Kou en zorgen dempen oranjekoorts

De tuin bij de Van Mierlo’s in de Bossche wijk Kruiskamp is versierd, ook die van de buren. Bij die twee huizen blijft het voorlopig. Moeder Joyce van Mierlo is teleurgesteld. „Ik ben uit de groepsapp gestapt”, zegt ze. „Ik heb tot twee keer toe gevraagd of de mensen met ons de straat willen versieren. Er wordt niet gereageerd, alleen af en toe een duimpje en een lachje.”

De Zwollestraat was anderhalf jaar geleden tijdens het EK volledig behangen met oranje vlaggetjes. Waarom het enthousiasme nu minder zichtbaar is, verschilt per huis. Eén vrouw vertelt, zonder haar naam prijs te willen geven, dat ze het „vervelend” zou vinden in een uitbundig versierde straat te wonen nu het toernooi in Qatar wordt gehouden. „Mijn man heeft vlaggetjes in huis gehaald. Maar in mijn vriendengroep is Qatar wel een dingetje. De versiering was anderhalf jaar geleden heel erg leuk, maar nu blijf ik liever buiten de discussie.”

De arbeidsomstandigheden in Qatar hebben de meeste andere bewoners niet in gewetensnood gebracht. „Ik had graag meegedaan, maar ik wist er niets van”, zegt mevrouw Van de Beek. Enkele huizen verder woont Romy Kuijken, ze heeft baby Viv op de arm: „Wij vonden dit jaar andere dingen belangrijker.” Aan de overkant vertelt Derya Ozkan dat ze dit jaar „jammer genoeg” geen tijd heeft om te helpen. Joop Kaufmann was vorig jaar met vakantie en vond het toen „best” dat zijn straat werd versierd. En nu? „Ik ben geen voetbalfan. Ik geef er niks om.” Zera Cakir legt uit dat mensen in de late herfst wellicht niet graag feesten. Bovendien kampen velen met persoonlijke problemen, zoals de gestegen prijzen. „Mensen hebben zorgen en blijven liever op zich zelf.”

‘Je mag ook niks meer’

De gezinnen in de twee huizen die wel versierd zijn, hebben geen last van ‘juichschaamte’. Joyce van Mierlo: „Ik heb alleen schaamte om Rutte en Kaag. Laat ze hun eigen mensen helpen. Hier hebben mensen toch ook soms niet te eten? Als je zo begint, dan kun je nergens meer voetballen.” Buurvrouw Janis van Zoggel: „Dan mag je ook niet meer naar de Hoover Dam in Amerika, daar zijn bij de bouw ook bouwvakkers omgekomen.” Ze lacht. „Je mag niks meer tegenwoordig.”

De koning moet de spelers vanaf de eerste wedstrijd steunen

Joyce: „Bouwvakkers mogen ook niemand meer nafluiten, dat is ongewenst gedrag. In wat voor wereld leven we?” Janis: „Ik hoorde dat je ook niet meer mag zeggen dat Sinterklaas bestaat, omdat je dan liegt tegen je kinderen.” Ze stikt bijna van het lachen. Joyce: „Ik ga emigreren.”

Daar komen vader Danny van Mierlo en zoon Tony aan, terugkerend van hun werk als bouwers van veiligheidsschermen in magazijnen. Danny (44): „Heel jammer dat de straat niet mee wil doen.” Hij oppert dat de kou er misschien iets mee van doen heeft. „In de zomer is het gezelliger.” Voelen zij ‘juichschaamte’? „Als ze winnen, ga ik juichen. Voetbal heeft niks te maken met arbeidsomstandigheden in Qatar. Wat mensen daar doen, kunnen wij niet veranderen.” Dat de koning wellicht pas later naar Qatar afreist, vinden ze spijtig. Danny: „Hij moet vanaf de eerste wedstrijd de spelers steunen. Niet pas als ze winnen. Voor een goede supporter maakt winnen of verliezen niet uit.”

Lees ook: Het Nederlands elftal traint met arbeidsmigranten. Een ‘showtje’ of meer dan dat?

Veranderde buurt

Ook in Amsterdam-Noord is steun voor Oranje een stuk minder zichtbaar dan andere jaren. In de voortuin van een hoekwoning aan de Schiermonnikoogstraat hangt een vaal oranje banier. „Waar is het feestje?”, staat erop, met een voetbal ernaast. Verder is er in de straat, en zelfs de hele wijk, níéts te merken van de Nederlandse deelname aan het WK. Sterker, de banier hangt er al een paar jaar, vertelt de bewoonster die de deur opent. „Mijn man vindt voetbal wel belangrijk maar we kijken gewoon thuis. Het is winter hè.”

In de zomers was het in de wijk Tuindorp Buiksloot op straat altijd wel feest met internationale voetbaltoernooien. Deze keer niet. Het seizoen speelt een rol, maar ook de veranderde buurt, vertellen bewoners. Een oudere vrouw, die niet met haar naam in NRC wil, zat als kind op de basisschool hier vlakbij. Haar man woont al zijn hele leven in deze buurt, hij is vrachtwagenchauffeur. „Er komen steeds meer yuppen. Het is minder gezellig. Je merkt echt dat het verandert. Ze bellen meteen de politie als je je busje te lang half op de stoep laat staan. Ze zetten bloempotten en tuinmeubilair op de stoep, waardoor je er niet langs kan. Ze denken dat de straat van hun is.”

Verderop in de Vogelbuurt laat een hippe jonge vrouw twee honden uit. „Straatfeest voor het WK? Ik woon hier nog niet zo lang. Maar ik heb ook niks met voetbal.”

De 49-jarige Dennis van den Burg („heel beroemd” nadat hij voorkwam in het tv-programma Schuldig over schuldenproblematiek), die al zijn hele leven in Noord woont, weet zeker dat er feest op straat zou zijn als het geen winter was. Hij is niet pessimistisch over zijn buurt – de rijkere nieuwe bewoners brengen ook veel goeds, zegt hij. Zoals klandizie voor zijn dierenspeciaalzaak in de Eksterstraat. De verschillen worden wel groter, ziet hij. „Ze fietsen in elektrische bakfietsen die 4.000 euro kosten. En ze kopen oude huisjes voor zes à zeven ton.” Hij is somber over de kosten van het dagelijks leven. Hij denkt dat velen – de meerderheid is huurder – zich daar zorgen over maken, wat de feeststemming niet bevordert. In zijn eigen dierenzaak vervangt hij verkochte vissen niet, omdat hij de verwarmingskosten voor de aquaria niet meer kan opbrengen.

Meer over WK in Qatar Weekendeditie