Kunstenbond begint een rechtszaak tegen de staat

De Kunstenbond begint een rechtszaak tegen de staat, voor vergoeding van de schade die zzp’ers in de culturele sector tijdens de coronacrisis hebben geleden. Eerder, in juli, had de vakbond de staat formeel aansprakelijk gesteld voor deze schade, en eind vorige week reageerde de staat: die wees de aansprakelijkheid af.

De vakbond wil niet ingaan op de gronden waarop de staat aansprakelijkheid afwees, zegt vakbondsvoorzitter Peter van den Bunder. „We leggen de zaak nu binnen enkele weken voor aan de rechter, en willen een zorgvuldig oordeel. Daarbij past niet dat we in de media alle argumenten al uitwisselen.”

Volgens de vakbond heeft de staat onrechtmatig gehandeld jegens de zzp’ers in de culturele sector. Het coronabeleid trof de culturele sector onevenredig zwaar zonder voldoende aanwijzingen dat de genomen maatregelen effectief waren, en vervolgens werden de zzp’ers in die sector onvoldoende gecompenseerd. De cultuursector kreeg weliswaar forse specifieke steunpakketten, maar die kwamen terecht bij de instellingen. Het beoogde ‘doorsijpeleffect’ van die subsidie heeft onvoldoende plaatsgevonden, en er waren ook geen maatregelen om het doorgeven van subsidies aan zzp’ers te bevorderen. De algemene coronasteun bood aan zzp’ers in de sector weinig soelaas.

‘We dachten we redden het wel, maar het kan echt niet meer’

Algemene compensatieregeling

De Kunstenbond schat dat er in totaal tienduizenden gedupeerde zzp’ers zijn in de kunst- en cultuursector, en dat hun totale schade 1,6 miljard is. In de rechtszaak zal het slechts gaan om negen zzp’ers die in totaal ruim 320.000 euro schade hebben geleden, maar mocht de rechter de staat aansprakelijk achten, dan wil de vakbond dat er een algemene compensatieregeling komt.

In de cultuursector werken relatief veel flexwerkers. Ruim 40 tot 60 procent (afhankelijk van wat je tot de kunst- en cultuursector rekent) van de werkenden is zzp’er. Over heel Nederland is dat gemiddeld 12 procent. In veel gevallen gaat het bovendien om schijnzelfstandigheid.

De staatssecretaris voor Cultuur, Gunay Uslu (D66) heeft aangekondigd werk te willen maken van de hervorming van de arbeidsmarkt in de sector, ze heeft ook dit jaar geld uitgetrokken voor twee pilots. Hervorming van de arbeidsmarkt in de kunsten staat al jaren op de politieke agenda, en op Prinsjesdag zal Uslu naar verwachting samen met de minister van Sociale Zaken nadere plannen bekend maken.