kinderen vooral kind moet laten zijn. Tegelijkertijd, als een kind talent blijkt te hebben, vind ik het ook niet gek dat ouders dat willen ontwikkelen. En dan ontkom je er niet aan dat er kinderen van een jaar of zes zijn die vier keer in de week trainen.”

Is voetbal nog leuk als alles erop gericht is om te slagen?

„Jonge kinderen moeten helemaal niet bezig zijn met slagen. Maar je kunt de trainingsintensiteit op die leeftijd wel iets hoger leggen bij kinderen die goed zijn dan bij kinderen die minder talent hebben of net beginnen met voetbal. Daar wordt het niet per se minder leuk van, integendeel.”

Hoe gaat u om met de verwachtingen van ouders?

„Veel voetbalscholen beloven dat ze je bij een profclub brengen. Dat is echt onzin, niemand kan dat. Daar ben ik eerlijk over. En ik zeg tegen ouders dat het totaal niet realistisch is om het op jonge leeftijd al te hebben over een profcarrière. Er komen teleurstellingen, je gaat groeien, er komen blessures, noem maar op. Daarnaast maak ik afspraken met ouders. Ze mogen hun kind bijvoorbeeld wel aanmoedigen, maar geen aanwijzingen geven. Dat doet de trainer.”

Wat vindt u ervan dat profclubs al zo jong scouten?

„Bij DWS gaan er ook kinderen van zes naar Ajax. Als ze goed genoeg zijn en het leuk vinden, waarom niet? Als ouder moet je ervoor zorgen dat je die droom managet. Niet bezig zijn met Ajax 1 bijvoorbeeld, dat is nog zo ver weg. Het zijn amateurs in een Ajax-shirt. Die moeten gewoon lekker voetballen en dan zien we wel waar het schip strandt. Dat zeg ik als ouder. Als trainer zie ik dat profclubs ontzettend bang zijn talenten te missen. Daarom scouten ze steeds jonger. En soms met succes. Kijk naar Ryan Gravenberch van Ajax. Maar de overgrote meerderheid zal geen profvoetballer worden. Daar ligt de taak van de ouder. Die moet duidelijk maken: het eerste van DWS is toch óók prachtig.”

U geeft niet alleen training, maar bent ook verantwoordelijk voor de jeugdteams van DWS. Hoe behoudt u een teamgevoel als veel kinderen en ouders bezig zijn hun eigen droom waar te maken?

„Met kleine afspraken proberen we dat te bevorderen. Zoals samen juichen na een doelpunt. Vooraf samen een yell doen. Na de wedstrijd verplicht samen een drankje doen in de kantine.”

Leven voetbaldromen hier sterker dan in welvarende wijken?

„Voor jongens in Nieuw-West is de ‘honger’ heel anders dan voor kinderen uit andere buurten, net als het verwachtingspatroon van ouders. Er staat hier meer op het spel, een zoon die prof wordt kan het leven veel comfortabeler maken. Dat stimuleert mij ook om die jongens te helpen. Ik haal ze van het station als het moet, breng ze naar wedstrijden, betaal treinkaartjes als het nodig is.”

Tegelijkertijd maken die voetbalscholen het voetbal alleen maar duurder.

„In mijn ogen heb je voetbalscholen en voetbalscholen. Ik vind: je moet het niet voor het geld doen. Ik verplicht niemand om hier te zijn. Maar ik sta de hele week op het veld en ben er voor iedereen.”

Wat doet de druk om te slagen met kinderen?

„Ze zijn niet anders gewend hier. Ik moet het halen, dat is de mentaliteit. Er kwam hier een Nederlandse jongen van zeventien, een witte jongen uit een goede buurt. Die wist niet wat hij meemaakte. Jongens zijn brutaal, doen er alles voor om te winnen. Trainingen zijn soms halve gevechten.”