De Franse president Emmanuel Macron waagde zich maandagavond ver uit de dekking door de inzet van westerse militairen in Oekraïne in de toekomst niet langer volledig uit te sluiten. Het Westen heeft de steun aan Oekraïne stapsgewijs opgevoerd, maar de inzet van militairen geldt als taboe. De informele leider van de coalitie, de Amerikaanse president Joe Biden, heeft daar van meet af aan een duidelijke grens getrokken.
Macron had de regeringsleiders van de Oekraïne-coalitie uitgenodigd in Parijs om aan het begin van het derde oorlogsjaar te overleggen over extra steun voor Kyiv. „Er is vandaag geen consensus over het zenden van militairen, maar niets is uitgesloten”, zei hij op een persconferentie na afloop. „We zullen er alles aan doen om te garanderen dat Rusland deze oorlog niet kan winnen.”
De Slowaakse premier Robert Fico had voorafgaand aan de vergadering al verklapt dat enkele Europese landen die lid zijn van de NAVO en de Europese Unie overwegen om op bilaterale basis militairen naar Oekraïne te sturen. Hij zei er niet bij om welke landen het gaat.
Premier Mark Rutte zei na afloop dat het sturen van militairen niet de focus van de discussies was geweest.
Het Kremlin waarschuwde dinsdag prompt dat een conflict tussen Rusland en de NAVO onvermijdelijk zou worden als Europese NAVO-bondgenoten militairen naar Oekraïne zouden sturen. „Het feit alleen al dat de mogelijkheid van het sturen van enkele contingenten naar Oekraïne door NAVO-landen wordt besproken is een belangrijke nieuwe ontwikkeling”, aldus Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov.
Secretaris-generaal Jens Stoltenberg van de NAVO onderstreepte tegenover persbureau AP dinsdag dat de alliantie niet van plan is om gevechtseenheden naar Oekraïne te sturen. De NAVO heeft altijd het standpunt ingenomen dat Oekraïne het recht heeft om zichzelf te verdedigen en dat de NAVO het recht heeft om Oekraïne daarin te ondersteunen, zei Stoltenberg.
De NAVO stuurt geen wapens naar Oekraïne, maar levert wel ‘niet-dodelijke’ steun, zoals medische hulpmiddelen. Ook is er permanent overleg met Kyiv. De westerse wapenleveranties aan Oekraïne worden formeel buiten de NAVO om georganiseerd.
Meer munitie voor Oekraïne
De Europese regeringsleiders namen zich in Parijs voor om meer munitie te kopen voor Oekraïne in niet-EU-landen. Frankrijk ziet liever dat Europees geld uitgegeven wordt voor aankopen bij de Europese defensie-industrie. Maar gezien het schrijnende tekort aan artilleriegranaten aan het Oekraïense front neemt de druk om buiten de EU in te kopen snel toe.
Lees ook Tsjechië tovert 800.000 granaten voor Oekraïne uit hoge hoed
De premier van Tsjechië, Peter Fiala, zei dat hij veel steun kreeg voor zijn voorstel om granaten te kopen bij een niet nader genoemd land. Hij verraste vorige week de deelnemers aan de veiligheidsconferentie in München met de mededeling dat hij achthonderdduizend granaten op het spoor was. Het gaat om 155 millimeter-granaten, die door de NAVO gebruikt worden, en om granaten van 122 millimeter. Fiala zoekt medestanders om de aanschaf te financieren. Nederland zegde maandag 100 miljoen euro toe.
De levering van artilleriegranaten door de Europese Unie is uitgelopen op een teleurstellende en pijnlijke operatie. De EU beloofde vorig voorjaar dat het voor 1 maart 2024 een miljoen 155 millimeter-granaten zou leveren. Eind vorig jaar werd duidelijk dat dat er in eerste instantie niet meer dan ruim driehonderdduizend zouden worden. Volgens Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zou de teller inmiddels op een half miljoen staan. Maandag corrigeerde Zelensky Von der Leyen. In Kyiv verklaarde hij dat niet 50 procent, maar slechts 30 procent van de beloofde granaten was gearriveerd.
Daarnaast werd er in Parijs ook gesproken over de levering van raketten. Bondskanselier Olaf Scholz had voorafgaand aan de vergadering al gezegd dat de begeerde Duitse Taurus-raket, die een groter bereik heeft dan Franse en Britse raketten, niet geleverd zal worden.
