VN: huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk

Sinds de klimaattop COP26 vorig jaar in Glasgow hebben regeringen wereldwijd veel te weinig vooruitgang geboekt in het nemen van maatregelen om klimaatverandering te beperken. Dat stelt het milieubureau van de Verenigde Naties, Unep, donderdag in zijn jaarlijkse Emissions Gap-rapport. Het rapport stelt dat de sinds ‘Glasgow’ geactualiseerde voornemens van regeringen samen leiden tot minder dan 1 procent vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Met de huidige maatregelen komt de wereld aan het eind van deze eeuw uit op een gemiddelde opwarming van zo’n 2,8 graden.

De doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 om de opwarming van de aarde te beperken tot maximaal 2 of, indien mogelijk, 1,5 graden raken uit zicht. Daarvoor moet de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 45 procent (voor 1,5 graad) of 30 procent (voor 2 graden) zijn verminderd. Als de in Glasgow gemaakte afspraken – over bijvoorbeeld het verminderen van steenkoolgebruik en het tegengaan van ontbossing – echt worden doorgevoerd en landen zich aan het neutraliseren van CO₂-uitstoot committeren, kan de opwarming van de aarde aan het eind van de eeuw nog altijd tot 1,8 graden beperkt blijven. „Dat scenario is nu niet geloofwaardig”, stelt Unep-directeur Inger Andersen in het rapport.

Lees ook: Klimaatakkoord Glasgow: niet niets, maar lang niet genoeg

Elke fractie van een graad is van belang

Er is volgens Andersen een grote transformatie in de komende acht jaar nodig. Dat is „een moeilijke taak”, maar, „toch moeten we het proberen”. Elke fractie van een graad is van belang, herhaalt Andersen nog maar eens: „voor kwetsbare gemeenschappen, voor dieren en planten, voor ecosystemen en voor ieder van ons”. Ze nodigt landen uit om te putten uit de in het rapport aangedragen oplossingen, zodat de kans op meer „schone energie” te gebruiken in reactie op de energiecrisis „niet gemist” wordt.

Unep pleit voor een grootschalige transformatie van economieën en samenlevingen. De elektriciteitsvoorziening, industrie, transport en voedsel- en financiële systemen moeten verduurzamen om een klimaatramp te helpen voorkomen, aldus het bureau. VN-secretaris-generaal António Guterres heeft naar aanleiding van het rapport gereageerd. In een videoboodschap pleit hij voor investeringen in hernieuwbare energie. Dat is volgens hem een „win-win-win situatie voor klimaatactie”, waarmee energieveiligheid, betaalbare toegang tot elektriciteit en nieuwe banen kunnen worden gecreëerd.

Van 6 tot 18 november vindt in het Egyptische Sharm el-Sheikh de zevenentwintigste klimaattop (COP27) van de Verenigde Naties plaats. Regeringsleiders en andere belanghebbenden komen dan in de badplaats aan de Rode Zee bijeen om verder te praten over onder andere het beperken van de opwarming van de aarde, de energietransitie en voedselveiligheid.

Lees ook: Dit zijn de sterke en zwakke passages van het akkoord van Glasgow