Lenette van Dongen laat onbezorgd lachen om moderne fratsen

Voor aanvang wandelt Lenette van Dongen door de zaal, het publiek groetend en handen schuddend. Op haar aangeven klapt de zaal mee met de muziek en als vervolgens Ed Sheeran klinkt, staat de zaal op uit zijn stoel en danst mee. Het cliché wil dat Nederlanders stijve harken zijn die niet willen of durven dansen zonder bier in hun handen, maar in het Zaantheater heeft het publiek er deze zaterdagavond zin in.

Het wordt een andere voorstelling dan anders, legt Van Dongen uit. Met haar vorige show Paradijskleier won Van Dongen in 2019 de Poelifinario in de categorie ‘entertainment’, maar eigenlijk wilde ze niet meer optreden, want ze heeft een te leuk leven. Maar daarom heeft ze ‘thuis’ mee naar het theater genomen. Ze heeft zich niet omgekleed, geen make-up, bril opgehouden. Wat er gaat gebeuren, weet ze ook nog niet, zegt ze, voordat ze ruim twee uur perfect voorbereide tekst uitspreekt en klaargezette foto’s en video’s laat zien: „Ik heb geen woorden meer, alleen gevoel.”

Bij haar streven om het huiselijk te laten worden in een bak van een theaterzaal met circa negenhonderd gasten, hoort dat ze in het begin voortdurend vraagt: „Wie heeft dat ook?” en „Herkenbaar?” Van Dongen richt zich daarbij op zestigers als zijzelf, want ze wil het uitdrukkelijk hebben over haar levensfase. Vroeger wilde ze het iedereen naar de zin maken, nu is ze vrijgevochten en onafhankelijk: een thema dat ze nu al enkele shows succesvol aanboort.

Lees ook: Lenette van Dongen houdt plastisch pleidooi voor levenslust

Vakantiereizen

Haar nieuwe motto bezingt ze in een vertaalde versie van de hit ‘Stop this flame’ van Celeste: „Dit vuur gaat nooit meer uit. O, wat hou ik van mijn leven!” Alle negatieve energie probeert ze uit te bannen. De zeurende stem in haar hoofd legt ze het zwijgen op. Irritatie is nu inspiratie en ter illustratie toont ze een kunstwerk op een scherm, via haar telefoon. Het is de start van een parade van foto’s en filmpjes, van bezoeken aan festivals tot aan vakantiereizen, die ze van toelichting en commentaar voorziet.

Op papier niet bijster boeiend, maar met haar tomeloze energie, een moordend tempo en haar ongefilterde geluksroes maakt Van Dongen elke vorm van weerstand grotendeels onschadelijk. Bovendien maakt ze geregeld rake grappen en puntige terzijdes. Wat ook helpt, is dat ze gul is met zelfspot. Foto’s van zichzelf in vreemde poses en onthullende pakjes zijn geen bezwaar. Evenmin laten zien dat ze als single een teddybeer op haar camperreis door Canada meevoert als gezelschap. Het is wat het is. Zoals ze opmerkt bij een onflatteuze foto: „Oud worden is niet geil.”

Dat doet ze anders nooit zou wel gebaat zijn bij flink terugsnoeien van het materiaal. Een imitatie van hoe senioren de dag in een caravan doorbrengen, zet de humor decennia terug in de tijd. Ook de o-lala-grap dat verkrachting voor een alleenstaande vrouw op leeftijd toch een vorm van aandacht vormt, stamt uit een ander tijdperk. Ter verdediging zegt ze dat ze op een leeftijd is dat ze „alles snapt, maar niets meer begrijpt”, zoals wat „lbtq t/m z” is.

Bijna dood

Wat terloops voorbijkomt, is dat ze in december „bijna dood” was, door een hevige infectie. Het versterkt alleen maar haar overtuiging het leven van de zonzijde te bezien. Bij vrolijkheid in haar dorp („de mannen heten Wim of Arie”) haakt ze in. De bijpassen Hollandse feeststampers onthoudt ze het publiek niet.

Het raffinement van deze nostalgische verheerlijking van gewoon doen zit erin dat het een bodem onuitgesproken maatschappelijk protest tegen verandering bevat, maar verpakt wordt in een onbezorgd avondje uit voor mensen zoals zijzelf. Het is lachen om moderne fratsen, met het excuus van de ouderdom. Lekker de boel de boel laten. Van Dongen entertaint haar publiek op dat vlak feilloos.

https://www.youtube.com/watch?v=NdVm8aYgThI

De try-out van de voorstelling Dat doet ze anders nooit op 19 januari 2023 in Theater het Kruispunt in Barendrecht.