Met Mark Parsons klikte het nooit bij de Oranje vrouwen

Hij staat bekend als een praatgrage coach. Soms tot vervelens toe, volgens sommige speelsters van het Nederlands vrouwenelftal. „Hij gaat graag de diepte in en dan haakt bij ons vijftig procent wel af”, zei middenvelder Jill Roord over bondscoach Mark Parsons in een interview met de Volkskrant tijdens het EK in Engeland, vorige maand. „Maar hij is aan het leren, het wordt beter.”

Lees ook: een analyse over de problemen van het Nederlands vrouwenelftal, die dieper gaan dan het functioneren van de bondscoach

Tijd om verder te leren krijgt Parsons niet. Woensdag maakte de KNVB bekend dat „gezamenlijk” is besloten de samenwerking te beëindigen. „In aanloop naar en op het EK [waar Nederland in de kwartfinales door Frankrijk werd uitgeschakeld, red.] vielen zowel het vertoonde spel als de resultaten tegen en dat kunnen we ons niet veroorloven”, aldus de bond in een statement. „De lat ligt hoog. Nederland was titelverdediger en ook finalist op het laatste WK, we willen meedoen voor de prijzen.”

Verrassend is deze uitkomst niet. De keuze voor Parsons, een ervaren clubcoach in de VS zonder de benodigde papieren voor de functie van bondscoach in Europa, wekte van meet af aan verbazing. Was hij nou de ‘Sarina-plus’ waar de KNVB maandenlang naar had gezocht? De Brit kwam rijkelijk laat op de radar van de KNVB, nadat Arjan Veurink besloten had aan de slag te gaan als assistent-bondscoach van het Engelse elftal, onder Wiegman.

Parsons’ start was rommelig en ongelukkig. De eerste maanden combineerde hij de job met zijn baan als clubtrainer bij het Amerikaanse Portland Thorns. Dat stond in zijn contract, maar hij wist dat die dubbelfunctie veel van hem zou vergen. Vanwege het tijdsverschil maakte hij soms werkdagen van zestien uur, vertelde hij eind 2021 in NRC.

In oktober van dat jaar miste Parsons ook het begin van de voorbereiding op de WK-kwalificatieduels met Cyprus en Wit-Rusland, na zijn vlucht vanuit de Verenigde Staten te hebben gemist. ‘Weet waar je aan begint’, had zijn vrouw Hannah nog gewaarschuwd. ‘We hebben het over de opvolger van Sarina Wiegman, de coach onder wier leiding Nederland Europees kampioen en vice-wereldkampioen werd. Het kan alleen maar downhill gaan.”

Andries Jonker

Parsons was dan wel nooit bondscoach geweest, zei oud-directeur topvoetbal Nico-Jan Hoogma bij diens perspresentatie. Maar hij had bij Portland Thorns wel „met topspeelsters gewerkt” op „het allerhoogste podium”. Op de vraag of Jessica Torny, Parsons nieuwe assistent, te zijner tijd het stokje zou overnemen zei Hoogma: „Zoiets moet bewezen worden. Het zijn gedachten die spelen, maar er zijn geen harde afspraken gemaakt.”

Het is zeer de vraag of Torny alsnog doorschuift. Zij maakte onderdeel uit van het onfortuinlijke avontuur met Parsons en heeft onder hem niet de ervaring kunnen opdoen die de KNVB bij de vorige benoeming nodig achtte voor een promotie.

De profielfoto van Parsons is niet langer een kring van Nederlandse speelsters

Een coach die wel hoge ogen gooit is, volgens insiders, Andries Jonker. Jonker was begin deze eeuw al korte tijd bondscoach van het vrouwenelftal en heeft ruime ervaring als coach in het mannenvoetbal. Zo was hij onder meer assistent-trainer van Louis van Gaal bij Bayern München en hoofd jeugdopleiding bij Arsenal. In mei besloot Jonker zijn aflopende contract bij Telstar niet te verlengen na drie seizoenen.

Toen Jonker vorige maand als gast in Studio Engeland gevraagd werd naar zijn ervaring met voetballende vrouwen, vertelde hij dat hij daar aanvankelijk niets mee had. „Ik ben met veel tegenzin bij de KNVB meisjes gaan trainen. Anders moest ik de tuchtzaken van het zaalvoetbal doen. Toen ben ik in Zandvoort gaan kijken naar een meisjeswedstrijd van het Haarlemse jeugdteam, op het perron van het station, zodat niemand me kon zien. Toen ben ik dichterbij gaan staan, achter een lichtmast. Toen vond ik het toch wel aardig.”

Zij-instromer

Aan de NOS vertelde Jonker dat hij was gevraagd Wiegman op te volgen, maar dat niet wilde, omdat hij nog elke dag met spelers op het veld wilde staan, wat niet kan als bondscoach.

Dat zijn stijl als coach een andere is dan die van Parsons blijkt uit wat hij vorige maand in NRC zei over de uitlatingen van Roord. „Dat soort tussen-de-regels-door-kritiek zegt iets over de verhouding tussen speelsters en bondscoach. En dan is het belangrijk dat je dat niet laat sudderen, maar de koe bij de horens vat. Waar komt die kritiek vandaan?”

Andere namen die onder kenners rondzingen zijn die van Emma Hayes (de huidige coach van de Chelsea-vrouwen) en die van Daphne Koster, ex-international en sinds 2017 manager van het vrouwenelftal van Ajax. Koster heeft, net als Parsons, niet de benodigde papieren, maar mag de opleiding als ex-international wel versneld doorlopen als ‘zij-instromer’.

Ook oud-bondscoach Vera Pauw komt op basis van haar ervaring en staat van dienst in aanmerking voor de positie van bondscoach, maar zij verlengde vorig jaar haar contract als bondscoach van Ierland en liet zich bovendien zeer kritisch uit over de KNVB in NRC.

Pauw vertelde dat zij als speelster en als coach te maken had gekregen met seksueel grensoverschrijdend gedrag van KNVB-functionarissen, waarna de bond haar plaats in de geschiedenis zou hebben proberen te marginaliseren.

De opvolging van Parsons moet hoe dan ook snel rondkomen. Begin volgende maand speelt Nederland een belangrijke return tegen IJsland in de WK-kwalificatie. Bij winst is de ploeg gekwalificeerd voor het WK in Australië en Nieuw-Zeeland van volgend jaar.

Parsons lijkt al wat afstand te hebben genomen van zijn korte buitenlandse avontuur. Zijn profielfoto op Whatsapp is niet langer een kring van Nederlandse speelsters, maar een huiselijk tafereel.