Le Guess Who?: horror-hiphop naast contemplatieve jazz

Gestoken in een zwart gladiatorenpak, uitlopend in een rafelig kort rokje, rapt een brede, grote vent traag over seks en liefde. Na een paar minuten verandert de onheilspellende beat zonder aankondiging in Lesley Gore’s It’s my party vol sixties tienerpijn. Huppelend en dansend zingt de gladiator niet al te zuiver mee.

Dit is Zebra Katz. Onderdeel van een even duister als verrassend veelzijdig universum waar het publiek van festival Le Guess Who? zich vrijdagavond in kon verliezen. Een universum gecreëerd door het trio clipping., gastcuratoren van het festival.

Als je het muzikanten naar de zin maakt, maken zij het de bezoekers naar de zin. De organisatie van Le Guess Who? weet dat maar al te goed en geeft het festival daarom deels uit handen aan de muzikanten. Dus kreeg de experimentele hiphopgroep uit Los Angeles de sleutels van verschillende zalen in TivoliVredenburg, poppodium Ekko en club BASIS. Het gevolg? Geen drumpatroon bleef heel, geen genre bleef onverkend, geen genderidentiteit overeind.

Duistere doomgitaren

De wijd uiteenlopende programmering van de vijftiende editie van het Utrechtse vierdaagse festival kan een lastig te temmen beest zijn, verspreid over veel locaties en met veelal onbekende acts. Het volgen van een curator biedt dan enige houvast, maar ook dan moet de geest geheel vrijgemaakt zijn van alle verwachtingen. Want in het universum van clipping. passen naast contemplatieve jazz van Jeff Parker ook de duistere doomgitaren van Divide and Dissolve, of een abstracte audiovisuele compositie van het Frans-Kenyaanse duo KMRU & Aho Ssan.

En dus de Jamaicaans-Amerikaanse Zebra Katz wiens rap na de vrolijke meezinger van steeds hardere breakbeats wordt voorzien. Zijn performance bereikt een piek wanneer hij zijn gladiatorenpak verruilt voor een maliënkolder met een kap over het hoofd en de beats nog industriëler klinken. Dat alles is dan nog maar een opstapje naar het concert van clipping. zelf. Bij hen zijn de beats zo mogelijk nog onheilspellender en vrijwel zonder melodie.

De twee producers Jonathan Snipes en William Hutson bekijken duistere clubsounds van alle kanten, terwijl rapper Daveed Diggs imponeert met versnellingen en vertragingen. De veelzijdige Diggs is bij een groter publiek mogelijk bekend van de geprezen broadway-musical Hamilton, maar op Le Guess Who? is Diggs toch vooral de verhalende rapper die zijn duistere inspiratie uit angstaanjagende scènes van horrorfilms haalt.

Incrowd-succes

Waar Le Guess Who? ook na vijftien edities niet in slaagt, is om het publiek even gemêleerd te krijgen als het programma. Er zijn veel internationale bezoekers, maar ze zijn vrijwel allen ouder dan dertig en wit. Wellicht is dit ongewenste bijvangst van de snelheid waarmee het festival vooraf uitverkoopt onder trouwe bezoekers.

Openingsact Noori & his Dorpa Band belichaamt de door de jaren steeds scherper afgestelde artistieke visie van Le Guess Who? misschien wel het best. Noori blaast de Beja-muziek van de Soedanese regio aan de Rode Zee-kust nieuw leven in, een cultuur die decennialang werd onderdrukt en die voor de meeste bezoekers vermoedelijk onbekend is. Hij doet dat op een zelfgemaakte tambo-gitaar, een tweehalzige hybride van elektrische gitaar en een traditionele Soedanese luit. Precies zoals het rijk versierde nieuwe instrument van Noori, behandelt het festival tradities als uitgangspunt voor vernieuwing en is elke stroming gelijkwaardig, hoe klein ook. Obscuur? Nee, de Soedanese traditie blijkt te drijven op blues, jazz en Arabische mystiek.

Traditiegetrouw doet Le Guess Who? niet aan headliners, hoewel op zaterdag de innemende electropop-show Charlotte Adigéry & Bolis Pupul dat stiekem wel was, evenals het Zweedse GOAT. Maar wie daar was, zag niet het internationale debuut van vriendencollectief Speakers Corner uit de Londense underground. De uitdagende jazz en elektronica met dwarsfluit en strijkers was een van de vele geweldige ontdekkingen van dit jaar.