Justitie VS mag onderzoek naar geheime documenten bij Trump voortzetten, oordeelt hof

De Amerikaanse oud-president Donald Trump heeft in twee dagen tijd twee juridische tegenvallers te verwerken gekregen in de zaak van de staatsgeheimen die hij in zijn woonhuis had opgeborgen. Woensdag oordeelde een hof van beroep dat het ministerie van Justitie het recht heeft onderzoek te blijven doen naar deze documenten. Een lagere rechter had eerder geoordeeld dat justitie de inbeslaggenomen documenten niet nader mocht onderzoeken voordat een zogenoemde special master, een neutrale arbiter, ze had bekeken. Het hof – met twee door toenmalig president Trump benoemde rechters en één door president Obama – liet weinig heel van dit oordeel.

Dinsdag waren Trump en zijn advocaten al op de vingers getikt door diezelfde special master, rechter Raymond Dearie. Terwijl de oud-president volhield dat hij geen staatsgeheime documenten had opgeborgen in zijn woonhuis, wilden zijn advocaten niet specificeren welke documenten die volgens het ministerie van Justitie wel staatsgeheim zijn, dat volgens Trump níet zijn. „Het is van tweeën één”, aldus special master Dearie in zijn rechtszaal in New York. „You can’t have your cake and eat it.”

Daarbij sloten de opmerkingen die het hof van beroep woensdag maakte over de kwestie van de classificatie van de documenten, nauw aan. Trump „suggereert dat hij deze stukken mogelijk zou hebben gedeclassificeerd toen hij nog president was”, schreef het hof. „Maar in de processtukken is geen bewijs te vinden dat dit met ook maar een van de stukken is gebeurd. Toen hij voor de special master verscheen, weigerde [Trump] ook maar enig bewijs aan te voeren voor zijn bewering dat hij ook maar een van deze stukken heeft gedeclassificeerd.”

Dozen met documenten

De 76-jarige Dearie is op verzoek van Trump en met instemming van het ministerie van Justitie aangesteld als special master om onderzoek te doen naar de documenten in kwestie. Het gaat om stukken die Trump heeft meegenomen naar zijn landgoed Mar-a-Lago in Florida, toen hij na zijn verkiezingsnederlaag in januari 2021 het Witte Huis moest verlaten. Volgens de wet moeten die documenten worden overgedragen aan het Nationaal Archief, al kunnen presidenten doorgaans een verzoek indienen om bepaalde stukken te houden.

Trump en zijn advocaten liggen al meer dan een jaar in de clinch met, eerst, het Nationaal Archief en sinds begin 2022 ook het ministerie van Justitie. Nadat het archief vijftien dozen uit Mar-a-Lago hadden teruggehaald, stelden medewerkers vast dat zich onder de daarin bewaarde stukken ook documenten bevonden die waren aangemerkt als vertrouwelijk of top secret.

Beperkt als de uitspraak van het hof is, staan er toch omineuze aanwijzingen in voor Trump

Vanaf dat moment heeft Trump zich steeds onwillig getoond om meer documenten waar het archief naar vroeg, over te dragen. Zijn advocaten vroegen het archief steeds om uitstel. In juni dit jaar tekende een van hen een verklaring waarin stond dat ze na een „zorgvuldige zoektocht” in Trumps verblijf geen andere vertrouwelijke of staatsgeheime documenten hadden aangetroffen. Omdat het archief informatie had, mogelijk van medewerkers van Trump, dat deze verklaring niet klopte, is de FBI ingeschakeld. Die deed op 8 augustus huiszoeking in Mar-a-Lago.

Lees ook: Staat New York klaagt Trump en zijn kinderen aan voor fraude

Loze opmerking

Zelfs nadat daarbij tal van vertrouwelijke en hoogste geheime staatsstukken zijn aangetroffen, hebben Trump en zijn advocaten volgehouden dat de stukken niet vertrouwelijk zijn. Volgens Trump zelf heeft hij namelijk „alle stukken gedeclassificeerd”, met andere woorden: ontdaan van de vertrouwelijke status. Het hof schrijft in zijn uitspraak dat dit een loze opmerking is. „Het declassificeren van een document verandert de inhoud niet en verandert de status ervan ook niet in een persoonlijk document.”

Beperkt als de uitspraak van het hof is, alleen toegesneden op de vraag of justitie zijn onderzoek naar de documenten mag voortzetten, staan er toch omineuze aanwijzingen in voor de zaak die Trump heeft aangespannen. „Een uitspraak die het gebruik van geclassificeerd materiaal bij een strafrechtelijk onderzoek belemmert of verhindert levert een risico op reëel en ernstig gevaar voor de Verenigde Staten en hun bevolking op.”

Dit artikel is donderdag om 5:30 uur geactualiseerd naar aanleiding van de uitspraak van het hof van beroep.